Η ισπανική δικαιοσύνη ανοίγει φάκελο για τον τραγικό χαμό χιλιάδων Ισπανών στα στρατόπεδα θανάτου των Ναζί.
Ισπανική Εισαγγελία Ερευνά Θανάτους σε Ναζιστικά Στρατόπεδα: Αναζητώντας Δικαιοσύνη και Ιστορική Αλήθεια
Η ισπανική εισαγγελία προέβη πρόσφατα σε μια σημαντική ανακοίνωση: την έναρξη επίσημης έρευνας σχετικά με τον μαζικό θάνατο σχεδόν 4.500 Ισπανών σε ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτοί οι Ισπανοί είχαν βρει καταφύγιο στη Γαλλία, αναζητώντας σωτηρία από την καταπιεστική δικτατορία του Φρανθίσκο Φράνκο στην πατρίδα τους.
Στόχος της εισαγγελικής έρευνας είναι να διαπιστωθεί εάν υπήρξε μια συνεργασία ή «κοινή στρατηγική» ανάμεσα στην ισπανική δικτατορία του Φράνκο και το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ. Συγκεκριμένα, διερευνάται αν οι δύο αυτές δυνάμεις συντονίστηκαν στη σύλληψη και μετέπειτα μεταφορά χιλιάδων Ισπανών εξόριστων στη Γαλλία σε διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης.
Καταγεγραμμένα Θύματα και Μαρτυρίες Τρόμου
Οι επίσημες ληξιαρχικές πράξεις θανάτου καταγράφουν τον απώλεια 4.435 Ισπανών πολιτών σε αυτά τα στρατόπεδα. Πολλές από αυτές τις ψυχές κατέληξαν κυρίως στο Μαουτχάουζεν στην Αυστρία και το Γκούζεν (υποστρατόπεδο του Μαουτχάουζεν) στη Γερμανία. Εκεί, όπως υπογραμμίζει το τμήμα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Δημοκρατικής Μνήμης της εισαγγελίας που έχει αναλάβει την υπόθεση, υποβλήθηκαν σε απάνθρωπες συνθήκες, περιλαμβανομένων:
- Καταναγκαστική εργασία υπό αντίξοες συνθήκες.
- Βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση.
- Εξαφανίσεις και εκτελέσεις.
Η ανακοίνωση της έρευνας συμπίπτει μάλιστα με την 80ή επέτειο από την απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης του Μαουτχάουζεν, μια συγκυρία με ιδιαίτερο συμβολισμό για την ιστορική μνήνη.
Νόμος για τη Δημοκρατική Μνήμη: Η Βάση της Πρωτοβουλίας
Αυτή η σημαντική πρωτοβουλία της ισπανικής δικαιοσύνης βρίσκει τη νομική της βάση στις «διατάξεις του Νόμου για τη Δημοκρατική Μνήμη». Αυτός ο νόμος προωθήθηκε από την κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ (συνεργασία αριστερών δυνάμεων) και εγκρίθηκε στα μέσα του 2022. Ο βασικός σκοπός του νόμου είναι η αποκατάσταση των θυμάτων της δικτατορίας του Φράνκο, η οποία διήρκησε από το 1939 έως το 1975.
Ο Νόμος για τη Δημοκρατική Μνήμη αποτελεί τη δεύτερη κεντρική πρωτοβουλία της κυβέρνησης Σάντσεθ στον τομέα της ιστορικής δικαιοσύνης και μνήμης. Η πρώτη ήταν η εκταφή των λειψάνων του ίδιου του Φράνκο από το μαυσωλείο του (κοιλάδα των πεσόντων) κοντά στη Μαδρίτη και η ταφή τους σε ένα πιο απλό κοιμητήριο βόρεια της ισπανικής πρωτεύουσας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο νόμος αυτός έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την δεξιά αντιπολίτευση στην Ισπανία. Οι επικριτές κατηγορούν την Αριστερά ότι «ξανανοίγει πληγές του παρελθόντος» με το πρόσχημα της ιστορικής μνήμης και έχουν δεσμευτεί να τον καταργήσουν σε περίπτωση που επανέλθουν στην εξουσία.
Η έρευνα της εισαγγελίας για τους θανάτους των Ισπανών στα ναζιστικά στρατόπεδα αποτελεί ένα ακόμη βήμα στην προσπάθεια της Ισπανίας να αντιμετωπίσει το σκοτεινό παρελθόν της και να αποδώσει δικαιοσύνη στα θύματα του φρανκικού και του ναζιστικού καθεστώτος.
