Η μάχη κατά της νόσου Αλτσχάιμερ δέχεται μια νέα, απρόσμενη ώθηση. Δύο ευρέως διαθέσιμα φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία ήδη χορηγούνται για άλλες παθήσεις, δείχνουν υποσχόμενα αποτελέσματα στη βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας σε ασθενείς με ήπια γνωστική εξασθένηση και πρώιμη μορφή της νόσου.
Ελπιδοφόρα Νέα από την Ιατρική Έρευνα
Μια πρόσφατη κλινική μελέτη από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Wake Forest των ΗΠΑ φέρνει στο φως ενθαρρυντικά στοιχεία. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Alzheimer’s & Dementia» της Αμερικανικής Ένωσης Αλτσχάιμερ, εστίασε σε δύο συγκεκριμένα φάρμακα:
- Την εμπαγλιφλοζίνη, ένα αντιδιαβητικό φάρμακο
- Την ενδορρινική ινσουλίνη
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι αμφότερα τα φάρμακα μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της μνήμης, της συνολικής υγείας του εγκεφάλου και της ροής του αίματος σε μη διαβητικούς ασθενείς που αντιμετωπίζουν τα πρώτα στάδια της νόσου Αλτσχάιμερ.
Γιατί Αυτή η Μελέτη Έχει Ιδιαίτερη Σημασία
Στο παρελθόν, η έρευνα για τη νόσο Αλτσχάιμερ έχει επικεντρωθεί σε φάρμακα που στοχεύουν την πρωτεΐνη αμυλοειδούς. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ερευνητές, τα οφέλη αυτών των φαρμάκων είναι συχνά περιορισμένα, ενώ πολλοί ασθενείς δεν μπορούν να τα λάβουν λόγω σοβαρών παρενεργειών ή ιατρικών αντενδείξεων. Επιπλέον, αυτά τα φάρμακα δεν αντιμετωπίζουν τις υποκείμενες μεταβολικές και αγγειακές δυσλειτουργίες που επιταχύνουν την εξέλιξη της νόσου και δεν υπόσχονται αποκατάσταση της εγκεφαλικής λειτουργίας μετά την εμφάνιση βλαβών.
Analysis: Η συγκεκριμένη μελέτη προσφέρει μια νέα οδό, εστιάζοντας σε υφιστάμενες θεραπείες που μπορούν να αντιμετωπίσουν πτυχές της νόσου που μέχρι τώρα δεν είχαν διερευνηθεί επαρκώς. Η προσέγγιση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς αναδεικνύει τον ρόλο των μεταβολικών παραγόντων στην εξέλιξη της νευροεκφυλιστικής νόσου, μια πτυχή που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος στην επιστημονική κοινότητα.
Μηχανισμοί Δράσης και Επόμενα Βήματα
Σύμφωνα με τους ερευνητές, και τα δύο φάρμακα προκάλεσαν αλλαγές σε πρωτεΐνες που ανιχνεύθηκαν στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό και το αίμα. Αυτές οι αλλαγές υποδηλώνουν ότι τα φάρμακα διευκολύνουν την ενεργοποίηση προστατευτικών ανοσολογικών αποκρίσεων και ταυτόχρονα μειώνουν την επιβλαβή φλεγμονή. Η φλεγμονή θεωρείται πλέον ένας κεντρικός παράγοντας στην παθογένεση της νόσου Αλτσχάιμερ, επομένως η ρύθμισή της μέσω φαρμακευτικής αγωγής αποτελεί σημαντική εξέλιξη.
Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα αυτών των φαρμάκων είναι ότι είναι ήδη εγκεκριμένα για άλλες παθήσεις. Αυτό σημαίνει ότι ο χρόνος που απαιτείται για την πιθανή εφαρμογή τους σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ είναι σημαντικά μικρότερος σε σύγκριση με την ανάπτυξη και έγκριση νέων φαρμάκων από το μηδέν.
In the author’s assessment: Η ταχύτερη διαθεσιμότητα των φαρμάκων αυτών, εφόσον επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα σε μεγαλύτερες μελέτες, θα μπορούσε να προσφέρει άμεση ανακούφιση και θεραπευτικές επιλογές σε ασθενείς που σήμερα έχουν περιορισμένες επιλογές.
Οι ερευνητές έχουν ήδη ανακοινώσει σχέδια για τη διεξαγωγή μεγαλύτερων και μακροχρόνιων μελετών σε άτομα τόσο με πρώιμη όσο και με προκλινική νόσο Αλτσχάιμερ. Η χρηματοδότηση αυτής της κλινικής έρευνας παρέχεται από την Ένωση Αλτσχάιμερ, μέσω του προγράμματος «Part the Cloud», το οποίο έχει συγκεντρώσει περίπου 90 εκατομμύρια δολάρια για τη στήριξη 72 κλινικών δοκιμών με στόχο την επιβράδυνση, ανακοπή ή θεραπεία της νόσου.
Analysis: Η επένδυση σε επαναχρησιμοποιούμενα φάρμακα (drug repurposing) αποτελεί μια ολοένα και πιο δημοφιλή και αποδοτική στρατηγική στην ιατρική έρευνα, ιδίως για πολύπλοκες και ανίατες ασθένειες όπως η νόσος Αλτσχάιμερ. Μειώνει το κόστος και τον χρόνο ανάπτυξης, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για τους ασθενείς.
