Ο Ντόναλντ Τραμπ σπρώχνει την παγκόσμια ισορροπία στη Μέση Ανατολή σε επικίνδυνα μονοπάτια με τις νέες επιθέσεις του στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Το κρίσιμο σταυροδρόμι στη Μέση Ανατολή μετά την αμερικανική επίθεση στο Ιράν
Τον Ιούνιο του 2025, η πολιτική σκηνή της Μέσης Ανατολής αναμετράται με μια σημαντική αλλαγή. Η παγκόσμια ασφάλεια τίθεται υπό αμφισβήτηση, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε στρατιωτικές επιδρομές στα πυρηνικά εργοστάσια της Τεχεράνης, προκειμένου να αποτρέψει το ενδεχόμενο ιρανικής πυρηνικής βόμβας. Η ισχύς του Ιράν φέρεται να περιορίζεται, ενώ η θέση των ΗΠΑ ενισχύεται.
Παρόλα αυτά, αν το στοίχημα της καταστροφής του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος αποτύχει, οι επιπτώσεις πιθανότατα θα είναι καταστροφικές για την παγκόσμια σταθερότητα. Το Ιράν ενδέχεται να απαντήσει με επιθέσεις σε αμερικανικούς στόχους, πυροδοτώντας μία ευρύτερη σύγκρουση.
Η στρατηγική και οι κίνδυνοι της μονομερούς αμερικανικής δράσης
Ο Τραμπ απέδειξε με αυτή την μονομερή στρατιωτική του επιλογή πως αγνοεί τους παγκόσμιους θεσμούς και διπλωματικές διαδικασίες, αποφασίζοντας χωρίς στήριξη Κογκρέσου και συμμάχων. Η απουσία αποδείξεων για την άμεση απειλή πυρηνικού όπλου από το Ιράν έχει προκαλέσει έντονες αμφισβητήσεις τόσο από ειδικούς όσο και από υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ.
Ο πρώην ανώτερος αναλυτής της Μέσης Ανατολής του CNN, Brett McGurk, υπογραμμίζει: «Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα ακολουθήσει» από αυτήν την κρίσιμη στρατιωτική κίνηση.
Οι επιπτώσεις στην εσωτερική πολιτική και το διεθνές δίκαιο
Η ενίσχυση των αυταρχικών τάσεων εντός των ΗΠΑ γίνεται αντιληπτή από την κλιμακούμενη στρατιωτική δράση του Τραμπ, που πολλοί χαρακτήρισαν ως μονομερή και αντισυνταγματική. Η πρόκληση μιας πολεμικής σύρραξης χωρίς στήριξη του Κογκρέσου εγείρει σημαντικά ζητήματα δημοκρατικής νομιμότητας και σεβασμού του διεθνούς δικαίου.
Παράλληλα, η κίνηση αυτή δημιουργεί επικίνδυνα προηγούμενα που μπορεί να εμψυχώσουν αυταρχικούς ηγέτες παγκοσμίως να ακολουθήσουν αντιδημοκρατικές πρακτικές υπό το πρόσχημα της «προληπτικής» στρατιωτικής δράσης.
Ο ρόλος του Ισραήλ και το πολιτικό τοπίο
Η επίθεση στην Τεχεράνη αποτελεί σημαντική νίκη για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος έχει διεκδικήσει επί δεκαετίες την εξουδετέρωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ και την ισραηλινή απάντηση το 2023, ο Νετανιάχου βρήκε στην αμερικανική στρατιωτική δράση το όχημα για να προωθήσει τις στρατηγικές του επιδιώξεις.
Πολιτικές αναταράξεις στις ΗΠΑ – Δημοκρατικοί εναντίον Τραμπ
Η απόφαση Τραμπ έχει διχάσει το αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Οι Ρεπουμπλικάνοι στο Κογκρέσο στηρίζουν με θέρμη τη στρατιωτική δράση, θεωρώντας την ως δείγμα αμερικανικής αποφασιστικότητας, ενώ κορυφαία στελέχη των Δημοκρατικών καταγγέλλουν παραβίαση του Συντάγματος και παρακάμπτοντας το Κογκρέσο.
Ο γερουσιαστής της Βιρτζίνια, Μαρκ Γουόρνερ, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο Τραμπ προχώρησε σε επίθεση «χωρίς διαβούλευση, χωρίς στρατηγική και χωρίς ενημέρωση του αμερικανικού λαού».
Η Μέση Ανατολή και η παγκόσμια ασφάλεια μετά την κρίση
Η νέα φάση συγκρούσεων ενέχει ρίσκα όχι μόνο για τη Μέση Ανατολή αλλά και για την παγκόσμια ειρήνη. Η εξουδετέρωση της ιρανικής πυρηνικής απειλής μπορεί να αποδειχθεί τομή, ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, ο πόλεμος που ξεκινά δύσκολα τελειώνει εύκολα.
Η αμερικανική στρατηγική φαίνεται να παίζει ένα υψηλό στοίχημα, στο οποίο η ασφάλεια των ΗΠΑ, η σταθερότητα της Μέσης Ανατολής και η παγκόσμια ειρήνη είναι τα πιθανά θύματα.
