Το 1867, μπαίνοντας στην ιστορία με την αγορά της Αλάσκας, ο Αμερικανός πρόεδρος Άντριου Τζόνσον είχε ήδη ρίξει μια ματιά στη Γροιλανδία. Αργότερα, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η κυβέρνηση του Τρούμαν προσέφερε 100 εκατομμύρια δολάρια στη Δανία για το νησί. Ωστόσο, οι προσπάθειες της εποχής σταμάτησαν εκεί. Φτάνουμε τώρα στην εποχή του Τραμπ, ο οποίος έχει πολύ πιο τολμηρές προθέσεις.
Ο Τραμπ είχε αρχικά σκοπό να αποκτήσει το νησί μέσω αγοράς, ωστόσο, τώρα δεν αποκλείει τη χρήση στρατιωτικής δύναμης για την απόκτησή του. Σύμφωνα με τον ίδιο, η κατοχή της Γροιλανδίας είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, παρόλο που πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι κυρίως ενδιαφέρεται για τους φυσικούς πόρους της.
Μια… ενδιαφέρουσα συγκυρία
Η απάντηση των Γροιλανδών στις προθέσεις του Τραμπ ήταν ξεκάθαρη: «Το νησί δεν είναι προς πώληση». Όμως, οι εξελίξεις συμβαδίζουν με μια κομβική στιγμή, καθώς η κυβέρνηση της Γροιλανδίας, υπό την ηγεσία των Ινουίτ, εντείνει τα αιτήματά της για ανεξαρτησία από τη Δανία. Ο πρωθυπουργός Μούτε Έγκεντε, κατά την πρωτοχρονιάτικη ομιλία του, μίλησε για την ανάγκη αποδέσμευσης από τα «δεσμά της αποικιοκρατίας».
Από την πλευρά της, η Κοπεγχάγη απάντησε με σημαντική αύξηση των στρατιωτικών δαπανών για το νησί, ενώ η βασιλική οικογένεια παρουσίασε νέο οικόσημο, επισημαίνοντας την πολική αρκούδα, σύμβολο της Γροιλανδίας.
Με στόχο να ενισχύσουν την ανεξαρτησία τους, οι Γροιλανδοί προσπαθούν να διαφοροποιήσουν την οικονομία τους πέρα από την αλιεία. Το Νοέμβριο, εγκαινιάστηκε ένα νέο αεροδρόμιο στην πρωτεύουσα Νουούκ για την προώθηση του τουρισμού.
«Κι αν τους έδινε 1 δισεκατομμύριο δολάρια το χρόνο;»
Παρά την προσπάθεια ενίσχυσης της οικονομίας τους, η Γροιλανδία εξακολουθεί να εξαρτάται από ετήσια επιχορήγηση περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων από τη Δανία. Αυτό εγείρει ένα ενδιαφέρον ερώτημα: «Τι θα έκαναν οι Γροιλανδοί εάν ο Τραμπ προχωρούσε σε προσφορά 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων το χρόνο για καλύτερες σχέσεις;» αναρωτήθηκε ο Κλάους Ντοντς, καθηγητής γεωπολιτικής στο Royal Holloway του Πανεπιστημίου του Λονδίνου.
Ορισμένοι πολιτικοί από τη Γροιλανδία έχουν ήδη αρχίσει να σκέφτονται την ιδέα μιας ειδικής ένωσης, όπως αυτή που έχουν ΗΠΑ και Νησιά Μάρσαλ.
Γιατί η Γροιλανδία είναι «πολύφερνη νύφη»;
Μοναδική γεωπολιτική θέση
Το μεγαλύτερο νησί του κόσμου, με πληθυσμό άνω των 56.000 κατοίκων, πρώην αποικία της Δανίας και σημερινή αυτόνομη επικράτεια, διαδραματίζει κομβικό ρόλο στη γεωπολιτική σκηνή, βρίσκοντας τον εαυτό του ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Η Νουούκ βρίσκεται πιο κοντά στη Νέα Υόρκη παρά στην Κοπεγχάγη.
Οι ΗΠΑ, θεωρώντας τη Γροιλανδία ζωτικής σημασίας για την εθνική τους ασφάλεια, θέλουν να διασφαλίσουν ότι «κανένας εχθρικός μεγάλος παίκτης δεν θα έχει τον έλεγχο της Γροιλανδίας», τόνισε ο Ουλρικ Πραμ Γκαντ, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σπουδών της Δανίας.
Πλούσια σε σπάνια ορυκτά
Ένας από τους κύριους λόγους που μπορεί να προσελκύει τον Τραμπ είναι τα πλούσια κοιτάσματα φυσικών πόρων της Γροιλανδίας. Αυτά περιλαμβάνουν πετρέλαιο, φυσικό αέριο και μέταλλα σπάνιων γαιών, τα οποία είναι πολύτιμα για την παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων και στρατιωτικού εξοπλισμού.
Η Κίνα αυτή τη στιγμή έχει τον κυρίαρχο ρόλο στην παγκόσμια παραγωγή σπάνιων γαιών και έχει ήδη απειλήσει να περιορίσει τις εξαγωγές αυτών των κρίσιμων ορυκτών, εν όψει της δεύτερης θητείας του Τραμπ.
«Καμία αμφιβολία δεν υπάρχει ότι ο Τραμπ και οι σύμβουλοί του ανησυχούν πολύ για τη γενική επιρροή της Κίνας», ανέφερε ο Ντοντς στο CNN.
Ευκαιρίες καθώς λιώνουν οι πάγοι
Το λιώσιμο των πάγων και η κλιματική αλλαγή επηρεάζουν την κατάσταση της Γροιλανδίας, αλλά πολλοί βλέπουν και οικονομικές ευκαιρίες. Με την κλιματική αλλαγή να αλλάζει τη γεωγραφία του νησιού, οι νέες ναυτικές διαδρομές που έχουν αναδυθεί προσφέρουν μειωμένο χρόνο μεταφοράς εμπορευμάτων στο βόρειο ημισφαίριο, με τη ναυσιπλοΐα στην Αρκτική να έχει αυξηθεί κατά 37% την τελευταία δεκαετία.
«Ο Τραμπ, νομίζω, αντιλαμβάνεται τις νέες ευκαιρίες», δήλωσε ο Ντοντς, προειδοποιώντας ωστόσο ότι οι συνθήκες στις νέες αυτές διαδρομές μπορεί να είναι επικίνδυνες.
Επιπλέον, υπάρχει η υπόληψη ότι το λιώσιμο των πάγων μπορεί να διευκολύνει την πρόσβαση στους φυσικούς πόρους της Γροιλανδίας, αν και ο Φίλιπ Στάινμπεργκ, καθηγητής γεωλογίας στο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ, είναι επιφυλακτικός, επισημαίνοντας ότι η κλιματική αλλαγή καθιστά τους πόρους πιο αναγκαίους, αλλά όχι απαραίτητα πιο προσιτούς.
