Σημαντικές αποκαλύψεις σχετικά με τις συνομιλίες στο Κραν Μοντανά για το Κυπριακό ζήτημα έκανε ο Νίκος Αναστασιάδης, πρώην Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι αποκαλύψεις αυτές έγιναν κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του βιβλίου “Νέος Ρεαλισμός – Το Κυπριακό 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή”, συγγραφέας του οποίου είναι ο πρώην υπουργός οικονομικών της Κύπρου, Χάρης Γεωργιάδης.

Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, ο συγγραφέας του βιβλίου, στις 180 σελίδες του, καταγράφει με ακρίβεια τα γεγονότα που συνθέτουν την σύγχρονη ιστορία του κυπριακού κράτους.

“Δεν περιορίζεται μόνο σε εύστοχες διαπιστώσεις, αλλά προβαίνει και σε γενναίες εισηγήσεις, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για γόνιμο προβληματισμό” τόνισε ο πρώην Πρόεδρος, και στη συνέχεια προχώρησε σε μια προσωπική μαρτυρία σχετικά με τους παράγοντες που, όπως υποστήριξε, οδήγησαν σε ναυάγιο τις διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντανά. Αναλυτικότερα, ο κ. Αναστασιάδης εστίασε στην αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας και τις απαράδεκτες απαιτήσεις της.

Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι η τουρκική πλευρά απαιτούσε κάτι παραπάνω από ένα απλό δικαίωμα βέτο: κάθε απόφαση θα έπρεπε να υποστηρίζεται και από μια θετική ψήφο ενός εκ των τεσσάρων Τουρκοκυπρίων υπουργών ή αξιωματούχων στο ενδεκαμελές συμβούλιο. Κάτι τέτοιο, όπως εξήγησε, θα έδινε τη δυνατότητα στους ελεγχόμενους από την Άγκυρα να παραλύσουν εντελώς το κράτος, οδηγώντας είτε στην κατάργηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, είτε στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου τουρκοκυπριακού κράτους.

“Στην ουσία, η λειτουργικότητα του κράτους θα εξαρτιόταν απόλυτα από την Τουρκία. Θεωρώ καθήκον μου να παραθέσω ορισμένα επιπλέον στοιχεία σχετικά με τις αιτίες που οδήγησαν την πιο ελπιδοφόρα προσπάθεια επίλυσης σε ένα καταστροφικό αδιέξοδο”, τόνισε χαρακτηριστικά ο Νίκος Αναστασιάδης, ο οποίος αναφέρθηκε με θετικά λόγια στον τότε ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Μουσταφά Ακιντζί. Ειδικότερα, ανέφερε ότι ο Ακιντζί έδειχνε ευαισθησία και προσπαθούσε να μην αγνοεί τις ανησυχίες των Ελληνοκυπρίων.

“Εάν μας είχαν αφήσει να προχωρήσουμε στην επίλυση, το Κυπριακό ζήτημα θα είχε επιλυθεί. Δυστυχώς, ο Ακιντζί δεν ήταν σε θέση να εφαρμόσει ή να επιβάλει αυτά που πρέσβευε. Όταν κατέστη εφικτή η ταυτόχρονη ανταλλαγή χαρτών, ο Ερντογάν δεν δεχόταν τον Ακιντζί στην Άγκυρα για έξι μήνες”, σημείωσε ο κ. Αναστασιάδης, αναδεικνύοντας την επιρροή της Τουρκίας στις τουρκοκυπριακές αποφάσεις.

Ο πρώην Πρόεδρος της Κύπρου κατέστησε σαφές ότι αυτό που απέτρεψε την επίτευξη συμφωνίας ήταν η άκαμπτη στάση της Τουρκίας στο θέμα της διατήρησης των εγγυήσεων και της μόνιμης παρουσίας στρατευμάτων. Για το θέμα αυτό, ανέγνωσε αποσπάσματα από απόρρητα πρακτικά του ΟΗΕ, στα οποία καταγράφονταν οι συναντήσεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ με τον κ. Τσαβούσογλου. “Ήταν κόκκινη γραμμή για την Τουρκία η άποψη ‘μηδέν στρατεύματα, μηδέν εγγυήσεις’. Δεν ήταν θέση εκκίνησης”, υπογράμμισε ο Ν. Αναστασιάδης.

“Ο κ. Τσαβούσογλου είχε δηλώσει ότι η Τουρκία θα μπορούσε να δεχθεί τη μετονομασία της συνθήκης εγγύησης σε συνθήκη εφαρμογής, με 4 συμβαλλόμενα μέρη με δικαίωμα μονομερούς δράσης. Κάποιοι παρουσίασαν την αλλαγή απλώς του ονόματος ως μεγάλη υποχώρηση της Τουρκίας”, σημείωσε ο κ. Αναστασιάδης. Αναφερόμενος στα πρακτικά της δεύτερης συνάντησης του γ.γ. του ΟΗΕ με τον Μ. Τσαβούσογλου, είπε ότι στο ερώτημα αν η Τουρκία θα αποδεχόταν μείωση των στρατευμάτων, ο τότε Τούρκος υπουργός Εξωτερικών απάντησε αρνητικά, λέγοντας πως “οι καιροί αλλάζουν, ο αριθμός των στρατιωτών πρέπει να είναι μεγαλύτερος από 650 και πρέπει να υπάρχει και τουρκική βάση”.

Ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε ότι δεν θα αναφερθεί σε όσα ειπώθηκαν στην προσωπική του συνάντηση με τον γενικό γραμματέα και σε όσα του μετέφερε εκείνος. “Το κάνω αυτό για να αποφύγω δυσμενή σχόλια εις βάρος του γενικού γραμματέα, χάριν του γενικού καλού. Κάποια στιγμή θα βγει βιβλίο και εκεί θα αποκαλυφθούν πολλά περισσότερα”, συμπλήρωσε, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέες αποκαλύψεις στο μέλλον.

Ο πρώην υπουργός Χάρης Γεωργιάδης τόνισε επίσης ότι το γνωστό σχέδιο της “γαλάζιας πατρίδας” αφορά άμεσα και τις δύο πατρίδες του Ελληνισμού. “Αποτυπώνονται τα σχέδια επέκτασης των τουρκικών διεκδικήσεων. Η τακτική του αναβλητικού στρουθοκαμηλισμού συνιστά επιλογή διπλωματικής και όχι μόνο ήττας. Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς μας, η αποτρεπτική στρατηγική που ακολουθούμε απέτυχε. Οι αξιώσεις της Τουρκίας διευρύνθηκαν θεαματικά τα τελευταία χρόνια” πρόσθεσε, επισημαίνοντας παράλληλα ότι υπάρχουν και σημαντικές επιτυχίες, όπως η συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τη Γαλλία και η προμήθεια των Rafale και Belharra.

“Το βιβλίο μάς προσφέρει δρόμο προβληματισμού για το τι πρέπει να κάνουμε”, ανέφερε ο κ. Γεωργιάδης, ενώ τόνισε ότι με τη λύση των δύο κρατών που προβάλλει η Τουρκία, επιδιώκει, μέσω του ΟΗΕ, να υποχρεώσει τους Ελληνοκύπριους σε μια δικέφαλη ομοσπονδία, στην οποία θα συνενώνονται τα κατεχόμενα στην υφιστάμενη μορφή τους. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα δημιουργούσε σοβαρούς κινδύνους για την Κυπριακή Δημοκρατία.

“Πραγματικός στόχος της Άγκυρας είναι η απόλυτη κυριαρχία στον εκτουρκισμένο βορρά και η συγκυριαρχία στο ελεύθερο τμήμα. Το ερώτημα είναι αν έχουμε συνειδητοποιήσει τι συνεπάγεται μια τέτοια λύση”, υπογράμμισε ο κ. Βαληνάκης, ο οποίος τόνισε την ανάγκη σχεδιασμού ενός οδικού χάρτη παράλληλων δράσεων.

“Το άκρως σημαντικό βιβλίο υπογραμμίζει την εθνική ανάγκη για νέο ρεαλισμό στο Κυπριακό και ευρύτερα στα ελληνοτουρκικά θέματα. Δεν διαθέτουμε άλλα περιθώρια εφησυχασμού ή αναβολών”, δήλωσε ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών.

“Ο πατριωτισμός, πιστεύω, είναι ένας, ενιαίος και αδιαίρετος. Δεν υπάρχουν είδη πατριωτισμού”, σημείωσε στη δική του ομιλία ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος τόνισε ότι “διαλυτικές λύσεις που προϋποθέτουν πολιτειακές κρίσεις πρέπει να είναι αποφευκτέες”.

“Τι εξασφαλίζει την κυβερνητική σταθερότητα; Η λειτουργία των θεσμών πρέπει να υπόσχεται σταθερότητα της εκτελεστικής εξουσίας. Κάθε λύση τύπου Ντέιτον πρέπει να είναι αποκρουστέα. Κάθε λύση πρέπει να παρακολουθεί τα δεδομένα του ενωσιακού κεκτημένου”, σημείωσε ο κ. Λοβέρδος, αναδεικνύοντας την σημασία της ευρωπαϊκής προοπτικής.

Τον συντονισμό της εκδήλωσης για την παρουσίαση του βιβλίου έκανε η δημοσιογράφος Στέλλα Στυλιανού, η οποία, μεταξύ άλλων, ξεχώρισε την αναφορά του συγγραφέα για το Κυπριακό, πως “όλα τα δεδομένα των τελευταίων 50 χρόνων πρέπει να αξιολογηθούν στη βάση ενός νέου ρεαλισμού, με μια νηφάλια και αποφασιστική πολιτική”. Η κ. Στυλιανού τόνισε την ανάγκη για μια νέα προσέγγιση στο Κυπριακό, η οποία να λαμβάνει υπόψη τα δεδομένα των τελευταίων πενήντα ετών.

Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης, ο υφυπουργός Εθνικής Άμυνας Γιάννης Κεφαλογιάννης, ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών Χρήστος Σταϊκούρας, ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, καθώς και οι βουλευτές και πρώην υπουργοί Νότης Μηταράκης και Γιάννης Πλακιωτάκης, αποδεικνύοντας το ενδιαφέρον της πολιτικής ηγεσίας για το Κυπριακό ζήτημα και τις προοπτικές επίλυσής του.