Έσεν: Η πρώτη πόλη της Γερμανίας που συνδέει την κοινωνική πρόνοια με την υποχρεωτική εργασία.
Η γερμανική πόλη του Έσεν σχεδιάζει να γίνει η πρώτη που θα ζητά από τους δικαιούχους κοινωνικής πρόνοιας και τους αιτούντες άσυλο να συμμετέχουν σε κοινωφελή εργασία, με κίνδυνο διακοπής των επιδομάτων τους. Το σχέδιο αυτό, που προωθείται από το CDU, έχει προκαλέσει έντονη συζήτηση σχετικά με τη βιωσιμότητα των γενναιόδωρων κοινωνικών παροχών σε περιόδους οικονομικής ύφεσης.
Στόχος του δήμου Έσεν είναι, σύμφωνα με εκπρόσωπο, να δοθεί και πάλι έμφαση στην εργασία και την ατομική ευθύνη. Το μέτρο αυτό έχει στόχο να αντιμετωπίσει την πρόκληση της μακροχρόνιας ανεργίας και της εξάρτησης από το κράτος πρόνοιας.
Το πλαίσιο του Bürgergeld και οι αντιδράσεις
Στη Γερμανία, περίπου 5,5 εκατομμύρια πολίτες λαμβάνουν βοήθεια μέσω του ομοσπονδιακού προγράμματος “Bürgergeld”, το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή από τον κυβερνητικό συνασπισμό των Σοσιαλδημοκρατών. Πρόκειται για ένα από τα βασικά προγράμματα του καγκελάριου Όλαφ Σολτς.
Πριν την εφαρμογή του “Bürgergeld”, οι κοινωνικές παροχές συνδέονταν με τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Η βασική μηνιαία επιδότηση ανέρχεται σε 563 ευρώ για έναν ενήλικα και 1.012 ευρώ για ένα ζευγάρι, με το συνολικό κόστος να αγγίζει τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, ή 50 δισεκατομμύρια ευρώ αν συμπεριληφθούν και τα επιδόματα στέγασης.
Η Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), η οποία προηγείται στις δημοσκοπήσεις, έχει δεσμευτεί να καταργήσει το σύστημα “Bürgergeld” αν κερδίσει τις εκλογές, υποστηρίζοντας ότι οι γενναιόδωρες επιδοτήσεις αποθαρρύνουν την αναζήτηση εργασίας, ειδικά σε περιόδους οικονομικής δυσκολίας. Το CDU εκτιμά ότι μια αναδιοργάνωση του συστήματος θα μπορούσε να εξοικονομήσει 10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Το σχέδιο του Έσεν: Υποχρεωτική εργασία για τους δικαιούχους
Το σχέδιο του Έσεν, υπό την ηγεσία του Πέτερ Ρέντσελ, προϊσταμένου του τμήματος κοινωνικής πρόνοιας και εργασίας της πόλης, προβλέπει τα εξής:
- Ετήσιος “υγειονομικός έλεγχος” για όλους τους δικαιούχους κάτω των 65 ετών, προκειμένου να αξιολογηθεί η ικανότητά τους για εργασία.
- Παραπομπή των ικανών για εργασία σε κέντρα εύρεσης εργασίας και απευθείας επικοινωνία με εργοδότες.
- Υποχρέωση προσφοράς τουλάχιστον τριών ωρών κοινωφελούς εργασίας κάθε εργάσιμη ημέρα, με περικοπή των επιδομάτων σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Η ίδια πολιτική θα εφαρμοστεί και στους αιτούντες άσυλο και τους ανέργους πρόσφυγες, θέτοντας ένα πλαίσιο υποχρεώσεων για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Παρόμοιες πρακτικές και κριτικές
Ανάλογες πρακτικές εφαρμόζονται και στην Ολλανδία, όπου οι επιδοτήσεις περικόπτονται αν οι άνεργοι δεν επιδεικνύουν ενεργή προσπάθεια εύρεσης εργασίας. Ωστόσο, το μέτρο έχει προκαλέσει αντιδράσεις τόσο από τους δικαιούχους, όσο και από κοινωνικούς φορείς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η υποχρεωτική εργασία υποβαθμίζει την αξιοπρέπεια των ανθρώπων και δεν αποτελεί λύση για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Η εφαρμογή του σχεδίου στο Έσεν αναμένεται να αποτελέσει ένα σημαντικό πείραμα για την αναμόρφωση του συστήματος κοινωνικής πρόνοιας στη Γερμανία, με πιθανές επιπτώσεις και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η συζήτηση σχετικά με τα όρια της κοινωνικής πρόνοιας και την ανάγκη για ενεργοποίηση των δικαιούχων αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα.
