Εν μέσω κρίσιμης φάσης για την Ουκρανία, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι φαίνεται να στρέφεται σε μια προσέγγιση «παραχώρησης» προκειμένου να εξασφαλίσει τη στήριξη των συμμάχων και να προωθήσει μια πιθανή εκεχειρία με τη Ρωσία. Παρά τις αρχικές του δηλώσεις, ο Ουκρανός ηγέτης αναγνωρίζει την ανάγκη για συμβιβασμούς, καθώς η κατάσταση στο μέτωπο παραμένει εύθραυστη και η δυτική βοήθεια καθυστερεί.
Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί αλλαγή στρατηγικής, ο Ζελένσκι εξέφρασε την πρόθεσή του να προσφέρει πρόσβαση σε σημαντικούς φυσικούς πόρους της Ουκρανίας σε χώρες που στηρίζουν την αμυντική της προσπάθεια, ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτή η πρωτοβουλία έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενων πιέσεων, αλλά και ενδεχόμενης επιστροφής του Ντόναλντ Τραμπ στην πολιτική σκηνή.
«Είμαστε ανοιχτοί σε συμφωνίες που θα ωφελούν και τις δύο πλευρές», δήλωσε ο Ζελένσκι σε συνέντευξή του. «Θέλουμε να εργαστούμε από κοινού για την αξιοποίηση των πόρων μας, δημιουργώντας αμοιβαία οφέλη.»
Συγκεκριμένα, ανέφερε ότι η Ουκρανία διαθέτει σημαντικά κοιτάσματα τιτανίου – κρίσιμα για αεροδιαστητικές εφαρμογές – καθώς και αποθέματα ουρανίου, τα οποία έχουν σημασία για την πυρηνική ενέργεια και τις αμυντικές τεχνολογίες. Αυτά τα κοιτάσματα αποτελούν έναν ισχυρό πόλο έλξης για επενδύσεις και συνεργασίες.
«Οι ΗΠΑ έχουν διαδραματίσει ζωτικό ρόλο στην υποστήριξή μας, και πιστεύουμε ότι θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα στην πρόσβαση σε αυτούς τους πόρους», τόνισε ο Ζελένσκι, ευθυγραμμιζόμενος με προηγούμενες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ σχετικά με την ανάγκη για ανταπόδοση στην αμερικανική βοήθεια.
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η προσφορά αυτή αποτελεί μια αμοιβαία επωφελή συνεργασία, προσθέτοντας: «Θέλουμε να δημιουργήσουμε μακροχρόνιες σχέσεις που θα ενισχύσουν την οικονομία μας και θα συμβάλουν στην ασφάλειά μας.».
Επιπλέον, αποκάλυψε ότι βρίσκονται σε συζητήσεις με την κυβέρνηση των ΗΠΑ για τη χρήση των υπόγειων αποθηκευτικών χώρων φυσικού αερίου της Ουκρανίας για την εισαγωγή αμερικανικού LNG. «Είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε συμφωνίες για προμήθειες LNG στην Ουκρανία και να γίνουμε ένας ενεργειακός κόμβος για την Ευρώπη», δήλωσε χαρακτηριστικά. Η ενεργειακή ασφάλεια βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων.
Οι θέσεις της Ρωσίας
Οι δηλώσεις του Ζελένσκι αναμένεται να προκαλέσουν αντιδράσεις και να επηρεάσουν τις μελλοντικές διαπραγματεύσεις. Η Ρωσία παραμένει σταθερή στις απαιτήσεις της, αλλά έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να συνομιλήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ. Η γεωπολιτική σκακιέρα είναι γεμάτη προκλήσεις.
Η Μόσχα επιμένει στην ουδετερότητα της Ουκρανίας, στην αποφυγή ένταξης στο ΝΑΤΟ και στην απουσία ξένων στρατευμάτων και εξοπλισμού από το έδαφός της. Αυτές είναι κόκκινες γραμμές για το Κρεμλίνο.
Επιπλέον, απαιτεί την αναγνώριση των εδαφών που προσάρτησε το 2014 και την κατοχύρωση της ρωσικής γλώσσας και των δικαιωμάτων των Ρώσων πολιτών στην Ουκρανία. Η προστασία των ρωσικών συμφερόντων είναι μία από τις κύριες επιδιώξεις της Ρωσίας.
Ο Σεργκέι Λαβρόφ είχε δηλώσει παλαιότερα: «Είμαστε ανοιχτοί σε μια πολιτική λύση που θα αντιμετωπίζει τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης. Η Δύση πρέπει να σταματήσει την παροχή όπλων και το Κίεβο να τερματίσει τις εχθροπραξίες.».
Το πιθανό σχέδιο Τραμπ
Οι προθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ παραμένουν ασαφείς, ωστόσο στενοί συνεργάτες του έχουν αφήσει να εννοηθεί ένα πιθανό πλαίσιο για την επίλυση της σύγκρουσης. Οι διπλωματικές κινήσεις είναι στο προσκήνιο.
Ένα από τα σενάρια που εξετάζονται είναι η αναστολή της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ για μια περίοδο 20 ετών, με αντάλλαγμα την παροχή αμερικανικής στρατιωτικής βοήθειας. Επιπλέον, τα σύνορα θα μπορούσαν να καθοριστούν με βάση την τρέχουσα εδαφική κατάσταση.
Παράλληλα, θα δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη στα ανατολικά, με την Ευρωπαϊκή Ένωση να αναλαμβάνει τον έλεγχο της περιοχής. Η ευρωπαϊκή εμπλοκή θα μπορούσε να αποτελέσει μια εγγύηση για τη σταθερότητα.
Ο Κιθ Κέλογκ, σύμβουλος του Τραμπ, έχει δηλώσει ότι το σχέδιο περιλαμβάνει σαφείς προειδοποιήσεις προς τη Ρωσία ότι οι ΗΠΑ θα αυξήσουν τη στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία σε περίπτωση που η Μόσχα απορρίψει τους όρους μιας εκεχειρίας. Η πίεση και η αποτροπή βρίσκονται στο τραπέζι.
