Η διαχείριση της «νίκης» του Τ. Ερντογάν στη Συρία αναμένεται να είναι μια περίπλοκη υπόθεση, πιο δύσκολη από την αντιπαράθεση με το καθεστώς Άσαντ και τον συριακό εμφύλιο που διήρκεσε σχεδόν 14 χρόνια. Η ανατροπή του καθεστώτος ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρές προκλήσεις στην Άγκυρα, η οποία πλέον αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως υπεύθυνη για τις εξελίξεις στη Συρία, η οποία είναι κομβικής σημασίας για το μέλλον της Μέσης Ανατολής. Οι διεθνείς παίκτες έχουν αναγνωρίσει και αποδεχθεί την αμφιλεγόμενη συμβολή του Ερντογάν στην απόσταση από τον Άσαντ, στηρίζοντας μάλιστα μία παράταξη που συνδέεται με την Αλ Κάιντα και έναν ηγέτη με παρελθόν σημαντικών τζιχαντιστικών δραστηριοτήτων, γεγονός που εγείρει σοβαρές αμφιβολίες όσον αφορά τις πραγματικές προθέσεις του.
Παρ’ όλα αυτά, οι πραγματικές ανάγκες στο πεδίο υποχρεώνουν τις διεθνείς δυνάμεις να διαπραγματεύονται και να συνεργάζονται με τον Ερντογάν, ο οποίος έχει αναλάβει τον ρόλο του τοποτηρητή στη νέα κατάσταση στη Συρία.
Οι στόχοι και οι επιδιώξεις της Τουρκίας έχουν εξεταστεί προσεκτικά: η αντιμετώπιση του κουρδικού ζητήματος και η αποδοχή της κουρδικής αυτόνομης οντότητας στη Βόρεια Συρία, η αποκατάσταση της σταθερότητας και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων, με σκοπό την αναστήλωση της Συρίας και την επιστροφή εκατομμυρίων προσφύγων από την Τουρκία, η αύξηση της επιρροής της στη Μέση Ανατολή και η ενίσχυση του περιφερειακού ρόλου της Τουρκίας. Επιπλέον, η Άγκυρα επιδιώκει να εξασφαλίσει ένα πρόσθετο «όπλο» στις διαπραγματεύσεις της με τη Δύση. Σαφέστατα, ο νεοθωμανισμός παραμένει στο μυαλό του Τ. Ερντογάν, με κύρια κατεύθυνση τη Συρία και το Βόρειο Ιράκ.
Ωστόσο, η πορεία από εδώ και στο εξής θα είναι γεμάτη προκλήσεις για την Τουρκία. Ο ενθουσιασμός που ήρθε μετά την πτώση του Άσαντ έχει ημερομηνία λήξης, και η Συρία θα πρέπει να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Ένας κατεστραμμένος οικονομικός ιστός, μια επικείμενη ανθρωπιστική κρίση και, πάνω από όλα, ένα πολύπλοκο πολιτικό ζήτημα που απαιτεί άμεση λύση.
Η προσωρινή «επαναστατική» εξουσία, που έχει εγκατασταθεί υπό την ηγεσία του οπλαρχηγού της HTS, Αλ Τζολάνι, καλείται να εξηγήσει πώς προγραμματίζει τη μετάβαση της Συρίας σε μια ομαλή κατάσταση και να επιβάλει τη διαδικασία αποκατάστασης της νομιμότητας στη χώρα. Η πρώτη προτεραιότητα είναι η αποκατάσταση συνθηκών ασφάλειας, η καλλιέργεια ειρηνικών σχέσεων με τις πολλές ένοπλες ομάδες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή και η συνεργασία με το πολιτικό σύστημα και τις πολυάριθμες εθνικές και θρησκευτικές κοινότητες. Εξίσου σημαντική είναι η προετοιμασία για την έγκριση ενός νέου συντάγματος, το οποίο θα οδηγήσει στην εγκαθίδρυση ενός νομιμοποιημένου πολιτικού σχήματος και την εκλογική διαδικασία. Ωστόσο, αυτό συνιστά μια εξαιρετικά δύσκολη αποστολή.
Καθοριστικό ρόλο στην πορεία αυτή θα έχει η διαχείριση του ζητήματος της κουρδικής αυτονομίας από τη νέα εξουσία στη Δαμασκό, αλλά και η εισβολή του Ισραήλ σε ζώνη ασφαλείας στα υψίπεδα του Γκολάν, καθώς και η ζώνη υπό τουρκικό έλεγχο στη βόρεια Συρία. Υπό αυτή την έννοια, ο Αλ Τζολάνι πρέπει να αποκαλύψει τις προθέσεις του και τα σχέδιά του για τη Συρία υπό τη νέα εξουσία, κάτι που αποτελεί πρόβλημα και για την Τουρκία.
Η κουρδική αυτόνομη οντότητα, ειδικά με τη στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν μπορεί να αγνοηθεί, καθώς διαθέτει σημαντική στρατιωτική δύναμη και ελέγχει ένα σημαντικό ποσοστό των πόρων της χώρας. Επιπλέον, η πρόσφατη ενημέρωση από την Ουάσιγκτον ότι ο αριθμός των Αμερικανών στρατιωτών στις κουρδικές περιοχές έχει διπλασιαστεί από 900 σε 2.000, έχει δημιουργήσει ανησυχία στην Άγκυρα.
Βάσει των όρων που έχουν τεθεί από τη διεθνή κοινότητα, η Τουρκία θα είναι υπεύθυνη για ό,τι συμβαίνει στη Συρία. Οι μεγαλύτερες ανησυχίες εστιάζονται στο πώς θα αποτραπεί η αναβίωση των υπαρχόντων πυρήνων του ISIS και στην αποφυγή μιας νέας εμφύλιας σύγκρουσης που θα μπορούσε να επιδεινώσει την αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή. Εάν υπάρξει νέα αναταραχή στη Συρία, η Άγκυρα αναμένεται να υποστεί σοβαρές συνέπειες.
Κατά τις συναντήσεις του με τον Α. Μπλίνκεν και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καθώς και σε συνομιλίες με άλλους παγκόσμιους ηγέτες, ο Τ. Ερντογάν υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για οικονομική στήριξη προς το νέο συριακό καθεστώς, ώστε να βοηθήσει στην αποκατάσταση της κανονικότητας και να εκκινήσει τη διαδικασία ανασυγκρότησης της χώρας. Ωστόσο, όσο η κατάσταση παραμένει θολή, κανένας από τους μεγάλους πιθανούς «χορηγούς», είτε από τη Δύση είτε από τον Κόλπο, δεν δείχνει προθυμία να στηρίξει μία επαναστατική κυβέρνηση χωρίς ξεκάθαρη κατεύθυνση. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος, που ο Τ. Ερντογάν καλείται να διαχειριστεί με μεγάλη προσοχή.
