Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει μια κρίσιμη δημογραφική στροφή, όπου η μετανάστευση παίζει κεντρικό ρόλο στην αύξηση του πληθυσμού.
Η Δημογραφική Εξέλιξη της ΕΕ το 2024
Ο συνολικός πληθυσμός της ΕΕ έφτασε ένα ιστορικό ρεκόρ των 450,4 εκατομμυρίων πολιτών πέρυσι, κάτι που οφείλεται κυρίως στην αυξημένη μετανάστευση που αντιστάθμισε τη φυσική μείωση των γεννήσεων έναντι των θανάτων. Από το 2012, οι θάνατοι υπερβαίνουν συστηματικά τις γεννήσεις, καθιστώντας τη μετανάστευση βασικό μοχλό αύξησης του πληθυσμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Προκλήσεις για τα Συστήματα Πρόνοιας και την Αγορά Εργασίας
Η εικόνα αυτή αναδεικνύει τη δημογραφική πίεση λόγω γήρανσης του πληθυσμού και χαμηλής γονιμότητας, που επιβαρύνει τα κοινωνικά συστήματα και δημιουργεί ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό. Για το 2024, η ΕΕ πρόσθεσε 1,07 εκατομμύρια κατοίκους, χάρη σε θετική καθαρή μετανάστευση 2,3 εκατομμυρίων, ενώ οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 1,3 εκατομμύρια.
Πολύπλευρη Πληθυσμιακή Εξέλιξη Ανά Χώρα
Οι μεγαλύτερες πληθυσμιακές δυνάμεις παραμένουν η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, που μαζί αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ του πληθυσμού της Ένωσης (47%). Παρότι 19 από τα 27 κράτη μέλη κατέγραψαν αύξηση, οκτώ χώρες παρουσίασαν μείωση. Ενδεικτικά, η Μάλτα κατέγραψε τη μεγαλύτερη αύξηση πληθυσμού με 19 κατοίκους ανά 1.000 ανθρώπους, ακολουθούμενη από την Ιρλανδία (16,3) και το Λουξεμβούργο (14,7).
Αντίθετα, η Λετονία σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση (-9,9), ενώ η Ουγγαρία (-4,7), η Πολωνία και η Εσθονία (-3,4) συμπληρώνουν τον κατάλογο των χωρών με μειούμενο πληθυσμό.
Επιρροή της Μετανάστευσης και COVID-19
Η συνολική ανάπτυξη του πληθυσμού τα τελευταία χρόνια σχετίζεται σε μεγάλο βαθμό με τις μεταναστευτικές ροές μετά την πανδημία COVID-19, όπως επισημαίνει η Eurostat. Ο πληθυσμός των 27 χωρών μειώθηκε προσωρινά κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά η μαζική μετανάστευση λειτούργησε ως αναζωογονητικός παράγοντας.
Εξελίξεις στη Μετανάστευση και Πολιτικές της ΕΕ
Παρότι οι παράτυπες διασχίσεις συνόρων μειώθηκαν κατά 38% το 2024, αρκετές χώρες – Βέλγιο, Πολωνία, Γερμανία και Ολλανδία – ενίσχυσαν τους προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους, θέτοντας προκλήσεις στη λειτουργία της ζώνης Σένγκεν.
Παράλληλα, η ΕΕ εισήγαγε νέο, αναθεωρημένο πλαίσιο μετανάστευσης, επιδιώκοντας να μειώσει τις παράτυπες αφίξεις και να επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου, ενισχύοντας τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
