Η παγκόσμια δημόσια υγεία βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη πρόκληση, καθώς ασθένειες που θεωρούνταν υπό πλήρη έλεγχο κάνουν ξανά την εμφάνισή τους.
Επιστροφή των εξαφανισμένων ασθενειών και η κρίση των εμβολιασμών
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η UNICEF και η Συμμαχία για τα Εμβόλια (Gavi) προειδοποιούν για την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης των εμβολιαστικών προγραμμάτων παγκοσμίως, προκειμένου να αποτραπεί η αποσταθεροποίηση της υγειονομικής κατάστασης που συνοδεύει την αύξηση κρουσμάτων ασθενειών όπως η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα και ο κίτρινος πυρετός.
Αυξήσεις στα κρούσματα της ιλαράς και άλλων λοιμωδών νοσημάτων
Τα κρούσματα της ιλαράς παρουσίασαν αύξηση κατά 20% μέσα στο 2023, φτάνοντας τα 10,3 εκατομμύρια παγκοσμίως, μια ανησυχητική αύξηση που σχετίζεται άμεσα με τη μείωση της κάλυψης εμβολιασμού. Πιο συγκεκριμένα, η πρώτη δόση του εμβολίου κατά της ιλαράς παρουσίασε πτώση από 86% το 2019 σε 81% το 2021, ποσοστό που αποτελεί το χαμηλότερο των τελευταίων δεκαετιών.
Ανάδυση απειλητικών λοιμωδών νόσων σε διάφορες περιοχές
- Μηνιγγίτιδα στην Αφρική: Πάνω από 5.500 ύποπτα κρούσματα και σχεδόν 300 θάνατοι καταγράφηκαν μόνο το πρώτο τρίμηνο του 2025.
- Κίτρινος πυρετός: Αντιμετωπίζει επανεμφάνιση σε Αφρική και Λατινική Αμερική παρά τις προηγούμενες εκστρατείες εμβολιασμού.
- Διφθερίτιδα: Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία για πιθανή επανεμφάνιση σε περιοχές όπου θεωρούνταν εξαφανισμένη.
Η σημαντικότητα της επανεκκίνησης των εμβολιαστικών εκστρατειών
Το 2023, 14,5 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως δεν έλαβαν τις βασικές δόσεις εμβολίων, αριθμός που αυξάνεται συνεχώς από το 2019 παραμένοντας ανησυχητικός για την πρόληψη νοσημάτων. Η πρωτοβουλία «The Big Catch-Up» έχει στόχο την κάλυψη των εμβολιαστικών κενών που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19, όμως η συνέχεια αυτής της προσπάθειας προϋποθέτει ενίσχυση οικονομικών πόρων.
Παγκόσμιες δεσμεύσεις και σχεδιασμοί για το μέλλον
Η συνεργασία UNICEF, ΠΟΥ και Gavi απευθύνει επίκαιρη έκκληση σε κυβερνήσεις και φορείς να στηρίξουν το πρόγραμμα εμβολιασμού της Ατζέντας 2030 (IA2030), το οποίο στοχεύει στην καθολική και ισότιμη πρόσβαση σε εμβόλια.
Η σύνοδος υψηλού επιπέδου της Gavi στις 25 Ιουνίου 2025 φιλοδοξεί να συγκεντρώσει τουλάχιστον 9 δισεκατομμύρια δολάρια για την περίοδο 2026-2030, με στόχο την προστασία 500 εκατομμυρίων παιδιών και τη διάσωση 8 εκατομμυρίων ζωών.
Η σημασία της παγκόσμιας αλληλεγγύης και πολιτικής βούλησης
Οι ειδικοί, μεταξύ των οποίων η καθηγήτρια Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου, τονίζουν ότι η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από την αποφασιστικότητα των κρατών να επενδύσουν στην πρόληψη και την αλληλεγγύη. Η διασφάλιση της δημόσιας υγείας παγκοσμίως απαιτεί κοινή δράση και ισχυρή πολιτική δέσμευση.
