Σε μια περίοδο έντονων γεωπολιτικών ανακατατάξεων, η Ιρλανδία βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς οι πολίτες της αναμένεται να επιλέξουν τον διάδοχο του 84χρονου Μάικλ Χίγκινς στην προεδρία της δημοκρατίας. Η εκλογή αυτή, πέρα από τον καθαρά τελετουργικό χαρακτήρα του αξιώματος, φέρνει στο προσκήνιο κρίσιμα ερωτήματα για την εξωτερική πολιτική και την εθνική ταυτότητα της χώρας, θέματα που έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στην Ελλάδα, μια χώρα με παρόμοια ιστορική διαδρομή.
Η Εκλογική Αναμέτρηση και το Προφίλ της Επικρατέστερης Υποψηφίας
Περίπου 3,6 εκατομμύρια ψηφοφόροι κλήθηκαν να προσέλθουν στις κάλπες την Παρασκευή. Η συμμετοχή, αν και δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμα πλήρη στοιχεία, φέρεται να κυμάνθηκε σε πιο χαμηλά επίπεδα από το αναμενόμενο σε αστικά κέντρα, όπως το Δουβλίνο, όπου περίπου το 38% άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα. Τα εκλογικά κέντρα έκλεισαν τα μεσάνυχτα (ώρα Ελλάδος).
Η Κάθριν Κόνολι, πρώην δικηγόρος και βουλευτής, αναδεικνύεται ως το ακλόνητο φαβορί, με τις δημοσκοπήσεις να της προσδίδουν σαφές προβάδισμα. Η 68χρονη υποψήφια απολαμβάνει την υποστήριξη μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων:
- Των Πρασίνων.
- Του εθνικιστικού Σιν Φέιν, ιστορικά συνδεδεμένου με τον Ιρλανδικό Δημοκρατικό Στρατό (IRA).
Η Κόνολι έχει διακηρύξει την προσήλωσή της στη στρατιωτική ουδετερότητα της Ιρλανδίας, μια θέση που απηχεί τις παραδοσιακές αξίες της χώρας και την τοποθετεί σε αντίθεση με ενδεχόμενη αύξηση των αμυντικών δαπανών. Ανάλυση: Αυτή η στάση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς η Ιρλανδία, παρότι συμμετέχει στο πρόγραμμα «Σύμπραξη για την Ειρήνη» (PfP) του ΝΑΤΟ, δεν είναι πλήρες μέλος της συμμαχίας. Η υποστήριξη της ουδετερότητας από μια τόσο ισχυρή πολιτική προσωπικότητα μπορεί να ενισχύσει τις φωνές που επιθυμούν τη διατήρηση αυτής της στάσης, σε μια εποχή που πολλές ευρωπαϊκές χώρες επανεξετάζουν την αμυντική τους πολιτική.
Η Αντίπαλος και ο Συμβολισμός της Εκλογής
Η κύρια αντίπαλος της Κόνολι είναι η Χέδερ Χάμφρις, μέλος του κεντροδεξιού κόμματος Φίνε Γκάελ, το οποίο αποτελεί βασικό πυλώνα του κυβερνητικού συνασπισμού. Η Χάμφρις, που προέρχεται από την προτεσταντική μειονότητα της Ιρλανδίας, υιοθέτησε κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας μια ενωτική ρητορική, επιδιώκοντας να προσεγγίσει διαφορετικά τμήματα της κοινωνίας. Ανάλυση: Η παρουσία μιας υποψηφίας από την προτεσταντική κοινότητα σε τόσο υψηλό επίπεδο σηματοδοτεί, κατά την εκτίμηση του συντάκτη, μια περαιτέρω ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και συμφιλίωσης στην Ιρλανδία μετά από δεκαετίες εντάσεων. Η δέσμευσή της να είναι «πρόεδρος όλων των πολιτών, ιδιαίτερα εκείνων που μένουν συχνά αποκλεισμένοι και χωρίς φωνή», υπογραμμίζει αυτή την προσπάθεια.
Εξωτερική Πολιτική και Εθνικά Ζητήματα
Η Κόνολι έχει εκφράσει ανοιχτά την υποστήριξή της προς τους Παλαιστίνιους, καθώς και την επιθυμία της για την επανένωση ολόκληρης της νήσου της Ιρλανδίας. Αυτά τα ζητήματα έχουν βαθιές ιστορικές ρίζες και αποτελούν σημαντικούς πυλώνες της ιρλανδικής πολιτικής ταυτότητας.
- Παλαιστίνη: Η υποστήριξη στον παλαιστινιακό λαό είναι μια διαχρονική θέση σημαντικού μέρους της ιρλανδικής πολιτικής σκηνής, που συχνά ερμηνεύεται μέσα από το πρίσμα της δικής τους εμπειρίας αποικιοκρατίας και αγώνα για ανεξαρτησία.
- Επανένωση της Ιρλανδίας: Το ζήτημα της επανένωσης της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας με τη Βόρεια Ιρλανδία (που παραμένει μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου) παραμένει ένα καίριο εθνικό ζήτημα, με το Brexit να έχει αναζωπυρώσει τις συζητήσεις γύρω από αυτό. Μια προεδρική υποστήριξη σε αυτή την κατεύθυνση, αν και συμβολική, μπορεί να ενισχύσει το δημόσιο διάλογο.
Ο Ρόλος του Προέδρου
Στην Ιρλανδία, ο πρόεδρος είναι ο αρχηγός του κράτους και κατέχει κυρίως τιμητικά καθήκοντα. Η πραγματική εξουσία βρίσκεται στα χέρια του πρωθυπουργού (Taoiseach) και της κυβέρνησης. Ωστόσο, ο πρόεδρος διαδραματίζει σημαντικό ρόλο ως εθνικό σύμβολο, εκπρόσωπος της χώρας και θεματοφύλακας του Συντάγματος. Η θητεία είναι διάρκειας επτά ετών και είναι δυνατή η επανεκλογή για μία ακόμη θητεία, όπως συνέβη με τον απερχόμενο πρόεδρο Μάικλ Χίγκινς, ο οποίος υπηρέτησε από το 2011.
In the author’s assessment: Η εκλογή αυτή, ανεξαρτήτως του τελετουργικού χαρακτήρα του αξιώματος, αντανακλά τις τρέχουσες πολιτικές και κοινωνικές τάσεις στην Ιρλανδία. Η επικράτηση μιας υποψηφίου που δίνει έμφαση στην ουδετερότητα και την εθνική αυτοδιάθεση θα μπορούσε να στείλει μήνυμα τόσο στο εσωτερικό όσο και προς την Ευρώπη, για την κατεύθυνση που επιθυμεί η χώρα να ακολουθήσει σε έναν ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο.
