Λόγω της αυξημένης δημοσιότητας από διάφορες πηγές σχετικά με τη χρήση ενέσιμων αντιδιαβητικών φαρμάκων, ειδικά σκευασμάτων με σεμαγλουτίδη και λιραγλουτίδη, για τη διαχείριση του βάρους και την απώλεια κιλών, ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) θεωρεί απαραίτητη την υπεύθυνη ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας, αλλά και του ευρύτερου κοινού, σχετικά με τις ενδείξεις και τους πιθανούς κινδύνους.
– Η χρήση αντιδιαβητικών φαρμάκων για αισθητικούς λόγους, όπως η απώλεια βάρους σε υγιή άτομα, δεν είναι εγκεκριμένη και εγκυμονεί κινδύνους. Τα φάρμακα αυτά δεν έχουν μελετηθεί για τέτοιου είδους χρήση και η χορήγησή τους εκτός των ενδεδειγμένων περιπτώσεων μπορεί να οδηγήσει σε ανεπιθύμητες ενέργειες.
– Η χρήση αντιδιαβητικών φαρμάκων για τη διαχείριση του σωματικού βάρους ενδείκνυται μόνο ως συμπληρωματική θεραπεία σε παχύσαρκους ασθενείς (Δείκτης Μάζας Σώματος – ΔΜΣ ≥30) ή υπέρβαρους (ΔΜΣ ≥27) που παρουσιάζουν τουλάχιστον μία επιπλέον διαταραχή σχετιζόμενη με το αυξημένο βάρος. Τέτοιες διαταραχές περιλαμβάνουν την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, την αποφρακτική υπνική άπνοια, καρδιαγγειακές παθήσεις, και άλλες. Η χορήγηση αυτών των φαρμάκων γίνεται μόνο όταν οι ασθενείς δεν έχουν ανταποκριθεί επαρκώς σε:
• δίαιτα χαμηλών θερμίδων,
• αύξηση της σωματικής δραστηριότητας, και αλλαγές στον τρόπο ζωής.
– Αντιδιαβητικά φάρμακα που δεν έχουν λάβει έγκριση για τη διαχείριση του βάρους σε συγκεκριμένες παθολογικές καταστάσεις δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για αυτόν τον σκοπό. Η χρήση εκτός ενδείξεων μπορεί να είναι επικίνδυνη και δεν υποστηρίζεται από επαρκή επιστημονικά δεδομένα.
Σκευάσματα όπως τα LYXUMIA (λιξισενατίδη), VICTOZA (λιραγλουτίδη), SAXENDA (λιραγλουτίδη), TRULICITY (ντουλαγλουτίδη), OZEMPIC (σεμαγλουτίδη), WEGOVY (σεμαγλουτίδη), MOUNJARO (τιρζεπατίδη) διαφέρουν ως προς τις εγκεκριμένες ενδείξεις:
• OZEMPIC, LYXUMIA, TRULICITY & VICTOZA: Ενδείκνυνται αποκλειστικά για τη θεραπεία ενηλίκων με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και δρουν βελτιώνοντας τον γλυκαιμικό έλεγχο.
• WEGOVY και SAXENDA: Έχουν ένδειξη ως συμπληρωματική θεραπεία σε ενήλικες, σε συνδυασμό με δίαιτα περιορισμένων θερμίδων και αυξημένη σωματική άσκηση, για τη διαχείριση του βάρους σε άτομα με παχυσαρκία (ΔΜΣ ≥30) ή σε υπέρβαρα άτομα (ΔΜΣ ≥ 27) που έχουν τουλάχιστον ένα επιπλέον πρόβλημα υγείας που συνδέεται με το αυξημένο βάρος (όπως, για παράδειγμα, υψηλή αρτηριακή πίεση, δυσλιπιδαιμία, αποφρακτική υπνική άπνοια, καρδιαγγειακά προβλήματα). Επίσης, το SAXENDA ενδείκνυται ως συμπληρωματική θεραπεία σε εφήβους ηλικίας άνω των 12 ετών με παχυσαρκία και ΔΜΣ αντίστοιχο με ≥ 30 kg/m2 στους ενήλικες και σωματικό βάρος άνω των 60 kg.
• MOUNJARO: Έχει λάβει και τις δύο παραπάνω εγκρίσεις, τόσο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 όσο και για τη διαχείριση βάρους σε ενήλικες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Με βάση τα δεδομένα από κλινικές μελέτες και την εμπειρία από τη χρήση των συγκεκριμένων φαρμάκων, υπάρχουν πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες, κυρίως από το γαστρεντερικό σύστημα. Αυτές περιλαμβάνουν ναυτία, εμετό, διάρροια ή δυσκοιλιότητα, δυσπεψία, γαστρίτιδα και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί παγκρεατίτιδα ή χολολιθίαση.
Επιπλέον, υπάρχει ενδεχόμενος κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του θυρεοειδούς και του παγκρέατος, όπως αναφέρεται στα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου των προϊόντων. Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών σε εφήβους για τη διαχείριση του βάρους απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Είναι σημαντικό η συνταγογράφηση να γίνεται μόνο για τις εγκεκριμένες ενδείξεις και μετά από ενδελεχή αξιολόγηση των παραγόντων κινδύνου κάθε ασθενούς, καθώς και των διαθέσιμων εναλλακτικών θεραπευτικών επιλογών. Ο στόχος είναι η επίτευξη του βέλτιστου θεραπευτικού αποτελέσματος με ταυτόχρονη ελαχιστοποίηση των πιθανών αρνητικών επιπτώσεων.
Ο ΕΟΦ τονίζει ότι η ορθή χρήση των φαρμάκων είναι απαραίτητη για τη διασφάλιση της μέγιστης δυνατής ασφάλειας και αποτελεσματικότητας. Συνιστά στους επαγγελματίες υγείας και στο κοινό να αναζητούν έγκυρη ενημέρωση από αξιόπιστες πηγές, ώστε να λαμβάνουν τις καταλληλότερες και εξατομικευμένες θεραπευτικές αποφάσεις.
