Έκκληση για ειρήνη και παράταση της ειρηνευτικής δύναμης στην Κύπρο από τον ΟΗΕ.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, υπογραμμίζει την κρισιμότητα της παράτασης της θητείας της UNFICYP (Ειρηνευτική Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο) έως τις 31 Ιανουαρίου 2026. Η έκθεσή του, που καλύπτει την περίοδο από τον Ιούνιο έως τον Δεκέμβριο του 2024, καταδεικνύει τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και την ανάγκη για διαρκή ειρηνευτική προσπάθεια στο νησί. Παράλληλα, ζητά τη διεθνή στήριξη σε ειρηνευτικές πρωτοβουλίες για την επίλυση του Κυπριακού ζητήματος.
Θετικές Ενδείξεις και Ανησυχίες
Ο Γκουτέρες χαιρετίζει τη δέσμευση των δύο ηγετών της Κύπρου, τον Οκτώβριο, να διερευνήσουν το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, μια εξέλιξη που θεωρείται σημαντική για την ενίσχυση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ωστόσο, εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι οι διχαστικές φωνές εξακολουθούν να υπερτερούν των φωνών που επιδιώκουν την ειρήνη.
Εκκλήσεις για Αποφυγή Εντάσεων
Ο Γενικός Γραμματέας καλεί και τις δύο πλευρές να воздерживаться από παραβιάσεις των συμφωνιών και να προβούν στην απομάκρυνση μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης από την νεκρή ζώνη. Επιπλέον, τονίζει τη σημασία της ένταξης των αιτούντων άσυλο σε κατάλληλες διαδικασίες υποδοχής, εκφράζοντας την ανησυχία του για τις αναφορές περί συνεχιζόμενων επαναπροωθήσεων.
«Έχω επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη αποφυγής μονομερών ενεργειών που θα μπορούσαν να κλιμακώσουν τις εντάσεις και να θέσουν σε κίνδυνο τις συνομιλίες. Καλώ όλα τα μέρη να συμμετάσχουν σε έναν ειλικρινή διάλογο για την ειρηνική επίλυση των διαφορών τους», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αντόνιο Γκουτέρες.
Πρόσβαση της UNFICYP και Ενίσχυση της Εμπιστοσύνης
Ο Γκουτέρες καταδικάζει απερίφραστα τους περιορισμούς στην πρόσβαση της UNFICYP, ιδίως στην περιοχή του κοιμητηρίου Waynes Keep, η οποία ελέγχεται από τον τουρκικό στρατό. Επισημαίνει την κρίσιμη ανάγκη για την παροχή πολιτικής στήριξης σε βιώσιμες λύσεις και προτείνει την αύξηση του διακοινοτικού εμπορίου και των πολιτιστικών ανταλλαγών ως μέσο για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Η δημιουργία νέων σημείων διέλευσης, που συζητήθηκε σε άτυπη συνάντηση τον Οκτώβριο, θεωρείται επίσης ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Στρατιωτικές Παραβιάσεις και Αντιμετώπιση Ανθρωπιστικών Κρίσεων
Η έκθεση αναδεικνύει τη συνεχιζόμενη πρόκληση των στρατιωτικών παραβιάσεων και από τις δύο πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης μη εξουσιοδοτημένων συστημάτων παρακολούθησης στην νεκρή ζώνη. Ένα θετικό σημείο ήταν η μεταφορά, μέχρι τον Νοέμβριο, 142 αιτούντων άσυλο, συμπεριλαμβανομένων 35 παιδιών, σε κέντρα υποδοχής, μετά από συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Η Κατάσταση στην Πύλα
Οι προσπάθειες για την αποκλιμάκωση των εντάσεων επικεντρώνονται στην περιοχή της Πύλας, όπου έχουν αναφερθεί παρεμβάσεις από την «τουρκοκυπριακή αστυνομία». Παρά τη συμφωνία για βελτίωση των ρυθμίσεων, τα αποτελέσματα δεν έχουν ικανοποιήσει.
Ανησυχητικά Στατιστικά Στοιχεία
Στην έκθεση καταγράφονται 227 στρατιωτικές παραβιάσεις, με 118 από τις τουρκικές δυνάμεις και 109 από την Κυπριακή Εθνική Φρουρά. Επισημαίνεται επίσης η ενίσχυση των συστημάτων παρακολούθησης, με την εγκατάσταση 31 πύργων από την Κυπριακή Δημοκρατία και 49 από τις τουρκικές δυνάμεις.
Σε ένα σημαντικό περιστατικό, 30 Τούρκοι στρατιώτες πλησίασαν έναν προσωρινό καταυλισμό αιτούντων άσυλο, αλλά αποσύρθηκαν μετά από παρέμβαση της UNFICYP. Αυτά τα περιστατικά υπογραμμίζουν τη συνεχή ανάγκη για την παρουσία και την αποτελεσματική δράση της ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο.
