Η ένταση στον Λίβανο κλιμακώνεται εκ νέου, απειλώντας την επισφαλή σταθερότητα που διατηρείται μετά την περσινή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Οι πρόσφατες ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές στο νότιο Λίβανο αναδεικνύουν την ευθραυστότητα των διμερών σχέσεων και εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τις ανθρωπιστικές επιπτώσεις και την περιφερειακή ασφάλεια. Γιατί αυτή η αναζωπύρωση της βίας έχει άμεσες συνέπειες για χιλιάδες αμάχους και σηματοδοτεί πιθανές νέες προκλήσεις για την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Νέες επιδρομές και κατηγορίες: Η Χεζμπολάχ στο μικροσκόπιο
Οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές στην περιοχή της Ναμπατίγια στο νότιο Λίβανο, στοχοποιώντας —σύμφωνα με τις ανακοινώσεις τους— «τρομοκρατικές υποδομές» της Χεζμπολάχ. Το Ισραήλ κατηγορεί ευθέως την προσκείμενη στο Ιράν οργάνωση ότι αναδιοργανώνεται στο νότιο τμήμα της χώρας, παραβιάζοντας έτσι τους όρους της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που τέθηκε σε ισχύ τον Νοέμβριο του 2024.
Συγκεκριμένα, ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι «η παρουσία των εγκαταστάσεων τρομοκρατικών υποδομών και η δραστηριότητα της τρομοκρατικής οργάνωσης Χεζμπολάχ αποτελούν παραβίαση των συμφωνιών μεταξύ του Ισραήλ και του Λιβάνου». Αυτή η δήλωση υπογραμμίζει την αμοιβαία καχυποψία και τις αντικρουόμενες ερμηνείες των συμφωνιών που διέπουν την ευαίσθητη αυτή ζώνη.
Η συμφωνία του 2024 και οι αμοιβαίες παραβιάσεις
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός του Νοεμβρίου 2024 προέβλεπε:
- Την απόσυρση των μαχητών της Χεζμπολάχ βόρεια του ποταμού Λιτάνι, περίπου 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου.
- Την απόσυρση των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων από εδάφη του Λιβάνου που είχαν καταλάβει.
Ωστόσο, το Ισραήλ διατηρεί ακόμη την κατοχή σε πέντε «στρατηγικής» σημασίας σημεία εντός του λιβανικού εδάφους. Αυτό το γεγονός αποτελεί σημείο τριβής, καθώς ο Λίβανος θεωρεί την παρουσία αυτή ως συνεχή παραβίαση της εθνικής του κυριαρχίας. Και οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για «κατάφωρες παραβιάσεις» της ανακωχής, με τις ισραηλινές δυνάμεις να διεξάγουν βομβαρδισμούς σχεδόν καθημερινά τις τελευταίες εβδομάδες σε διάφορες περιοχές του Λιβάνου.
Ανθρωπιστική κρίση και καταστροφές υποδομών
Οι συνέπειες των αεροπορικών επιδρομών είναι άμεσες και καταστροφικές για τον άμαχο πληθυσμό. Την προηγούμενη εβδομάδα, η αρχή ύδρευσης του νοτίου Λιβάνου ανακοίνωσε την καταστροφή της κύριας εγκατάστασης αποθήκευσης καυσίμων της, ως αποτέλεσμα ισραηλινών πληγμάτων. Αυτό το πλήγμα έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στην υδροδότηση, επηρεάζοντας δεκάδες χιλιάδες κατοίκους.
Επιπλέον, στόχοι των επιδρομών έχουν γίνει:
- Μηχανήματα κατασκευών.
- Οχήματα που χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση συντριμμιών.
- Εξοπλισμός ανακατασκευής.
Κάτοικοι και πολιτικοί παράγοντες της περιοχής διαμαρτύρονται έντονα, υποστηρίζοντας ότι ο εξοπλισμός αυτός είχε αποκλειστικά πολιτικό χαρακτήρα και προοριζόταν για την ανοικοδόμηση πόλεων και κοινοτήτων που υπέστησαν εκτεταμένες καταστροφές κατά τη διάρκεια των δεκατριών μηνών εχθροπραξιών, οι οποίοι περιελάμβαναν και δύο μήνες ανοιχτού πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ. Η στοχοποίηση βασικών υποδομών εκτός στρατιωτικών στόχων εγείρει ερωτήματα σχετικά με τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία των αμάχων σε πολεμικές ζώνες.
Ανάλυση: Περιφερειακές επιπτώσεις και παγιωμένη ένταση
Η τρέχουσα κατάσταση στον Λίβανο δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό, αλλά ένα σύμπτωμα της ευρύτερης, παγιωμένης έντασης στην περιοχή. Η Χεζμπολάχ, ως κράτος εν κράτει
στον Λίβανο, με ισχυρούς δεσμούς με το Ιράν, αποτελεί διαρκή πρόκληση για την ασφάλεια του Ισραήλ. Η στρατηγική της «προωθημένης άμυνας» του Ισραήλ, η οποία περιλαμβάνει προληπτικά πλήγματα κατά πιθανών απειλών, συχνά οδηγεί σε κύκλους βίας με τη Χεζμπολάχ, παρά τις συμφωνίες. Αυτή η δυναμική καθιστά δύσκολη την επίτευξη διαρκούς ειρήνης. Οι επανειλημμένες παραβιάσεις των συμφωνιών εγείρουν φόβους για μια νέα, ευρύτερη σύγκρουση, δεδομένων των περιφερειακών συμμαχιών και των σημαντικών εξοπλισμών που διαθέτουν και οι δύο πλευρές. Η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ανησυχία, καθώς μια τέτοια κλιμάκωση θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για ολόκληρη τη Μέση Ανατολή.
