Ένα κρίσιμο νομικό κεφάλαιο ανοίγει για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με επίκεντρο την εξέλιξη που αφορά τη διαφάνεια και τη διακυβέρνηση στην ΕΕ.
Η ιστορική υπόθεση «Pfizergate»: Απόρρητα μηνύματα και διαφάνεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αντιμετωπίζει αυτή την εβδομάδα μια από τις πιο σημαντικές δοκιμασίες της, καθώς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλείται να αποφασίσει σχετικά με τα μυστικά γραπτά μηνύματα που αντάλλαξε με τον Άλμπερτ Μπουρλά, CEO της Pfizer. Η ανταλλαγή αυτή έγινε κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων για μία συμφωνία αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ που αφορά τα εμβόλια κατά της Covid-19.
Το δικαστήριο πρόκειται να κρίνει αν η Επιτροπή παραβίασε τις αρχές της διαφάνειας, καθώς μέχρι στιγμής αρνείται να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο των συνομιλιών</strong αυτών, επιτείνοντας τις ανησυχίες για τη διάφανη λειτουργία των ευρωπαϊκών θεσμών.
Πώς επηρεάζει το «Pfizergate» τη δημόσια εμπιστοσύνη και τη διακυβέρνηση στην ΕΕ;
Σύμφωνα με αναλύσεις του Politico, η απόφαση που θα παρθεί μπορεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο οι ηγετικές μορφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαχειρίζονται τις πολιτικές τους επαφές, ειδικά όσες γίνονται «πίσω από κλειστές πόρτες». Η ετυμηγορία αναμένεται να σημαδέψει τη δεύτερη θητεία της φον ντερ Λάιεν, η οποία ήδη δέχεται κριτική για τη συγκέντρωση εξουσίας και την καθυστέρηση σε περιβαλλοντικές πολιτικές, εν μέσω αύξησης εθνικιστικών τάσεων στην ΕΕ.
Κεντρικό ερώτημα στην υπόθεση παραμένει το κατά πόσο τα συγκεκριμένα μηνύματα μπορούν να θεωρηθούν επίσημα έγγραφα, και συνεπώς αν υπόκεινται στους κανόνες δημοσιότητας για την προάσπιση της διαφάνειας. Υποστηρικτές της δημόσιας διαφάνειας τονίζουν ότι κάθε μορφή πολιτικής επικοινωνίας πρέπει να δημοσιοποιείται εφόσον αφορά συμβάσεις ή αποφάσεις με μεγάλο κοινωνικό αντίκτυπο.
Η απαρχή και η εξέλιξη του «Pfizergate»
Η υπόθεση άρχισε να ξεδιπλώνεται το 2022, όταν η εφημερίδα New York Times και ο τότε επικεφαλής της στις Βρυξέλλες κατέθεσαν προσφυγή μετά την άρνηση της Επιτροπής να δώσει στη δημοσιότητα τα μηνύματα. Η πρώτη αποκάλυψη των μηνυμάτων έγινε τον Απρίλιο του 2021, μέσω συνέντευξης του Άλμπερτ Μπουρλά στη New York Times, όπου επεσήμανε πως η αλληλεπίδραση με την πρόεδρο της Κομισιόν δημιούργησε βαθιά εμπιστοσύνη και διευκόλυνε την υπογραφή της συμφωνίας.
Η συμφωνία, που ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2021, περιελάμβανε την παραγγελία έως και 1,8 δισεκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου Pfizer-BioNTech από την ΕΕ – η μεγαλύτερη που έχει συναφθεί ποτέ από τις Βρυξέλλες.
