«Θα υπάρξω μόνο στη φυλακή και εδώ θα πεθάνω», σημείωνε ο Αλεξέι Ναβάλνι το Μάρτιο του 2022, σύμφωνα με αποσπάσματα από τα απομνημονεύματα του πιο ενοχλητικού αντιπάλου του Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή τον περασμένο Φεβρουάριο.
«Δεν θα υπάρχει κανένας για να με αποχαιρετήσει. (…) Κάθε γενέθλιο θα γιορταστεί χωρίς εμένα. Τα εγγόνια μου δεν θα με γνωρίσουν ποτέ. Δεν θα γράφω μέρος καμιάς οικογενειακής ιστορίας. Δεν θα είμαι σε καμία φωτογραφία», συμπλήρωνε ο Ναβάλνι στις 22 Μαρτίου 2022, καταγράφοντας τις σκέψεις του σε αυτό το ημερολόγιο της φυλακής που δημοσιεύτηκε από το περιοδικό The New Yorker ενόψει της κυκλοφορίας του βιβλίου του στις 22 Οκτωβρίου.
Με την επιστροφή του στη Ρωσία τον Ιανουάριο του 2021, μόλις μερικούς μήνες μετά την απόπειρα δολοφονίας του, ο Ναβάλνι συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 19 χρόνια κάθειρξης σε σωφρονιστική αποικία στον Αρκτικό Κύκλο, όπου και πέθανε σε ηλικία 47 ετών.
«Το μόνο που πρέπει να φοβόμαστε είναι να παραδώσουμε την πατρίδα μας σε ψεύτες, κλέφτες και υποκριτές», έγραφε στις 17 Ιανουαρίου 2022.
Παρά την απομόνωσή του, ο Ναβάλνι περιέγραψε επιδέξια με το χιούμορ του την καθημερινότητά του, στις 1 Ιουλίου 2022: το ξύπνημα στις 6 το πρωί, το πρωινό στις 06:20 και την έναρξη εργασίας στις 06:40. «Στη δουλειά πρέπει να καθίσεις επτά ώρες μπροστά σε μια ραπτομηχανή, σε ένα σκαμπό που είναι πιο χαμηλό από το γόνατό σου», ανέφερε. «Αφού τελειώσεις τη δουλειά, περνάς μερικές ώρες καθισμένος σε ένα ξύλινο παγκάκι, κάτω από ένα πορτρέτο του Πούτιν. Αυτό το λένε “πειθαρχικό μέτρο”», πρόσθεσε με ειρωνικό ύφος.
Το πολυαναμενόμενο βιβλίο του με τίτλο «Πατριώτης» πρόκειται να κυκλοφορήσει στις 22 Οκτωβρίου και θα είναι διαθέσιμο και στη ρωσική γλώσσα, όπως ανακοίνωσε ο αμερικανικός εκδοτικός οίκος Knopf.
Ο θάνατος του Ναβάλνι προκάλεσε διεθνή αναταραχή, καθώς πολλοί δυτικοί ηγέτες κατηγόρησαν τον Βλαντίμιρ Πούτιν για την ευθύνη πίσω από αυτή την τραγωδία.
Ο αρχισυντάκτης του The New Yorker, Ντέιβιντ Ρέμνικ, επισήμανε ότι «είναι αδύνατο να διαβάσεις τα ημερολόγια του Ναβάλνι χωρίς να νιώσεις οργή για την τραγωδία των βασανιστηρίων που υπέστη και για τον θάνατό του».
Στο πιο πρόσφατο απόσπασμα που δημοσιεύτηκε, ο Ναβάλνι μοιραζόταν, στις 17 Ιανουαρίου 2024, τις σκέψεις των συγκρατούμενών του και των σωφρονιστικών υπαλλήλων σχετικά με την επιστροφή του στη Ρωσία. «Δεν θέλω να εγκαταλείψω τη χώρα μου ούτε να την προδώσω. Αν τα πιστεύω σου αξίζουν κάτι, πρέπει να είσαι έτοιμος να τα υπερασπιστείς και να κάνεις θυσίες όταν χρειαστεί», εξηγούσε.
