Η γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία αντιμετωπίζει μια νέα, σοβαρή πρόκληση που απειλεί την παραγωγή της: την έλλειψη ημιαγωγών. Η κατάσταση αυτή, πέρα από τις άμεσες οικονομικές επιπτώσεις, αναδεικνύει την ευρωπαϊκή εξάρτηση σε κρίσιμες τεχνολογικές αλυσίδες εφοδιασμού και την κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων στον τομέα της τεχνολογίας. Γιατί αυτή η κρίση είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό πρόβλημα εφοδιασμού;
Η “κρίση των διακριτών ημιαγωγών”: Αιτία και Παγκόσμια Εμβέλεια
Η τρέχουσα αναταραχή οφείλεται στην έλλειψη ενός φαινομενικά απλού, αλλά κρίσιμου εξαρτήματος: του διακριτού ημιαγωγού. Αυτό το εξάρτημα, απαραίτητο για ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, παράγεται κυρίως από την ολλανδική εταιρεία Nexperia. Ωστόσο, η Nexperia είναι θυγατρική της κινεζικής Wingtech, ενός κολοσσού που βρέθηκε στο επίκεντρο του εμπορικού πολέμου μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.
Η Wingtech έχει τεθεί σε «μαύρη λίστα» από τις ΗΠΑ το 2024, λόγω ανησυχιών για πιθανούς κινδύνους ασφαλείας. Ως απάντηση στις πιέσεις των αμερικανικών υπηρεσιών προς τις ολλανδικές αρχές για τον έλεγχο της Nexperia, η Wingtech ανέστειλε τις εξαγωγές προϊόντων προς τη θυγατρική της. Αυτή η εξέλιξη είχε άμεσο και δραματικό αντίκτυπο στην παγκόσμια αγορά. Η Nexperia κατέχει δεσπόζουσα θέση:
- Είναι ηγέτιδα δύναμη στην παγκόσμια αγορά ημιαγωγών.
- Προμηθεύει το 49% του συνόλου των τσιπ αυτού του είδους που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία.
- Στον κλάδο της μηχανολογίας, το ποσοστό της φτάνει το 95%.
- Στην ιατρική τεχνολογία, καλύπτει το 86% των αναγκών.
Άμεσες Επιπτώσεις στη Γερμανική Αυτοκινητοβιομηχανία
Η Volkswagen, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής αυτοκινήτων στην Ευρώπη, έχει ήδη δηλώσει ότι δεν αποκλείει βραχυπρόθεσμες συνέπειες στην παραγωγή, συμπεριλαμβανομένης της αναστολής λειτουργίας εργοστασίων. Συγκεκριμένα:
- Από την επόμενη εβδομάδα, αναμένεται αναστολή παραγωγής του μοντέλου Golf στο κεντρικό εργοστάσιο του Βόλφσμπουργκ.
- Θα ακολουθήσει η γραμμή παραγωγής του Tiguan.
- Περίπου 9.200 εργαζόμενοι στο εργοστάσιο του Τσβικάου ενδέχεται να τεθούν σε καθεστώς μερικής απασχόλησης από την επόμενη Τετάρτη, σύμφωνα με δημοσίευμα της Bild.
- Ανάλογες επιπτώσεις δεν αποκλείονται και για την Audi, μέλος του ομίλου Volkswagen.
Σε αντίθεση, η Mercedes ανακοίνωσε ότι δεν αναμένει προβλήματα άμεσα, επικαλούμενη την «καλή συνεργασία με τους προμηθευτές και τα διδάγματα που αντλήθηκαν από την προηγούμενη κρίση των ημιαγωγών», η οποία της εξασφαλίζει βραχυπρόθεσμη σταθερότητα.
Ανάλυση: Η αντίδραση της Mercedes υποδηλώνει μια σημαντική διαφοροποίηση στον τρόπο που οι κατασκευαστές διαχειρίζονται τις εφοδιαστικές τους αλυσίδες μετά την παγκόσμια κρίση ημιαγωγών του 2020-2022. Εκείνη η κρίση, που προκλήθηκε από την πανδημία και την αυξημένη ζήτηση για ηλεκτρονικά, υποχρέωσε πολλές εταιρείες να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους για την ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού.
Η Πολιτική Διάσταση: Βερολίνο και Γεωπολιτική
Η γερμανική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια διπλή πρόκληση: να διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της κρίσιμης εθνικής βιομηχανίας της, ενώ παράλληλα να διαχειριστεί τις λεπτές ισορροπίες στις σχέσεις με την Κίνα και τις ΗΠΑ. Ο Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς από τις Βρυξέλλες δήλωσε χαρακτηριστικά: «Θέλουμε μια κοινά αποδεκτή λύση, αλλά η κινεζική κυβέρνηση πρέπει επίσης να γνωρίζει ότι δεν θα δεχτούμε αυτό που συμβαίνει αυτήν τη στιγμή». Τόνισε ωστόσο ότι το Βερολίνο «δεν επιθυμεί κλιμάκωση της διένεξης».
Συγκείμενο: Η προσπάθεια της Γερμανίας να διατηρήσει ανοικτούς τους διαύλους επικοινωνίας με την Κίνα, αποφεύγοντας παράλληλα μια πλήρη ευθυγράμμιση με τις αμερικανικές “αποσυνδέσεις” (decoupling), αποτελεί κεντρικό άξονα της εξωτερικής της πολιτικής. Η τρέχουσα κρίση αναδεικνύει πόσο δύσκολη είναι αυτή η ισορροπία, όταν οι εμπορικές αντιπαραθέσεις μετατρέπονται σε ελλείψεις κρίσιμων εξαρτημάτων. Η Ευρώπη, συνολικά, προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από τρίτες χώρες σε στρατηγικούς τομείς, όπως οι ημιαγωγοί, μέσω πρωτοβουλιών όπως το European Chips Act, αλλά η υλοποίησή τους απαιτεί χρόνο.
Επόμενες Κινήσεις και Προοπτικές
Η Volkswagen, σύμφωνα με τη Handelsblatt, προσπαθεί ήδη να διαπραγματευτεί με εναλλακτικούς προμηθευτές ημιαγωγών σε μια προσπάθεια να μετριάσει τη ζημιά από τη διακοπή των παραδόσεων της Nexperia. Η επιτυχία αυτής της στρατηγικής θα είναι καθοριστική για το εύρος και τη διάρκεια των επιπτώσεων στην παραγωγή. Η κατάσταση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη για διαφοροποιημένες εφοδιαστικές αλυσίδες και ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής σε κρίσιμα εξαρτήματα, ένα μάθημα που η Ευρώπη καλείται να αφομοιώσει ταχύτατα.
