Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, προτείνει την παράταση της αποστολής της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο (UNFICYP) έως τις 31 Ιανουαρίου 2026, σύμφωνα με την έκθεσή του που καλύπτει τη χρονική περίοδο από 13 Ιουνίου έως 11 Δεκεμβρίου 2024. Ζητά διεθνή στήριξη στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες, όπως αναφέρει το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων από τη Νέα Υόρκη.
Ο Γκουτέρες εκφράζει τη θετική του άποψη για τη δέσμευση των δύο Κύπριων ηγετών στις 15 Οκτωβρίου να διερευνήσουν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, γεγονός που έχει οδηγήσει σε συζητήσεις υπό την αιγίδα του Ειδικού Αντιπροσώπου του ΟΗΕ.
Στην ίδια έκθεση, σημειώνει ότι το 2024 σημαδεύτηκε από πολλές αρνητικές επετείους, και εκφράζει τη θλίψη του για το γεγονός ότι οι διχαστικές φωνές υπερτερούν των φωνών ειρήνης στην Κύπρο.
Ο Γκουτέρες προτρέπει και τις δύο πλευρές να σταματήσουν τις παραβιάσεις και καλεί για την απομάκρυνση των μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης. Επίσης, τονίζει την αξία της ένταξης των αιτούντων άσυλο στις διαδικασίες υποδοχής, εκφράζοντας ταυτόχρονα τη λύπη του για τις συνεχιζόμενες επαναπροωθήσεις.
«Εχω επανειλημμένα επιστήσει την προσοχή στη σημασία της αποχής από μονομερείς ενέργειες που ενδέχεται να κλιμακώσουν τις εντάσεις και να απειλήσουν τις συνομιλίες. Καλώ όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε διάλογο για την επίλυση των διαφορών τους», δήλωσε.
Ο Γκουτέρες καταδικάζει τους περιορισμούς στην πρόσβαση της UNFICYP, ιδιαίτερα στο κοιμητήριο Waynes Keep στη νεκρή ζώνη που ελέγχεται από τον τουρκικό στρατό. Υπογραμμίζει την ανάγκη πολιτικής στήριξης για βιώσιμες λύσεις και ζητά την αύξηση του διακοινοτικού εμπορίου και των πολιτιστικών ανταλλαγών για να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι οι στρατιωτικές παραβιάσεις συνεχίζονται και από τις δύο πλευρές, με την εγκατάσταση μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης στη νεκρή ζώνη. Παρά τις προκλήσεις, ο Γκουτέρες διοργάνωσε άτυπη συνάντηση τον Οκτώβριο του 2024, ενθαρρύνοντας τους ηγέτες να εξετάσουν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης.
Μέχρι τον Νοέμβριο, οι 142 αιτούντες άσυλο, συμπεριλαμβανομένων 35 παιδιών, είχαν μεταφερθεί σε κέντρα υποδοχής, αφού νωρίτερα παρέμειναν αποκλεισμένοι στη νεκρή ζώνη εξαιτίας επαναπροωθήσεων από την Κυπριακή Δημοκρατία, γεγονός που οδήγησε σε την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με τη συνεργασία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες.
Προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων συνεχίζονται, με ιδιαίτερη αναφορά στην περιοχή της Πύλας, όπου υπήρξαν καθημερινές παρεμβάσεις από την «τουρκοκυπριακή αστυνομία». Παρά τη συμφωνία για βελτίωση των ρυθμίσεων, τα αποτελέσματα παραμένουν απογοητευτικά.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται και αριθμητικά στοιχεία, όπως οι 227 καταγεγραμμένες στρατιωτικές παραβιάσεις, εκ των οποίων 118 από τις τουρκικές δυνάμεις και 109 από την Κυπριακή Εθνική Φρουρά. Οι δύο πλευρές έχουν ενισχύσει τα παρακολουθητικά τους συστήματα, με την Κυπριακή Δημοκρατία να εγκαθιστά 31 πύργους και τις τουρκικές δυνάμεις 49.
Ένα σημαντικό γεγονός σημειώθηκε όταν 30 Τούρκοι στρατιώτες πλησίασαν έναν προσωρινό καταυλισμό αιτούντων άσυλο, αλλά αποσύρθηκαν μετά από παρέμβαση της UNFICYP.
