Από σήμερα, οι εξαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας έχουν σταματήσει, καθώς η συμφωνία διαμετακόμισης μεταξύ Μόσχας και Κιέβου έφτασε στο τέλος της.
Η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν άμεση και εποικοδομητική, υποστηρίζοντας ότι η εξέλιξη αυτή δεν είναι έκπληξη και ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να προσαρμοστεί.
«Η υποδομή φυσικού αερίου της Ευρώπης είναι ευέλικτη και μπορεί να παρέχει αέριο από άλλες πηγές στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη μέσω εναλλακτικών διαδρομών», δήλωσε εκπρόσωπος της Κομισιόν.
«Από το 2022, έχουν αναπτυχθεί νέες δυνατότητες για την εισαγωγή LNG» (υγροποιημένου φυσικού αερίου), πρόσθεσε.
Η πενταετής συμφωνία διαμετακόμισης αερίου ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία έπαυσε να ισχύει από τα πρώτα λεπτά της 1ης Ιανουαρίου 2025, με το Κίεβο να επαναλαμβάνει την απόφασή του να μην ανανεώσει τη συμφωνία εν μέσω του πολέμου.
«Λόγω της σαφούς άρνησης της ουκρανικής πλευράς να ανανεώσει τη συμφωνία, η Gazprom δεν έχει τη δυνατότητα να εξάγει αέριο μέσω Ουκρανίας από την 1η Ιανουαρίου 2025», δήλωσε η Gazprom μέσω Telegram.
«Από τις 8:00 ώρα Μόσχας, οι ροές ρωσικού αερίου μέσω Ουκρανίας έχουν σταματήσει».
Αύξηση τιμών φυσικού αερίου
Οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί πρόσφατα, φτάνοντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2023, καθώς αναμένονται διακοπές στις ρωσικές ροές γύρω από την Πρωτοχρονιά.
Η αναστάτωση από αυτές τις προμήθειες, οι οποίες καλύπτουν περίπου το 5% της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, έχει προκαλέσει αστάθεια στις τιμές, με τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης να έχουν αυξηθεί πάνω από 50% φέτος.
Η Σλοβακία και η Αυστρία, οι οποίες συνεχίζουν να προμηθεύονται ρωσικό φυσικό αέριο, έχουν ήδη λάβει μέτρα για να διασφαλίσουν εναλλακτικές πηγές. Ωστόσο, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι επιπτώσεις από τη διακοπή ρωσικού φυσικού αερίου θα είναι περιορισμένες στην αγορά.
Στο Title Transfer Facility, ένα εικονικό σημείο αναφοράς για τις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου στην Ολλανδία, η τιμή έφτασε τα 48,85 ευρώ ανά μεγαβατώρα την Τρίτη 31/12, ξεπερνώντας προσωρινά τα 50 ευρώ, το ανώτατο επίπεδο από τον Οκτώβριο του 2023.
Ο αντίκτυπος στην ρωσική οικονομία
Η διακοπή ροής φυσικού αερίου έχει σημαντικές γεωπολιτικές επιπτώσεις. Από την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022, η Ρωσία έχει απωλέσει τη θέση της ως κυρίαρχος προμηθευτής φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς ο ανταγωνισμός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Κατάρ και τη Νορβηγία έχει αυξηθεί, οδηγώντας την ΕΕ σε μείωση της εξάρτησής της από το ρωσικό αέριο.
Η Gazprom, η οποία άλλοτε ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας φυσικού αερίου παγκοσμίως, υπέστη ζημιά 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2023, καταγράφοντας τις πρώτες ετήσιες ζημίες της από το 1999.
Για την Ευρώπη, η απώλεια του φθηνού ρωσικού φυσικού αερίου έχει συμβάλει σε σημαντική οικονομική επιβράδυνση, αυξανόμενο πληθωρισμό και επιδείνωση της κρίσης του κόστους ζωής.
Αν και η Ευρώπη καταβάλλει προσπάθειες να βρει εναλλακτικές πηγές ενέργειας, η απώλεια του ρωσικού φυσικού αερίου έχει εντείνει τις μακροχρόνιες ανησυχίες για την υποβάθμιση της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας.
