Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε κομβικό σημείο, καθώς 23 κράτη-μέλη της που συμμετέχουν ταυτόχρονα και στο ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να ανακοινώσουν αύξηση των αμυντικών δαπανών τους πάνω από το 2% του ΑΕΠ τους, όπως συμβαίνει σήμερα. Αυτή η ανακάλυψη προέρχεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, λίγες εβδομάδες πριν από τη σύνοδο κορυφής της Συμμαχίας το Ιούνιο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, πρώην πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, ενθαρρύνει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να επιδιώξουν την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ τους — στόχος που μένει μέχρι στιγμής ανεκπλήρωτος για όλα τα 32 κράτη μέλη του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ.
Ο Κόστα έχει προγραμματίσει μια άτυπη συνεδρίαση των ηγετών της ΕΕ για τη Δευτέρα, όπου θα εξεταστούν οι επενδύσεις σε θέματα άμυνας και ασφάλειας. «Η συνάντηση θα είναι κρίσιμη», τόνισε κατά τη διάρκεια πρόσφατης συνέντευξής του στον πορτογαλικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα RTP.
Στη συνάντηση θα συμμετάσχουν επίσης ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, και ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ.
Οι αμυντικές δαπάνες των 23 χωρών της ΕΕ στο ΝΑΤΟ έχουν ήδη περάσει το 2%, σημειώνοντας αύξηση 30% μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. «Υπάρχει μεγάλος συντονισμός ανάμεσα στις χώρες-μέλη για να συνεχίσουμε σε αυτόν τον δρόμο», πρόσθεσε ο Κόστα.
«Πιστεύω ότι στο επόμενο ΝΑΤΟ Summit τον Ιούνιο θα έχουμε έναν νέο στόχο που θα ξεπερνά το 2%», αναφέρει ο Κόστα. «Είναι αβέβαιο αν θα είναι 5% ή 3%, αυτό θα αποφασιστεί από τα κράτη-μέλη εντός του ΝΑΤΟ», συμπλήρωσε.
Σύμφωνα με αναλυτές και αξιωματούχους, είναι σχεδόν αδύνατο πολιτικά και οικονομικά για τα περισσότερα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ να φτάσουν το 5% του ΑΕΠ τους για άμυνα, καθώς κάτι τέτοιο θα απαιτούσε δισεκατομμύρια δολάρια περισσότερα. Παρ’ όλα αυτά, εκτιμάται πως θα συμφωνήσουν σε ένα νέο, υψηλότερο στόχο κατά τη διάρκεια του Ιουνίου.
Ο Κόστα, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, εκτίμησε την Ρωσία ως κύρια απειλή για το ΝΑΤΟ και τόνισε τη σημασία της βελτίωσης των αντιαεροπορικών και αντιπυραυλικών συστημάτων.
Επιπλέον, οι δαπάνες για αμυντική τεχνολογία και βιομηχανία θα ενδυναμώσουν την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ, δήλωσε ο Κόστα, υπογραμμίζοντας ότι κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητηθεί η ίδρυση ενός μηχανισμού “κοινής χρηματοδότησης” για τη συλλογική άμυνα.
Η Γαλλία και οι βαλτικές χώρες προωθούν το ιδέα κοινού δανεισμού από την ΕΕ με στόχο την χρηματοδότηση της άμυνας. Όμως, το αποτέλεσμα αυτής της συζήτησης μπορεί να εξαρτηθεί από τις εκλογές που θα διεξαχθούν τον Φεβρουάριο στη Γερμανία, καθώς η χώρα αυτή μέχρι στιγμής φαίνεται να αντιτίθεται στην πρόταση.
