Μια ματιά στην Γροιλανδία, το νησί που διεκδικεί ρόλο-κλειδί στη γεωπολιτική σκακιέρα και στην εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών. Η προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να διεκδικήσει αυτόν τον απομακρυσμένο τόπο ενδέχεται να συγκρουστεί με τις επιθυμίες και τις προτεραιότητες των κατοίκων του.
Η Γροιλανδία: Αυτονομία και Προσδοκίες Ανεξαρτησίας
Με πληθυσμό περίπου 56.000 κατοίκους, η Γροιλανδία διαθέτει αυτονομία, ενώ η Δανία παρακολουθεί την εξωτερική πολιτική και την ασφάλεια της από την εποχή της αποικιοκρατίας. Οι Γροιλανδοί εργάζονται σταθερά προς την κατεύθυνση της πλήρους ανεξαρτησίας, με τον πρωθυπουργό Μούτε Έγκεντε να έχει δηλώσει επανειλημμένα ότι η Γροιλανδία δεν είναι προς πώληση.
Σύμφωνα με τον Δανό δημοσιογράφο Όλε Έλεκρογκ, η δυσαρέσκεια των ντόπιων απέναντι στην δανική επιτήρηση αυξάνεται. “Πολλοί Kalaallit (Γροιλανδοί) που μετακομίζουν στην Δανία συχνά αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις”, ανέφερε χαρακτηριστικά. Αυτή η δυσαρέσκεια θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόσφορο έδαφος για εξωτερικές παρεμβάσεις, όπως αυτή του Τραμπ, που φαίνεται να πηγάζουν είτε από άγνοια, είτε από στρατηγικούς υπολογισμούς.
Οικονομική Εξάρτηση και οι Δυσκολίες της Πλήρους Ανεξαρτησίας
Η Δανία καλύπτει περίπου το ήμισυ του προϋπολογισμού της Γροιλανδίας, γεγονός που δυσχεραίνει την επίτευξη πλήρους ανεξαρτησίας. “Ο ετήσιος λογαριασμός κυμαίνεται μεταξύ 750 εκατομμυρίων και 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων”, σημειώνει ο Τζον Ράχμπεκ Κλέμενσεν, αναπληρωτής καθηγητής στο Royal Danish Defense College. Για τον Ντόναλντ Τραμπ, που δεν συμπαθεί τις “κακές συμφωνίες”, η Γροιλανδία αποτελεί μια ακριβή “επένδυση” για τη Δανία, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους χωρίς να χρειαστεί να ανακατασκευάσουν τις σχέσεις τους.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επενδύει περισσότερα κεφάλαια στη Γροιλανδία σε σχέση με τις ΗΠΑ, παρότι η στάση των Βρυξελλών παραμένει συγκρατημένη. Η εκπρόσωπος της Επιτροπής, Ανίτα Χίπερ, τόνισε την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών και τη σημασία συνεργασίας με την επόμενη αμερικανική κυβέρνηση για την προώθηση μιας ισχυρής διατλαντικής ατζέντας.
Οι Στόχοι των ΗΠΑ στην Γροιλανδία
Η απόκτηση της Γροιλανδίας, είτε μέσω αγοράς, είτε με άλλον τρόπο, δεν θα εξασφάλιζε καλύτερες προοπτικές για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι τελευταίες επιδιώκουν ήδη τρεις βασικούς στόχους: στρατηγικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις, την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών εξόρυξης και την αποτροπή της κινεζικής διείσδυσης.
- Η Διαστημική Βάση Πίτουφικ είναι μια κρίσιμη τοποθεσία στρατηγικής σημασίας για την έγκαιρη προειδοποίηση και αεροπορική επιτήρηση στην περιοχή της Αρκτικής.
- Η Γροιλανδία αναζητά επενδυτές για την ανάπτυξη υποδομών εξόρυξης, αν και οι αμερικανικές επενδύσεις παραμένουν σε αρχικό στάδιο.
- Η Ουάσιγκτον καταβάλλει προσπάθειες για να αποτρέψει την κινεζική επενδυτική δραστηριότητα στο νησί, με την Κοπεγχάγη να εμποδίζει κινεζικές κρατικές εταιρείες από αναπτυξιακά έργα, λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια.
Πολιτικές Εξελίξεις και Περιβαλλοντικές Προκλήσεις
Η κατάσταση στην Γροιλανδία μπορεί να αλλάξει με τις επερχόμενες εκλογές τον Απρίλιο, όπου ο Έγκεντε εξετάζει το ενδεχόμενο πρότασης δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία. Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες σχετικά με τις επιπτώσεις της εξόρυξης παραμένουν σημαντικές για τους ψηφοφόρους. Η εξόρυξη σπάνιων γαιών και άλλων ορυκτών πόρων στην Γροιλανδία, θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στο εύθραυστο οικοσύστημα της Αρκτικής.
Η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρέντρικσεν, υιοθετεί μια διπλωματική προσέγγιση, τονίζοντας ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως μεσολαβητής για μια βελτιωμένη συνεργασία ΗΠΑ-Δανίας-Γροιλανδίας μετά από μια πρόσφατη κρίση. “Όταν η καταιγίδα κοπάσει, οι ΗΠΑ και η Γροιλανδία θα μπορούσαν να εξετάσουν νέες μορφές συνεργασίας”, υπογράμμισε ο Έλεκρογκ. Η ανάγκη για μια βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του μοναδικού περιβάλλοντος της Γροιλανδίας αποτελούν προτεραιότητα για το μέλλον του νησιού.
