Η Τουρκία σχεδιάζει να μεταμορφώσει τον γεωπολιτικό χάρτη της Μεσογείου μέσω μιας στρατηγικής συμμαχίας που θα ανατρέψει ισορροπίες δεκαετιών.
Η ανάγκη για μια νέα περιφερειακή ηγεμονία στη Μεσόγειο
Η Τουρκία επιδιώκει να καθιερωθεί ως περιφερειακή δύναμη με ηγεμονικό ρόλο στη Μεσόγειο, αντιδρώντας στην ενίσχυση της ελληνογαλλικής συνεργασίας μέσω μιας τρίπλευρης συμμαχίας με την Ισπανία, την Πορτογαλία και τις χώρες του Μαγκρέμπ. Αυτό το νέο γεωπολιτικό σχήμα φιλοδοξεί να δημιουργήσει έναν ισχυρό διάδρομο ισχύος και ενεργειακής συνεργασίας στην περιοχή.
Γεωπολιτικό αδιέξοδο και στρατηγικές συμμαχίες στην Ανατολική Μεσόγειο
Από το 2025, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί το επίκεντρο συγκρούσεων για τον έλεγχο της ενέργειας, της στρατιωτικής υπεροχής και της διπλωματικής επιρροής. Η συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, γνωστή ως «Γαλάζια Πατρίδα», αναδιαμορφώνει τον γεωπολιτικό χάρτη, αντιπαραθετικά στην προσπάθεια Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και Γαλλίας να διαφυλάξουν τα εθνικά συμφέροντα.
Ταυτόχρονα, η Τουρκία ενισχύει το δίκτυο συμμαχιών της σε όλη τη νοτιοανατολική Μεσόγειο, συμπεριλαμβανομένων συνεργασιών ασφαλείας με τη Συρία, ενεργειακών πρωτοβουλιών στον Λίβανο, επενδύσεων σε υποδομές LNG με το Κατάρ, καθώς και συνεργασιών με τη Σομαλία και χώρες του Μαγκρέμπ. Το καλοκαίρι του 2025, μάλιστα, συμφωνήθηκε κοινή επιτροπή με την Αίγυπτο για περαιτέρω συντονισμό.
Οικονομική και στρατηγική ενίσχυση μέσω υποδομών
Το αναπτυσσόμενο δίκτυο υποδομών, όπως η σύνδεση της Θεσσαλονίκης με τα λιμάνια της Ταγγέρης και του Αλχεσίρας, καθώς και τα τουρκικά λιμάνια, συμβάλλει στην ενίσχυση της οικονομικής αυτονομίας και της στρατηγικής ανθεκτικότητας της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου.
Συμμαχία άμυνας και ενέργειας Τουρκίας–Ισπανίας
Η συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ισπανίας υπερβαίνει το γεωοικονομικό πεδίο, αποκτώντας σημαντική στρατιωτική διάσταση. Σε συνεργασία με το Πακιστάν, το τρίγωνο αυτό δύναται να σχηματίσει αποτρεπτικό μηχανισμό ικανό να αμφισβητήσει την επιρροή δυτικών δυνάμεων στη Μεσόγειο.
Εκτός αυτού, και οι δύο χώρες έχουν υιοθετήσει κοινή θέση υπέρ της Παλαιστίνης, απορρίπτοντας σθεναρά τις συγκρούσεις στη Γάζα, γεγονός που αναδεικνύει έναν αντινεοαποικιακό γεωπολιτικό άξονα με πιθανές ανεξερεύνητες ενεργειακές πηγές στην περιοχή.
Ιστορικές προεκτάσεις και ο νέος ισχυρός πόλος στη Μεσόγειο
Η ανησυχία της ισραηλινής κυβέρνησης για επανεμφάνιση της «Οθωμανικής επιρροής» αναδεικνύει τον έντονο φόβο που προκαλεί η αυξανόμενη ισχύς της Τουρκίας στη Μεσόγειο. Η περιοχή, πλούσια σε φυσικούς πόρους και στρατηγικά τοποθετημένη, διατηρεί πάντα την κρισιμότητά της στο παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό.
Ο συνεταιρισμός Τουρκίας–Ισπανίας, υποστηριζόμενος από το Μαρόκο και πλαισιωμένος από χώρες όπως η Πορτογαλία, η Αλβανία και το Μαυροβούνιο, μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα ενός νέου, αποτελεσματικού περιφερειακού μπλοκ που θα αμφισβητήσει το υπάρχον διεθνές status quo.
Αυτή η συμμαχία, περισσότερο ευέλικτη και χωρικά συγκροτημένη σε σύγκριση με παγκόσμιους σχηματισμούς όπως οι BRICS, ενδέχεται να κυριαρχήσει γρήγορα και με επιτυχία στην περιφερειακή πολιτική και οικονομία της Μεσογείου.
