Η διπλωματική σκακιέρα στη Μέση Ανατολή ανεβάζει πυρετωδώς στροφές, καθώς η απάντηση της Χαμάς στην πρόταση εκεχειρίας των ΗΠΑ, γνωστή ως «Σχέδιο Τραμπ», έχει πυροδοτήσει έντονες αντιδράσεις και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, με το Ισραήλ να δηλώνει έτοιμο για άμεση εφαρμογή, αλλά υπό τους δικούς του όρους.
Η Ισραηλινή Αντίδραση: Προσεκτική Αποδοχή με Αστερίσκους
Το γραφείο του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, εξέδωσε μια σπάνια ανακοίνωση, επιβεβαιώνοντας την ετοιμότητα της χώρας για την άμεση εφαρμογή του πρώτου σταδίου του «Σχεδίου Τραμπ», με βασικό στόχο την απελευθέρωση όλων των ομήρων. Η ανακοίνωση υπογραμμίζει τη δέσμευση για «πλήρη συνεργασία» με τον Αμερικανό πρόεδρο και την ομάδα του, με σκοπό τον τερματισμό του πολέμου βάσει «αρχών» που έχει θέσει το Ισραήλ.
Αναλυτικότερα, το Ισραήλ διαμηνύει:
- Ετοιμότητα για άμεση εφαρμογή του πρώτου σταδίου.
- Προτεραιότητα στην άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων.
- Διατήρηση της συνεργασίας με τις ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου.
- Τήρηση αρχών που συνάδουν με το όραμα Τραμπ για την επίλυση της σύγκρουσης.
Σημαντική Παράλειψη: Η ισραηλινή ανακοίνωση δεν αναφέρεται καθόλου στην έκκληση του Τραμπ προς το Ισραήλ να προχωρήσει σε άμεση παύση των επιθέσεων στη Γάζα, ένα σημείο που ο Αμερικανός πρόεδρος είχε χαρακτηρίσει αναγκαίο για την ασφαλή και γρήγορη απελευθέρωση των ομήρων. Αυτή η παράλειψη υποδηλώνει μια στρατηγική επιλογή του Ισραήλ να εστιάσει μόνο στα σημεία που εξυπηρετούν τους δικούς του σκοπούς, διατηρώντας ενδεχομένως ανοιχτό το ενδεχόμενο συνέχισης των πολεμικών επιχειρήσεων παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις.
Παρασκήνιο και Αρχική Έκπληξη
Πριν την επίσημη ισραηλινή τοποθέτηση, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου είχε εκφράσει την έκπληξή του από τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε αφήσει να εννοηθεί ότι η Χαμάς είναι «έτοιμη για διαρκή ειρήνη». Πηγές του Channel 12 ανέφεραν ότι ο Νετανιάχου, σε διαβούλευση για την απάντηση της Χαμάς, θεώρησε αρχικά την ενέργεια της τρομοκρατικής οργάνωσης ως απόρριψη της αμερικανικής πρότασης.
Analysis: Η αρχική έκπληξη και η εκτίμηση περί «απόρριψης» φανερώνουν τις εσωτερικές πιέσεις και τις προσδοκίες εντός της ισραηλινής κυβέρνησης. Η ανάγκη «συντονισμού με τις ΗΠΑ» για την απάντηση, ώστε να μην φανεί «θετική η ανταπόκριση της Χαμάς», αποκαλύπτει την πρόθεση του Ισραήλ να διατηρήσει τον έλεγχο της αφήγησης και να μην προσδώσει κύρος στην απάντηση της Χαμάς, την οποία θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση. Ωστόσο, η πληροφορία από το ίδιο δίκτυο ότι «μη εκλεγμένοι αξιωματούχοι» θεωρούν πως η δήλωση της οργάνωσης «θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μια συμφωνία», καταδεικνύει τις διαφορετικές προσεγγίσεις και την πολυπλοκότητα των εσωτερικών διεργασιών στο Ισραήλ.
Το “Σχέδιο Τραμπ”: Ένα Ριψοκίνδυνο Στοίχημα Ειρήνης
Το «Σχέδιο Τραμπ» αποτελεί μια νέα προσπάθεια για την επίτευξη εκεχειρίας και την απελευθέρωση των ομήρων, σε μια συγκυρία όπου οι ανθρωπιστικές συνθήκες στη Γάζα είναι δραματικές και οι διεθνείς πιέσεις αυξάνονται. Η πρόταση, αν και φέρει το όνομα του πρώην προέδρου, είναι προϊόν εντατικών διαπραγματεύσεων και συντονισμού μεταξύ ΗΠΑ, Κατάρ και Αιγύπτου, βασικών διαμεσολαβητών στην κρίση. Η δομή του σχεδίου περιλαμβάνει συνήθως διαδοχικά στάδια, ξεκινώντας με την απελευθέρωση ομήρων (γυναικών, παιδιών, ηλικιωμένων, ασθενών) έναντι Παλαιστινίων κρατουμένων και σταδιακή αποκλιμάκωση της έντασης, έως την πλήρη κατάπαυση του πυρός και την ανασυγκρότηση της Γάζας.
Συγκριτική Ανάλυση: Η τρέχουσα προσπάθεια εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο προηγούμενων πρωτοβουλιών, όπως οι Συμφωνίες του Όσλο ή οι προτάσεις της Αραβικής Ειρηνευτικής Πρωτοβουλίας. Η ουσιαστική διαφορά, ωστόσο, έγκειται στην τρέχουσα σκληρότητα της αντιπαράθεσης και στην επιτακτική ανάγκη για ανθρώπινη ανακούφιση. Η επανεμφάνιση του ονόματος Τραμπ στο διπλωματικό προσκήνιο, ακόμη και ως συμβολική αναφορά, υπογραμμίζει την προσπάθεια να δοθεί ένα «τελευταίο χαρτί» σε μια φαινομενικά αδιέξοδη κατάσταση.
Οι Προκλήσεις της Επόμενης Μέρας
Ακόμη και αν επιτευχθεί μια συμφωνία, οι προκλήσεις παραμένουν τεράστιες:
- Η μετά-Χαμάς εποχή στη Γάζα: Ποιος θα αναλάβει τη διακυβέρνηση της Λωρίδας και πώς θα διασφαλιστεί η ασφάλεια;
- Ανασυγκρότηση: Η Γάζα έχει υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές. Η διεθνής κοινότητα καλείται να παίξει καθοριστικό ρόλο.
- Μακροπρόθεσμη ειρήνη: Η παρούσα κρίση επαναφέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για μια βιώσιμη λύση στο Παλαιστινιακό ζήτημα, με το μοντέλο των δύο κρατών να παραμένει η κυρίαρχη πρόταση, παρά τις μεγάλες αντιξοότητες.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται να είναι κρίσιμο, καθώς οι διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν υπό την αιγίδα διεθνών παικτών, με τον στόχο της απελευθέρωσης των ομήρων και της σταθεροποίησης της περιοχής να παραμένει στην κορυφή της ατζέντας.
