Επιστήμονες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος ένιωσαν τον πανικό τον Αύγουστο του 2019, όταν ένας δορυφόρος τους κινδύνευε να πέσει πάνω σε Starlink του Έλον Μασκ. Στείλανε email στη SpaceX, μα η απάντηση ήρθε ξερή: τίποτα δεν θα κάνουν. Η κατάσταση χειροτέρεψε, η επικοινωνία κόπηκε, και στο τέλος η ESA πήρε την απόφαση να κάνει ελιγμό με τον Aeolus, σώζοντας την κατάσταση την τελευταία στιγμή.
Ο κίνδυνος σύγκρουσης που άλλαξε τα πάντα
Ο δορυφόρος Aeolus, σαν αυτοκίνητο σε μέγεθος, έβαλε μπροστά τους προωθητήρες του με μισή τροχιά να μένει. Η SpaceX μετά είπε ότι έφταιγε ένα σφάλμα στο σύστημά τους. Αν γινόταν η σύγκρουση, θραύσματα παντού θα δημιουργούσαν Σύνδρομο Κέσλερ, ένα χάος με αλυσιδωτές συγκρούσεις που θα έκανε το διάστημα νεκροταφείο, χτυπώντας δίκτυα επικοινωνίας και κλείνοντας τον δρόμο για νέες αποστολές για χρόνια.
Τότε υπήρχαν κάτω από 3.000 δορυφόροι ενεργοί. Σήμερα, η SpaceX έφτασε τον δέκατο χιλιάρη Starlink, με σύνολο 8.500 ενεργών, δηλαδή τα δύο τρίτα όλων σε τροχιά. Μέχρι το 2030, λένε στην ESA, μπορεί να φτάσουμε 100.000, κυρίως για internet παντού.
Ο Μασκ κυριαρχεί στο διάστημα
Ο Έλον Μασκ κρατάει τώρα τα δύο τρίτα των ενεργών δορυφόρων, ο πλουσιότερος τύπος γίνεται και ο πιο δυνατός εκεί πάνω. Η SpaceX θα ρίξει το 90% του φορτίου στο διάστημα το 2025, σπάζοντας ρεκόρ με εκτοξεύσεις. Ένας φαν του στο X του είπε ότι είναι σαν το αμερικανικό πρόγραμμα, κι εκείνος απάντησε: «Είναι σχεδόν το διαστημικό πρόγραμμα της Γης».
Αυτό το μονοπώλιο φέρνει έγνοιες για υπερβολική εξάρτηση. Πέρα από συγκρούσεις, οι δορυφόροι πέφτουν και αφήνουν χημικά στην ατμόσφαιρα – ένας με δύο Starlink κάθε μέρα χτυπάνε τη Γη. Μελέτη από NOAA δείχνει αύξηση θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό στα ψηλά στρώματα, ενώ κάποιοι μιλάνε και για κίνδυνο σε ανθρώπους κάτω.
Ο Δρ. Σιαμάκ Χεσάρ, ειδικός σε διαστημικά συντρίμμια, μιλάει στον Independent για τις δυσκολίες. «Η βιομηχανία χρειάζεται ακόμη καλύτερα μοντέλα πρόβλεψης για τον ακριβή χρόνο και τόπο των ανεξέλεγκτων επανεισόδων», λέει. «Η πρόβλεψη παραμένει δύσκολη επειδή η δυναμική της επανεισόδου εξαρτάται από μεταβαλλόμενους παράγοντες όπως η ηλιακή δραστηριότητα, η πυκνότητα της ατμόσφαιρας, ο προσανατολισμός και η σύνθεση των αντικειμένων. Οι μεταβλητές αυτές μπορούν να υπολογιστούν μόνο κατά προσέγγιση σε πραγματικό χρόνο».
Παρόλα αυτά, η SpaceX τα πάει καλά στη διαχείριση. Ο Χεσάρ εξηγεί: «Τα συστήματα του Starlink είναι στην πραγματικότητα πρωτοποριακά σε διάφορους τομείς, όπως η ενεργή πρόωση, η συνεχής παρακολούθηση, η αυτόματη αποφυγή συγκρούσεων, καθώς και η δημόσια μετάδοση των ακριβών θέσεων και σχεδίων ελιγμών τους». «Αυτό το επίπεδο ενεργής διαχείρισης κάνει πραγματικά τη διαφορά στη μείωση του κινδύνου σύγκρουσης και στη διασφάλιση ασφαλούς απόσυρσης στο τέλος ζωής των δορυφόρων. Πολλοί άλλοι φορείς δεν κοινοποιούν τα σχέδια ελιγμών τους, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο στο διαστημικό περιβάλλον».
Με περισσότερους παίκτες να μπαίνουν, το Σύνδρομο Κέσλερ πλησιάζει. Ο Μασκ ονειρεύεται να πεθάνει στον Άρη, με Starlink να πληρώνει το όνειρο για αποικία. Μα αν ξεσπάσει το χάος, ίσως μείνει εδώ για πάντα.
