Μια ματιά στις τρέχουσες γεωπολιτικές εξελίξεις και πώς αυτές επηρεάζουν την ανάγκη για ενίσχυση της άμυνας στην Ευρώπη.
Μέχρι πρόσφατα, οι αμυντικές δαπάνες στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν καταγράψει μια σημαντική μείωση, φτάνοντας κατά μέσο όρο το 1.3% του ΑΕΠ μεταξύ 2014 και 2018. Αυτή η μείωση, σύμφωνα με τον καθηγητή Jakub Grygiel του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, είχε ως αποτέλεσμα οι εξωτερικές φιλοδοξίες της Ευρώπης να μην υποστηρίζονται από επαρκείς αμυντικές δυνατότητες. Ουσιαστικά, η Ευρώπη βασιζόταν σε μια “ουτοπική αντίληψη” για τις διεθνείς σχέσεις, θεωρώντας την ισχύ ως μια ανεξάντλητη πηγή επιρροής.
Αυτό το αμυντικό κενό, όπως αναφέρει ο Grygiel στο άρθρο του “Europe Still Lives in a Security Utopia”, έχει σημαντικές επιπτώσεις. Πρώτον, δημιουργεί εσωτερικές διχογνωμίες στην Ευρώπη, καθώς οι διαφωνίες για την εξωτερική πολιτική εντείνονται λόγω της ανεπάρκειας των διαθέσιμων μέσων. Δεύτερον, μια αδύναμη εξωτερική πολιτική μπορεί να προκαλέσει εξωτερική επιθετικότητα, καθώς ενθαρρύνει πιθανούς αντιπάλους να αμφισβητήσουν την ευρωπαϊκή άμυνα. Αυτή η αδυναμία αποδυναμώνει το κράτος εκ των έσω και ταυτόχρονα προσκαλεί τους εχθρούς να ελέγξουν τα όρια της άμυνας του.
Επιπλέον, η γεωστρατηγική σημασία των θαλάσσιων οδών στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό είναι καθοριστική, δεδομένης της εξάρτησης των ευρωπαϊκών οικονομιών από την ασφαλή διέλευση πλοίων. Παράλληλα, η παραμέληση της Βόρειας Αφρικής και της Ανατολικής Μεσογείου θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της ανεξέλεγκτης μετανάστευσης προς την Ευρώπη.
Η μόνη βιώσιμη λύση για την Ευρώπη είναι η ενίσχυση της στρατιωτικής της ισχύος, ώστε να ανταποκριθεί στις εξωτερικές της δεσμεύσεις. Ο Grygiel προτείνει ότι η Ευρώπη, όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες, θα πρέπει να εξετάσει την αποδοχή υψηλότερου δημόσιου χρέους για να χρηματοδοτήσει αυτές τις αμυντικές δαπάνες.
Ενώ η δημοσιονομική ισορροπία είναι σημαντική, σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές μπορεί να αποδειχθεί αυτοκαταστροφική, όπως δείχνει το παράδειγμα του βρετανικού αφοπλισμού στη δεκαετία του 1930. Συνεπώς, η Ευρώπη, και ιδιαίτερα η Γερμανία, ίσως χρειαστεί να χαλαρώσει τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες. Οι πρόσφατες κινήσεις, όπως η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα σχέδιο ενίσχυσης της άμυνας ύψους 800 δισεκατομμυρίων ευρώ και η δημοσιονομική ευελιξία της γερμανικής κυβέρνησης, υποδηλώνουν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζει να αντιμετωπίζει σοβαρά την αμυντική της ετοιμότητα.
