Η ΕΕ εδραιώνει τη στήριξή της στην Ουκρανία: Μια νέα εποχή δέσμευσης εν μέσω κλιμακούμενων απειλών. Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία αποτελεί σημείο καμπής για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και σταθερότητα. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναγνωρίζοντας την κρισιμότητα των εξελίξεων, επαναβεβαιώνει τη σταθερή του στήριξη στο Κίεβο, τόσο σε επίπεδο αρχών όσο και σε πρακτικά μέτρα. Η στρατηγική αυτή δέσμευση, όπως διατυπώθηκε στις πρόσφατες συνόδους, σηματοδοτεί μια περίοδο ενισχυμένης συνεργασίας και ξεκάθαρων μηνυμάτων προς τη Μόσχα.
Ακλόνητη Στήριξη και Διπλωματικές Προσπάθειες
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, διά των 26 ηγετών της (εξαιρουμένης της Ουγγαρίας), εξέφρασε για μία ακόμη φορά την ακλόνητη υποστήριξη της στην ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Αυτή η θέση ενισχύθηκε μέσω τηλεδιάσκεψης με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αναδεικνύοντας τον κεντρικό ρόλο του Κιέβου στις ευρωπαϊκές προτεραιότητες.
Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, τονίζεται ότι η ΕΕ, σε συντονισμό με ομοϊδεάτες εταίρους, θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία ολοκληρωμένη πολιτική, χρηματοοικονομική, ανθρωπιστική, στρατιωτική και διπλωματική υποστήριξη.
Αναλύοντας τις εξελίξεις, οι ηγέτες της ΕΕ επισήμαναν την κλιμάκωση των ρωσικών επιθέσεων με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, οι οποίες στοχεύουν αμάχους και πολιτικές υποδομές. Αυτή η πρακτική ερμηνεύεται ως έλλειψη πραγματικής πολιτικής βούλησης εκ μέρους της Ρωσίας να τερματίσει τον επιθετικό της πόλεμο και να συμμετάσχει σε ουσιαστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, παρά τις συνεχιζόμενες διπλωματικές προσπάθειες των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Οικονομική Ενίσχυση, Κυρώσεις και Κυρώσεις
Η ΕΕ δεσμεύεται να παρέχει στην Ουκρανία οικονομική στήριξη μακροπρόθεσμα. Ειδικότερα, για το 2025, έχουν διατεθεί 20,5 δισεκατομμύρια ευρώ προς τον ουκρανικό προϋπολογισμό:
- 6,5 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν εκταμιευθεί στο πλαίσιο της Διευκόλυνσης για την Ουκρανία.
- 14 δισεκατομμύρια ευρώ θα καλυφθούν από την πρωτοβουλία ERA της G7, τα οποία θα αποπληρωθούν από τα έκτακτα κέρδη που προέρχονται από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Αναλύοντας αυτή την κίνηση, η αξιοποίηση των ρωσικών παγωμένων περιουσιακών στοιχείων αποτελεί ένα νέο και σημαντικό βήμα στην οικονομική πίεση προς τη Μόσχα, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ικανότητα της Ουκρανίας να αντεπεξέλθει.
Ανάλυση: Η δέσμευση για την αξιοποίηση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας συνιστά ένα σημαντικό προηγούμενο στο διεθνές δίκαιο και στις διεθνείς σχέσεις. Αν και η νομική της οδός έχει συζητηθεί εκτενώς, η υλοποίησή της στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα ότι οι επιπτώσεις της επιθετικότητας θα μεταφραστούν σε απτές οικονομικές απώλειες για τον επιτιθέμενο. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει ως αποτρεπτικός παράγοντας σε μελλοντικές συγκρούσεις, αλλά και να ενισχύσει την αναγκαιότητα διεθνούς συνεννόησης για το πλαίσιο εφαρμογής της.
Το Συμβούλιο καταδίκασε επίσης την υποστήριξη από τρίτες χώρες, όπως το Ιράν, η Λευκορωσία και η Βόρεια Κορέα, προς τη Ρωσία και κάλεσε αυτές τις χώρες να σταματήσουν άμεσα κάθε άμεση ή έμμεση βοήθεια.
Εγγυήσεις Ασφαλείας και Λογοδοσία
Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της δηλώνουν έτοιμα να συμβάλουν σε ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, τονίζοντας ότι μια Ουκρανία ικανή να αμυνθεί αποτελεσματικά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιωνδήποτε μελλοντικών διακανονισμών ασφαλείας. Οι ειρηνευτικές προσπάθειες θα συνεχιστούν, ιδίως μέσω της “Συμμαχίας των Προθύμων” (Coalition of the Willing) και σε συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έμφαση δίνεται στην απαίτηση για πλήρη λογοδοσία για τα εγκλήματα πολέμου και τα σοβαρότερα εγκλήματα που διαπράχθηκαν κατά τη διάρκεια της ρωσικής εισβολής, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση της ΕΕ για την τήρηση του διεθνούς δικαίου.
Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί επειγόντως τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να διασφαλίσουν την ασφαλή επιστροφή όλων των Ουκρανών παιδιών και άλλων πολιτών που έχουν παρανόμως μεταφερθεί ή απελαθεί.
Ιστορικό Πλαίσιο: Η παράνομη μεταφορά παιδιών από εμπόλεμες ζώνες δεν είναι νέο φαινόμενο. Σε προηγούμενες συγκρούσεις, η διεθνής κοινότητα έχει αντιμετωπίσει παρόμοιες προκλήσεις, με τις προσπάθειες επαναπατρισμού να είναι συχνά χρονοβόρες και περίπλοκες. Η περίπτωση της Ουκρανίας αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για διεθνείς μηχανισμούς που θα διασφαλίζουν την άμεση προστασία των ανηλίκων και την τήρηση των διεθνών συμβάσεων για τα δικαιώματα του παιδιού, όπως η Σύμβαση της Χάγης για την Απαγωγή Παιδιών.
Η Ευρωπαϊκή Προοπτική της Ουκρανίας
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενθαρρύνει την Ουκρανία, το Συμβούλιο και την Επιτροπή να προχωρήσουν στις εργασίες για τη διαδικασία προσχώρησης στην ΕΕ, σύμφωνα με την αξιοκρατική προσέγγιση (merit-based approach). Το θέμα αυτό θα επανεξεταστεί στην επόμενη σύνοδο του Συμβουλίου.
Η προοπτική της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, αν και μακροπρόθεσμη, αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο για μεταρρυθμίσεις και ένα σαφές μήνυμα στην ουκρανική κοινωνία για τη θέση της στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Η “αξιοκρατική προσέγγιση” υποδηλώνει ότι η πρόοδος θα κριθεί βάσει των επιδόσεων της Ουκρανίας στην υιοθέτηση του νομικού ευρωπαϊκού κεκτημένου και στην εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, ανεξαρτήτως της τρέχουσας γεωπολιτικής συγκυρίας.
