Η Ανατολική Μεσόγειος βιώνει νέες γεωπολιτικές εξελίξεις που επηρεάζουν άμεσα τις σχέσεις μεταξύ Λιβύης, Τουρκίας και Αιγύπτου.
Η έντονη ανησυχία της Αιγύπτου για το τουρκολιβυκό μνημόνιο
Η Αίγυπτος έχει εκφράσει έντονα την επιθυμία της προς τις ΗΠΑ να παρέμβουν στη διαδικασία επικύρωσης του τουρκολιβυκού μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες από το κοινοβούλιο του Τομπρούκ, το οποίο τελεί υπό την ηγεσία του Χαλίφα Χαφτάρ. Ο προβληματισμός του Καΐρου βασίζεται στο γεγονός ότι αυτή η συμφωνία, αν επικυρωθεί, θα μπορούσε να προκαλέσει έντονες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, περιορίζοντας τις αιγυπτιακές Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες (ΑΟΖ) και να περιπλέξει τη διαχείριση των περιφερειακών κρίσεων.
Πολιτικές συζητήσεις για αμερικανική παρέμβαση
Σύμφωνα με πηγές, ο Αιγύπτιος Υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελατί συζήτησε τηλεφωνικά με τον υψηλόβαθμο σύμβουλο των ΗΠΑ για θέματα Αφρικής, Μάσσαντ Μπούλος, θέτοντας την ανάγκη αποτροπής της επικύρωσης του μνημονίου. Ο Μπούλος υποσχέθηκε ότι θα επικοινωνήσει με τον Χαλίφα Χαφτάρ για να ασκήσει πίεση. Ωστόσο, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ δεν έχει προβεί σε επίσημες δηλώσεις για το θέμα.
Νέες γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Λιβύη
Το κοινοβούλιο του Τομπρούκ, που ουσιαστικά ελέγχεται από τον Χαφτάρ και υποστηρίζεται από δυνάμεις όπως η Αίγυπτος, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Ρωσία, φαίνεται έτοιμο να επικυρώσει τη συμφωνία των θαλάσσιων οριοθετήσεων. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί μια σημαντική μεταβολή στις ισορροπίες της περιοχής, χαράσσοντας νέα όρια που αμφισβητούν παλιές συμμαχίες.
Συνεργασία Τουρκίας και Χαφτάρ ως νέος παράγοντας αστάθειας
Παρά την προηγούμενη εχθρότητα, η Τουρκία έχει δείξει αυξημένη διάθεση συνεργασίας με τον στρατηγό Χαφτάρ και τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό (LNA). Τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκαν συναντήσεις στρατιωτικών αντιπροσωπειών του LNA στην Τουρκία, ενώ ο Σαντάμ Χαφτάρ, γιος του Χαλίφα, έχει επισκεφθεί την Άγκυρα, εντείνοντας τις διπλωματικές και στρατιωτικές επαφές, παρά το γεγονός ότι προκαλούν ανησυχία στο Κάιρο.
Σημασία της συμφωνίας για τις ΑΟΖ και τους υδρογονάνθρακες
Τον Ιούνιο, η κρατική Λιβυκή Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) υπέγραψε με την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου TPAO συμφωνία για έρευνες υδρογονανθράκων σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές, που ενδέχεται να παραβιάζουν την αιγυπτιακή ΑΟΖ, εντείνοντας περαιτέρω τις περιφερειακές εντάσεις.
Αναδιατάξεις μετά την Αραβική Άνοιξη
Η γεωπολιτική αναδιάταξη στην Ανατολική Μεσόγειο αντανακλά ευρύτερες αλλαγές, όπου οι ιδεολογικές και στρατιωτικές γραμμές που χωρίζουν τις χώρες μετά το 2011 αρχίζουν να σβήνουν. Η προσαρμογή των δυνάμεων και οι νέες συμμαχίες αναμορφώνουν το τοπίο, δημιουργώντας νέες προκλήσεις και ευκαιρίες τόσο για την ασφάλεια όσο και για την ενεργειακή συνεργασία στην περιοχή.
