Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν επιμένει στη διατήρηση και ανάπτυξη του πυρηνικού της προγράμματος, παρά τις πιέσεις και τις κυρώσεις, προβάλλοντας τα δικαιώματά της και τις διεθνείς νομικές βάσεις.
Διαρκής δέσμευση του Ιράν στον εμπλουτισμό ουρανίου
Ο Καζέμ Γαριμπαμπαντί, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν και κύριος διαπραγματευτής για το πυρηνικό πρόγραμμα, τόνισε σε κλειστή ενημέρωση στους ανταποκριτές του ΟΗΕ πως το Ιράν δεν προτίθεται να αναστείλει τον εμπλουτισμό ουρανίου ως ένδειξη καλής θέλησης.
Συγκεκριμένα, υπογράμμισε πως ο εμπλουτισμός πραγματοποιείται αποκλειστικά βάσει των εγχώριων αναγκών και σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων (NPT), απορρίπτοντας τα περί περιορισμού στο 1% ή μορατόριουμ.
Υψηλό ποσοστό εμπλουτισμού και μη συμμόρφωση με τη JCPOA
Το Ιράν αυτή τη στιγμή εμπλουτίζει ουράνιο μέχρι και στο 60%, πολύ πάνω από το επιτρεπτό όριο 3,67% που όριζε η Συμφωνία του 2015 (Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης – JCPOA). Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ το 2018, η Τεχεράνη έχει σταδιακά μειώσει τη συμμόρφωσή της, σύμφωνα με τις εκθέσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).
Κατηγορίες κατά του ΔΟΑΕ και επανέναρξη επιθεωρήσεων
Ο Ιρανός αξιωματούχος χαρακτήρισε το πυρηνικό πρόγραμμα ειρηνικό, όμως επέκρινε έντονα την πολιτικοποιημένη στάση του ΔΟΑΕ, κατηγορώντας τον οργανισμό για «δύο μέτρα και δύο σταθμά» σχετικά με την αποτυχία καταδίκης επιθέσεων σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, που αποδίδονται στο Ισραήλ.
Παράλληλα, ο Γαριμπαμπαντί ανακοίνωσε πως η Τεχεράνη είναι έτοιμη να υποδεχθεί «τεχνική αντιπροσωπεία» του ΔΟΑΕ εντός τριών εβδομάδων, με βάση νέο νομικό πλαίσιο που περιορίζει την εποπτεία.
Αντίδραση στο μηχανισμό snapback και νομικές προϋποθέσεις
Σε ό,τι αφορά την πιθανή ενεργοποίηση του μηχανισμού επαναφοράς κυρώσεων (snapback), ο Ιρανός διαπραγματευτής προειδοποίησε για «σθεναρή αντίδραση» της Τεχεράνης, επισημαίνοντας την παραβίαση δεσμεύσεων από τη Δύση και αμφισβητώντας το ηθικό έρεισμα της ενεργοποίησής του.
Σημείωσε πως το Ιράν διατήρησε τη συμμόρφωση εντός JCPOA επί περισσότερο από ένα χρόνο μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ, αλλά αναγκάστηκε να μειώσει τις δεσμεύσεις του λόγω της «παρατεταμένης ασυνέπειας της Δύσης».
Προοπτικές διαλόγου με ΗΠΑ και Ευρώπη
Παρά τις εντάσεις, το Ιράν παραμένει ανοικτό σε διαπραγματεύσεις με Ηνωμένες Πολιτείες και Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενισχυμένων μηχανισμών επιτήρησης.
Προϋπόθεση, όμως, αποτελεί η ειλικρίνεια της αμερικανικής πλευράς, με το Ιράν να ζητά «αληθινά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης» και να απορρίπτει συνομιλίες που εξυπηρετούν μόνο τα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Περαιτέρω, η Τεχεράνη τονίζει πως οι συνομιλίες εστιάζονται αποκλειστικά στο πυρηνικό πρόγραμμα, αποκλείοντας την εμπλοκή σε βαλλιστικά ή γεωπολιτικά ζητήματα.
Στρατηγικός άξονας με Ρωσία και Κίνα
Ο Ιρανός διαπραγματευτής υπογράμμισε τη συνέχιση του στρατηγικού συντονισμού με τη Ρωσία και την Κίνα, με όλες τις χώρες να αντιτίθενται στη χρήση του μηχανισμού snapback, διατηρώντας κοινή και ενιαία στάση.
Επιστολή προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ
Σε επίσημη επιστολή προς το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Ιράν, Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί, υπερασπίστηκε τις πρόσφατες στρατιωτικές ενέργειες της χώρας ως δικαίωμα αυτοάμυνας κατά το Άρθρο 51 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, απαντώντας σε επιθετικές ενέργειες των ΗΠΑ στην περιοχή.
Η επιστολή κατηγορεί ευθέως την Ουάσινγκτον για συνενοχή σε επιθετικές πράξεις και κατάχρηση στρατιωτικών βάσεων σε τρίτες χώρες, παραβιάζοντας διεθνείς αρχές όπως η ρήση sic utere tuo ut alienum non laedas, που απαγορεύει τη χρήση της εδαφικής κυριαρχίας σύμφωνα με σκοπούς βλάβης άλλου κράτους.
Παράλληλα, το Ιράν επαναβεβαιώνει τη δέσμευσή του σε αρχές καλής γειτονίας και σε μακροχρόνιες, αμοιβαία σεβαστές σχέσεις με τους γείτονές του, χωρίς πρόθεση παραβίασης εδαφικής κυριαρχίας.
