Το «σαρκοφάγο» βακτήριο Vibrio vulnificus προκαλεί ανησυχία στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς τα κρούσματα αυξάνονται, ειδικά στις νοτιοανατολικές πολιτείες. Φέτος, περισσότεροι από δέκα άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ενημέρωση και προσοχή.
Τι είναι το βακτήριο Vibrio vulnificus και γιατί αυξάνονται τα κρούσματα;
Το Vibrio vulnificus είναι ένα βακτήριο που ζει φυσικά σε ζεστά, υφάλμυρα νερά, εκεί όπου αναμειγνύονται γλυκό και θαλασσινό νερό. Παραδοσιακά εντοπίζεται στις ακτές του Κόλπου του Μεξικού, αλλά πρόσφατα κρούσματα έχουν καταγραφεί ακόμα και στη βορειοανατολική Μασαχουσέτη των ΗΠΑ.
Η ανησυχητική αύξηση των περιστατικών συνδέεται άμεσα με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Τα παρατεταμένα κύματα καύσωνα, οι έντονες πλημμύρες και οι ακραίες καταιγίδες δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωση του βακτηρίου στα υδάτινα συστήματα.
Πώς μεταδίδεται και ποιες είναι οι επιπτώσεις;
Η μετάδοση του βακτηρίου στον άνθρωπο μπορεί να γίνει με δύο βασικούς τρόπους:
- Μέσω ανοιχτών πληγών που έρχονται σε επαφή με μολυσμένο θαλασσινό νερό.
- Μέσω της κατανάλωσης ωμών ή μισοψημένων οστρακοειδών, όπως στρείδια, κυδώνια και μύδια.
Η λοίμωξη από Vibrio vulnificus μπορεί να κυμαίνεται από ήπια έως και θανατηφόρα. Οι σοβαρές επιπλοκές περιλαμβάνουν νεκρωτικά τραύματα και σηψαιμία, και υπολογίζεται ότι περίπου 1 στους 5 ασθενείς καταλήγει.
Γιατί αποκαλείται «σαρκοφάγο» – Συμπτώματα και εξέλιξη
Ο όρος «σαρκοφάγο» αποδίδεται στο βακτήριο λόγω της ικανότητάς του να προκαλεί νεκρωτική απονευρωσίτιδα, δηλαδή τον θάνατο του ιστού γύρω από την πληγή. Σε περιπτώσεις κατάποσης, η λοίμωξη μπορεί να ξεκινήσει με συμπτώματα τροφικής δηλητηρίασης, αλλά γρήγορα να εξελιχθεί σε μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως ξαφνικά, μέσα σε 24 ώρες από την έκθεση στο βακτήριο, και εξελίσσονται ραγδαία. Αυτά περιλαμβάνουν:
- Πυρετό και ρίγη.
- Ερυθρότητα ή εξάνθημα στην πληγείσα περιοχή που πρήζεται γρήγορα και γίνεται επώδυνο.
- Μεγάλες, αποχρωματισμένες φουσκάλες γεμάτες υγρό.
- Ναυτία, έμετο, διάρροια.
- Ζάλη, λιποθυμία, αδυναμία (που οφείλεται σε χαμηλή πίεση).
- Σύγχυση ή αλλοίωση της διανοητικής κατάστασης.
- Ταχυκαρδία.
- Μπορεί επίσης να προκαλέσει γαστρεντερίτιδα.
Παράγοντες κινδύνου για σοβαρή λοίμωξη
Ενώ ο καθένας μπορεί να μολυνθεί, ορισμένες ομάδες ανθρώπων διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για σοβαρή λοίμωξη και επιπλοκές. Αυτές περιλαμβάνουν άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις ή εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα:
- Άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών.
- Ασθενείς με ηπατική νόσο (π.χ., κίρρωση).
- Άτομα με αιμοχρωμάτωση.
- Ασθενείς με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια.
- Διαβητικοί.
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Επίσης, όσοι έρχονται συχνά σε επαφή με ωμά οστρακοειδή ή θαλασσινό νερό λόγω επαγγέλματος ή χόμπι αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο. Σημειώνεται ότι οι άνδρες φαίνεται να έχουν περισσότερες πιθανότητες για σοβαρή λοίμωξη σε σχέση με τις γυναίκες.
Θεραπεία του Vibrio vulnificus
Η θεραπεία για το Vibrio vulnificus περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο αντιβιοτικά, ειδικά αν η διάγνωση γίνει νωρίς. Επιπλέον θεραπείες που μπορεί να εφαρμοστούν είναι:
- Χειρουργικός καθαρισμός (debridement) νεκρών ιστών.
- Παροχέτευση υγρών από τις φουσκάλες.
- Φαρμακευτική αγωγή για ρύθμιση της χαμηλής πίεσης (π.χ. νοραδρεναλίνη).
- Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.
- Οξυγονοθεραπεία.
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, ακρωτηριασμός του προσβεβλημένου μέλους, αν κριθεί απαραίτητο.
Πώς να προστατευτείτε από το βακτήριο;
Παρότι οι λοιμώξεις από Vibrio vulnificus θεωρούνται σπάνιες, οι ειδικοί συνιστούν μέτρα προστασίας, ειδικά για τους ανθρώπους που διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο:
- Αποφύγετε την επαφή με θαλασσινό νερό αν έχετε ανοιχτές πληγές.
- Καλύψτε τυχόν τραύματα με αδιάβροχο επίδεσμο πριν μπείτε στη θάλασσα.
- Μην καταναλώνετε ωμά ή μισοψημένα οστρακοειδή, ιδίως στρείδια.
- Πλένετε σχολαστικά τα χέρια πριν και μετά τον χειρισμό ωμών θαλασσινών.
- Αναζητήστε άμεση ιατρική εξέταση αν παρουσιάσετε συμπτώματα μόλυνσης μετά από επαφή με θαλασσινό νερό ή κατανάλωση θαλασσινών.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι παρόλο που το Vibrio vulnificus παραμένει σπάνιο, η αυξανόμενη τάση των κρουσμάτων, λόγω της κλιματικής αλλαγής, το καθιστά μια αναδυόμενη απειλή που δεν πρέπει να αγνοείται.
