Σήμερα, οι ηγέτες των κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται στο Palais d’ Egmont, στις Βρυξέλλες, για μια άτυπη Σύνοδο Κορυφής. Ο κεντρικός άξονας της συνάντησης είναι η άμυνα και η ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς και οι διατλαντικές σχέσεις, ειδικά μετά την ορκωμοσία του νέου Προέδρου των Η.Π.Α. Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, έχει προσκαλέσει τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ να συμμετάσχει σε γεύμα εργασίας με τους 27 ευρωπαίους ηγέτες. Επίσης, κατά την διάρκεια του δείπνου, οι ηγέτες θα υποδεχτούν τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ, μια ιστορική συνάντηση μετά το Brexit.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι 27 ηγέτες θα συζητήσουν αποκλειστικά το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας. Σημαντικό είναι ότι η συνάντηση αυτή δεν θα έχει τη μορφή λήψης αποφάσεων, αλλά θα ορίσει κατευθυντήριες γραμμές προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ, οι οποίοι καλούνται να παρουσιάσουν νέα “Λευκή Βίβλο” για την ευρωπαϊκή άμυνα μέσα στον Μάρτιο.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο ζήτημα της άμυνας τον Ιούνιο. Οι ευρωπαίοι ηγέτες θα εστιάσουν σε τρία καίρια ερωτήματα: Πώς θα ενισχυθούν οι ευρωπαϊκές αμυντικές δυνάμεις συνεργατικά, ποιες νέες πηγές χρηματοδότησης θα υπάρξουν και πώς θα ενισχυθούν οι συνεργασίες μεταξύ των κρατών-μελών.
Σύμφωνα με ευρωπαίο διπλωμάτη, «Όλοι συμφωνούν ότι οι αμυντικές δαπάνες πρέπει να αυξηθούν – αυτό είναι αναπόφευκτο». «Το κρίσιμο ερώτημα είναι πώς θα γίνει αυτό, σε ποιες περιοχές θα εστιάσουμε και ποια πορεία θα ακολουθήσουμε».
Συμμαχία 19 χωρών της ΕΕ για χρηματοδότηση άμυνας
Εξετάζεται μια πιθανή επέκταση της εντολής της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) σε θέματα χρηματοδότησης άμυνας. Την περασμένη Παρασκευή, οι ηγέτες 19 κρατών της ΕΕ απέστειλαν επιστολή προς τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας, και την επικεφαλής της ΕΤΕπ, ζητώντας επιπλέον χρηματοδότηση για την ασφάλεια της ΕΕ.
Η επιστολή, που πρωτοστάτησε η Φινλανδία, υπογράφεται από χώρες όπως η Ελλάδα, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία. Η ΕΤΕπ καλείται να επανεξετάσει τη λίστα δραστηριοτήτων που αποκλείονται από τη χρηματοδότησή της, να αυξήσει τη χρηματοδότηση στον τομέα της ασφάλειας και να εξετάσει την έκδοση ομολόγων που θα χρηματοδοτήσουν αμυντικά έργα.
Αξιοσημείωτο είναι ότι, ενώ η ΕΤΕπ διαθέτει 6 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το 2027 για δάνεια ανάπτυξης αγαθών διπλής χρήσης, δεν έχει ακόμη τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσει διαρκές εξοπλισμό, κάτι που ζήτημα που προβάλλει περαιτέρω αναγκαιότητα για την ευρωπαϊκή άμυνα. Οι 19 χώρες επισημαίνουν ότι «επείγει να γίνουν νέες πρόοδοι» στο θέμα αυτό.
Ορισμένες χώρες, όπως η Αυστρία και η Ιρλανδία, δεν συμμετείχαν σε αυτή την πρωτοβουλία, ενώ η Πολωνία ήταν μεταξύ των εταίρων που παρέλαβαν την επιστολή. Η ΕΤΕπ από τη μεριά της έχει χαιρετίσει το αίτημα που επιδιώκει την ενίσχυση του ρόλου της στην ευρωπαϊκή άμυνα.
