Τα στρατηγικά σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ για τη Γροιλανδία, τον Καναδά και τον Παναμά συχνά παρερμηνεύονται ως οι αυθόρμητες σκέψεις ενός επιχειρηματία του real estate, ο οποίος συγχέει την εξωτερική πολιτική με την ανάπτυξη συμφωνιών.
Ωστόσο, πίσω από αυτή την επεκτατική διάθεση υπάρχει ένας διαφανής σχεδιασμός. Ο Τραμπ, με τον χαρακτηριστικό τρόπο του, προσπαθεί να αναδείξει ζητήματα εθνικής ασφάλειας που αντιμετωπίζουν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εποχή που διαμορφώνεται από την ανάδειξη της Κίνας, τις παγκόσμιες ανισότητες, την κλιματική αλλαγή και την αστάθεια διεθνώς.
Η προσέγγισή του αντικατοπτρίζει επίσης την αρχή «Πρώτα η Αμερική», που σημαίνει ότι ο Τραμπ χρησιμοποιεί την αμερικανική δύναμη για την προώθηση συγκεκριμένων εθνικών συμφερόντων, ακόμα κι αν αυτό περιλαμβάνει την πίεση μικρότερων ή συμμάχων κρατών.
Η επιθυμία του Τραμπ να επαναξιολογήσει τη Συνθήκη για την Διώρυγα του Παναμά αναδεικνύει την προσοχή της κυβέρνησής του σε πιθανές απειλές από ξένες δυνάμεις στο δυτικό ημισφαίριο. Αυτές οι ανησυχίες είναι παλιές, ενσωματωμένες στην αμερικανική ιστορία από το Δόγμα Μονρόε του 1820, που είχε ως στόχο να αποτρέψει την ευρωπαϊκή επέμβαση. Σήμερα, οι κύριες προκλήσεις έρχονται από χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν.
Η πεποίθηση του Τραμπ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να κυριαρχούν στη δική τους σφαίρα επιρροής φαίνεται να προβλέπει μακροχρόνιες στρατηγικές που σχετίζονται με κρίσιμα ζητήματα διεθνούς πολιτικής, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εντάσεις με την Κίνα.
Ωστόσο, ο 21ος αιώνας δείχνει ότι η νεοαποικιακή προσέγγιση του Τραμπ θέτει σοβαρούς κινδύνους και πιθανότατα συγκρούεται με το διεθνές δίκαιο.
Μέσω της στρατιωτικής δύναμης
Ο Τραμπ ενίσχυσε τις εντάσεις στον κόσμο λίγο πριν τις τελευταίες εκλογές του, όταν ανέφερε ότι δεν αποκλείει τη χρήση βίας για την αποκατάσταση της διώρυγας του Παναμά ή την κατάληψη της Γροιλανδίας. «Δεν θα δεσμευτώ για μια τέτοια απόφαση», δήλωσε ο Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, προσθέτοντας «είναι πιθανό να χρειαστεί να κάνετε κάτι».
Ο στόχος του Τραμπ να επιτύχει τις φιλοδοξίες του ενδεχομένως αποδεικνύεται δύσκολος, καθώς η στρατηγική του μπορεί να εστιάσει στο να επιτύχει καλύτερες συμφωνίες για τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως π.χ. εκπτώσεις για τη διέλευση αμερικανικών πλοίων ή περισσότερη πρόσβαση σε πηγές σπάνιων μετάλλων στη Γροιλανδία και νέες εμπορικές συμφωνίες με τον Καναδά.
Ο Τραμπ προχωρά σε δηλώσεις που ενσωματώνουν την αντίληψή του ότι κάθε χώρα οφείλει να διεκδικεί μονομερώς τα συμφέροντά της, με συνέπεια την ενίσχυση των ισχυρών εθνών όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.
«Ως πρόεδρος, έχω απορρίψει τις αποτυχημένες στρατηγικές του παρελθόντος και με περηφάνια τοποθετώ την Αμερική στην πρώτη θέση, όπως πρέπει να κάνετε και εσείς για τις χώρες σας», δήλωσε ο Τραμπ στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2020.
Αυτό το δόγμα απορρέει από τη στάση του, εστιάζοντας στην επιτυχία και την κατάκτηση «νικών» εις βάρος των πιο αδύναμων. Έτσι εξηγείται η δήλωσή του ότι η Δανία θα πρέπει να παραχωρήσει τη Γροιλανδία, μια αυτόνομη οντότητα, προκειμένου να εξυπηρετήσει τα αμερικανικά συμφέροντα. Απειλώντας τη Δανία με οικονομικά μέτρα αν δεν εκπληρώσει τις απαιτήσεις του για τη Γροιλανδία, ο Τραμπ συνέχισε να δείχνει τη σκληρή του θέση.
Ψευδώς, υποστήριξε ότι τα αμερικανικά πλοία συνάντησαν εμπόδια στη διέλευση τους, ενώ κατηγόρησε την Κίνα για εκμετάλλευση της Διώρυγας του Παναμά, γεγονός που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Η σκληρή στάση του Τραμπ επεκτείνει την αδυναμία του να διακρίνει μεταξύ συμμάχων και αντιπάλων. Για παράδειγμα, παραπονέθηκε πρόσφατα ότι ο Καναδάς εκμεταλλεύεται την αμερικανική αμυντική στήριξη. Σε αυτή την προσέγγιση, εξαλείφει τις παραδοσιακές διεθνείς συμμαχίες, οι οποίες έχουν οικοδομηθεί για να προασπιστούν την αμερικανική ισχύ και να διατηρήσουν τη δημοκρατία.
