Με την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ να φαντάζει ολοένα και πιο πιθανή, η Ευρώπη βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλες προκλήσεις. Το θεμέλιο της γηραιάς ηπείρου φαίνεται να μην κρατά μόνο ρωγμές αλλά πολύ περισσότερο να διατρέχει κίνδυνο κατάρρευσης.
Η μειωμένη ανταγωνιστικότητα, η τεχνολογική υστέρηση και οι δασμοί που ενδέχεται να επιβάλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες υπογραμμίζουν την ανησυχητική κατάσταση που προκύπτει.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η οικονομία της Ευρώπης έχει επιδείξει σημαντική αντοχή τα τελευταία χρόνια, κυρίως λόγω της ανάπτυξης προς ανατολάς και της αυξημένης ζήτησης από Ασία και ΗΠΑ. Όμως, με την Κίνα να βλέπει την ανάπτυξή της να περιορίζεται και τις εμπορικές σχέσεις με την Ουάσιγκτον να επιδεινώνονται, το σκηνικό υποδεικνύει ότι η εποχή της αφθονίας πλησιάζει στο τέλος.
Οικονομική κάμψη
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε πρόσφατα την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη το 2025 στο 1,1%, ενώ ο πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ανέφερε ότι οι κίνδυνοι για την οικονομία «παραμένουν έντονοι».
Η αύξηση του ΑΕΠ στην ευρωζώνη αναμένεται να είναι μόλις 0,8% φέτος, υπολειπόμενη κατά πολύ από τον ρυθμό ανάπτυξης 3,4% του 2022.
Αξιοσημείωτο είναι πως ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη, ενώ αρχικά υποχώρησε στο 1,8% το φθινόπωρο, επανήλθε άνω του 2% τον Νοέμβριο.
Σημάδια υποχώρησης από το γαλλογερμανικό άξονα
Η πολιτική κατάσταση στη Γερμανία και τη Γαλλία καθιστά την εικόνα ακόμα πιο σκούρα. Αρνητικά αποτελέσματα είδαν οι ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές αγορές, με τον γερμανικό DAX να πέφτει 0,45% και τον γαλλικό CAC 40 να υποχωρεί κατά 0,71% τη Δευτέρα (16/12).
Μόλις πρόσφατα, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης, οδηγώντας σε πρόωρες εκλογές. Ακόμη, ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε, προσθέτοντας περαιτέρω αβεβαιότητα.
Από την άλλη, η Γαλλία ψήφισε έναν νόμο για την παράταση της τρέχουσας φορολογικής πολιτικής, ωστόσο το κράτος συνεχίζει να ασφυκτιά χωρίς έναν ολοκληρωμένο προϋπολογισμό, δημιουργώντας αδυναμία αντιμετώπισης κρίσεων.
Η πραγματικότητα παραμένει σκληρή για τον τομέα της μεταποίησης, καθώς οι δείκτες PMI καταγράφουν υποχώρηση, εν μέσω πολιτικής αστάθειας και αδύναμης παγκόσμιας ζήτησης:
Οι δασμοί υπό το πρίσμα του Ντόναλντ Τραμπ
Με τον Τραμπ στην προεδρία και τους Ρεπουμπλικανούς να ελέγχουν το Κογκρέσο, η Ευρώπη είναι σε ευάλωτη θέση απέναντι στους αμερικανικούς δασμούς. Αν ο Τραμπ προχωρήσει σε εφαρμογή δασμών έως 20% στις ευρωπαϊκές εισαγωγές, το πλήγμα στη βιομηχανία θα είναι σοβαρό.
Η Ευρώπη δεν έχει φαίνεται προετοιμαστεί κατάλληλα για την πιθανή επιστροφή του Τραμπ. Μια ενδεικτική αντίδραση της Ούρσουλας φον ντερ Λάινεν, προεδρεύουσας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ήταν η πρόταση αύξησης των αγορών υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ – όμως ακόμα αυτή η κίνηση παρέχει πολύ περιορισμένα οφέλη.
Προς μια γερμανική αντεπίθεση
Καθώς οι αναλυτές προσπαθούν να προβλέψουν το μέλλον της περιοχής, ο Maximilian Uleer από τη Deutsche Bank επισημαίνει ότι η πολιτική αστάθεια στη Γερμανία μπορεί να αποτελέσει εφαλτήριο για επαναδόμηση της οικονομίας.
“Η Γερμανία είναι γνωστή για την πολιτική της σταθερότητα, με ελάχιστες περιπτώσεις διάλυσης συνασπισμού,” δήλωσε σε επιστολή προς τους πελάτες του. “Και στις δύο περιπτώσεις, δύο φορές στο παρελθόν, η Γερμανία προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις και επανήλθε πιο δυνατή. Μην υποτιμάτε την ικανότητά της να προσαρμόζεται,” πρόσθεσε, προκαλώντας υποθέσεις για πιθανές θετικές εξελίξεις στο μέλλον.
