Μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε σε δηλώσεις προς το έθνος, οι οποίες μεταδόθηκαν ζωντανά από τα τουρκικά ΜΜΕ. Η ομιλία του επικεντρώθηκε κυρίως στα πρόσφατα γεγονότα στη Συρία, όπου εξέφρασε τη στήριξή του στις δυνάμεις της συριακής αντιπολίτευσης, τονίζοντας την αρχή μιας νέας εποχής για τη χώρα. Ο Ερντογάν επεσήμανε την ανάγκη διαφύλαξης της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και ανακοίνωσε ότι η συνοριακή διάβαση Χατάι Γιαϊλαντάϊ θα ανοίξει άμεσα για όσους επιθυμούν να επιστρέψουν. Επίσης, έκανε έκκληση για την προοπτική μιας νέας Συρίας που θα συμπεριλαμβάνει όλους τους λαούς και τις θρησκείες, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευσή του για τη βοήθεια στην ανοικοδόμηση της χώρας. Χρησιμοποιώντας ένα στίχο του διάσημου τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ, είπε: «Αν η μισή μου καρδιά είναι στο Γκαζιάντεπ (Τουρκία), η άλλη μισή είναι στο Χαλέπι και τη Δαμασκό».
Χιλιάδες Σύροι επιστρέφουν
Πράγματι, σήμερα άνοιξε ξανά η συνοριακή πύλη του Γκαζιάντεπ Γιαϊλαντάϊ και από νωρίς δεκάδες Σύροι συγκεντρώθηκαν στην είσοδο περιμένοντας να διαβούν τα σύνορα. Ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια ανέφερε ότι χθες υπήρξαν 300-400 Σύριοι που ήθελαν να περάσουν στη Συρία, αλλά από σήμερα «η χωρητικότητα έχει αυξηθεί σε 15-20 χιλιάδες διελεύσεις ημερησίως».
Ο επαναπατρισμός Σύρων προσφύγων αποτελεί έναν από τους κύριους στόχους του προέδρου Ερντογάν, ιδίως για τους περίπου τρία εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που βρίσκονται στην Τουρκία, δεδομένου ότι η μακρόχρονη παραμονή τους έχει προκαλέσει κριτική στην τουρκική κοινωνία και έχει πλήξει τη δημοτικότητά του. Υπό αυτό το πρίσμα, οι τζιχαντιστές του HTS προσέφεραν γρήγορη λύση στον τούρκο πρόεδρο.
Προβλήματα στην περιοχή
Ωστόσο, η κατάσταση στη Συρία είναι περίπλοκη και για την Άγκυρα. Ενώ το καθεστώς του Άσαντ έχει αποδυναμωθεί, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), οι οποίες κυριαρχούνται από Κούρδους και υποστηρίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενισχύουν τη θέση τους. Από την περασμένη Παρασκευή, έχουν αποκτήσει πλήρη έλεγχο της περιοχής Deir el-Zor στην ανατολική Συρία, που είναι πλούσια σε πετρελαϊκά αποθέματα. Σε μια ανατροπή, οι τζιχαντιστές του Αλ Τζολάνι κατέλαβαν τη βόρεια πόλη Μάμπιτς, αλλά ΗΠΑ και Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία για την ασφαλή αποχώρηση των Κούρδων από εκεί.
Το κουρδικό θέμα
Ο πρόεδρος Ερντογάν, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, ξεκαθάρισε ότι «ούτε το PKK ούτε οι προεκτάσεις του στη Συρία, ούτε το Ισλαμικό Κράτος είναι συνομιλητές μας», ωστόσο το Κουρδικό έχει εμφανιστεί ως σοβαρό ζήτημα κατά την τηλεφωνική συνομιλία του με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Μπλίνκεν υπογράμμισε τη σημασία της επίτευξης μιας ειρηνικής και περιεκτικής μετάβασης εξουσίας στη Συρία, σύμφωνα με την απόφαση 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών επισήμανε την ανάγκη συνέχισης της αποστολής του παγκόσμιου συνασπισμού κατά του ISIS στη Συρία και της προστασίας των αμάχων και των πολιτικών υποδομών. Αυτή η συνεχιζόμενη συνεργασία με τις Κουρδικές δυνάμεις θα συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις στην Άγκυρα. Από την πλευρά της, η τουρκική κυβέρνηση, μέσω του ΥΠ. ΕΞ. Χακάν Φιντάν, έδωσε έμφαση ότι η Τουρκία «δεν θα επιτρέψει ποτέ σε τρομοκρατικές οργανώσεις να εκμεταλλευτούν την κατάσταση στη Συρία», εννοώντας τις Κουρδικές οργανώσεις YPG/PYD, τις οποίες θεωρεί συνέχειες του PKK. Η διάσταση απόψεων είναι προφανής.
Η Άγκυρα φαίνεται να συνεχίζει να χρησιμοποιεί τη διπλωματία για να προωθήσει τη θέση της, παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις στη Συρία χωρίς να παρεμβαίνει άμεσα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ερντογάν είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον νέο Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, όπου επανέλαβε τη στήριξή του στην εδαφική ακεραιότητα της Συρίας από την αρχή του εμφυλίου πολέμου, και δήλωσε ότι η χώρα πρέπει να κυβερνάται από τον συριακό λαό, με τη Τουρκία να κάνει ό,τι είναι δυνατό για την ειρηνική και ενιαία Συρία, απαλλαγμένη από την τρομοκρατία.
