Η 19η Φεβρουαρίου 1959 αποτελεί μια κομβική στιγμή στην ιστορία της Κύπρου. Στο Λονδίνο, οι εκπρόσωποι της Μεγάλης Βρετανίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας υπέγραψαν τη συμφωνία που έθεσε τις βάσεις για τη δημιουργία της ανεξάρτητης Κυπριακής Δημοκρατίας. Η υπογραφή αυτή ήταν το επιστέγασμα μακρών διαπραγματεύσεων, με σημαντικότερη τη Συμφωνία της Ζυρίχης που είχε προηγηθεί.

Από τη Ζυρίχη στο Λονδίνο: Η πορεία προς την ανεξαρτησία

Όλα ξεκίνησαν στις 11 Φεβρουαρίου 1959, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο Τούρκος ομόλογός του, Αντνάν Μεντερές, συναντήθηκαν στη Ζυρίχη και κατέληξαν σε μια ιστορική συμφωνία. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν στην ίδρυση ενός ανεξάρτητου κυπριακού κράτους, απορρίπτοντας τόσο την ένωση με την Ελλάδα (Ένωση) όσο και τη διχοτόμηση του νησιού. Το κείμενο της συμφωνίας περιλάμβανε τις θεμελιώδεις αρχές για το Σύνταγμα της Κύπρου, με στόχο τη διασφάλιση της αυτονομίας των κοινοτήτων των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.

Μετά τη Ζυρίχη, ακολούθησε η διάσκεψη του Λονδίνου, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Λάνκαστερ Χάους στις 17 Φεβρουαρίου. Στη σύνοδο, εκτός από τους εκπροσώπους της Ελλάδας, της Τουρκίας και της Βρετανίας, συμμετείχαν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ ως ο ηγέτης των Ελληνοκυπρίων, και ο Δρ. Φαζίλ Κιουτσούκ, ο εκπρόσωπος της τουρκοκυπριακής κοινότητας.

Η Συμφωνία του Λονδίνου: Όροι και προβλέψεις

Η διάσκεψη ολοκληρώθηκε στις 19 Φεβρουαρίου με την επίσημη υπογραφή των πρωτοκόλλων από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Χάρολντ Μακμίλαν, καθώς και τους εκπροσώπους των δύο κοινοτήτων. Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές, ο οποίος ανάρρωνε από ατύχημα, υπέγραψε το κείμενο στην κλινική όπου νοσηλευόταν.

Σύμφωνα με τη συμφωνία, η Κύπρος θα γινόταν ανεξάρτητη δημοκρατία με Ελληνοκύπριο Πρόεδρο και Τουρκοκύπριο Αντιπρόεδρο. Η Μεγάλη Βρετανία διατήρησε τις κυρίαρχες στρατιωτικές της βάσεις στο Ακρωτήρι και στη Δεκέλεια, διασφαλίζοντας τη στρατηγική της παρουσία στο νησί.

Αντιδράσεις και σημασία της συμφωνίας για την Κύπρο

Στην Ελλάδα, η υπογραφή της συμφωνίας έγινε δεκτή με ενθουσιασμό. Ο Τύπος χαρακτήρισε τη συμφωνία ιστορική και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως λύση σε ένα χρόνιο πρόβλημα. Ωστόσο, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, παρά τη συμμετοχή του στη διαδικασία, εξέφρασε επιφυλάξεις για συγκεκριμένες διατάξεις της συμφωνίας, ζητώντας αναθεώρηση σε ορισμένα σημεία, ένα αίτημα που δεν έγινε δεκτό.

Η Συμφωνία του Λονδίνου, παρά το γεγονός ότι έθεσε τις βάσεις για την ανεξαρτησία της Κύπρου, δεν κατάφερε να αποτρέψει τις μετέπειτα εντάσεις και συγκρούσεις μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Οι εξελίξεις των επόμενων δεκαετιών κατέδειξαν ότι το Κυπριακό ζήτημα παρέμενε ανοιχτό.

Σημαντικότερα Γεγονότα της Ημέρας στην Ελλάδα και τον Κόσμο

197: Ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος νικά τον σφετεριστή Κλαύδιο Αλβίνο στη μάχη του Λούγδουνουμ, την πιο αιματηρή μάχη μεταξύ ρωμαϊκών στρατευμάτων.