Ο απερχόμενος Ύπατος Εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας, ο Ζοσέπ Μπορέλ, έχει προτείνει την αναστολή του πολιτικού διαλόγου με το Ισραήλ. Αυτή η απόφαση έρχεται σε μια περίοδο έντονων επικρίσεων σχετικά με συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, που διεξάγεται εναντίον της Χαμάς από τον Οκτώβριο του 2023. Η πληροφορία προέρχεται από πηγές διπλωμάτες της ΕΕ και μια επιστολή του που δημοσιοποιήθηκε από το πρακτορείο Ρόιτερς.
Η επιστολή έχει αποσταλεί στους υπουργούς Εξωτερικών των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, εν όψει του προσεχούς συμβουλίου τους, τη Δευτέρα (18 Νοεμβρίου). Σ’ αυτήν, ο κ. Μπορέλ εκφράζει τις «σοβαρές ανησυχίες» του σχετικά με τις πιθανές παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου στη Γάζα, τονίζοντας ότι η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει δώσει «επαρκείς» απαντήσεις στις καταγγελίες αυτές.
Ο πολιτικός διάλογος με το Ισραήλ ήταν μέρος της ευρύτερης συμφωνίας σύνδεσης που επιτεύχθηκε το 2000. Στην επιστολή του, ο κ. Μπορέλ προτείνει στην ΕΕ να ενεργοποιήσει τη ρήτρα για τα ανθρώπινα δικαιώματα με σκοπό να ανασταλεί ο διάλογος με το Ισραήλ.
Ωστόσο, μια τέτοια απόφαση θα απαιτήσει ομόφωνη ψήφο από τα 27 κράτη-μέλη, και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, κάτι τέτοιο φαντάζει απίθανο. Πολλοί πρεσβευτές διατύπωσαν ενστάσεις όταν ενημερώθηκαν για την πρόταση χθες, γεγονός που αποδεικνύει τις διφορούμενες θέσεις που επικρατούν στις τάξεις της ΕΕ.
Η πρωτοβουλία του κ. Μπορέλ αποσκοπεί στο να στείλει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς την ισραηλινή κυβέρνηση για την ανησυχία της ΕΕ σχετικά με την διεξαγωγή του πολέμου, όπως αναφέρει μία από τις διπλωματικές πηγές. Το θέμα θα εξεταστεί σε μια από τις τελευταίες συνεδριάσεις εξωτερικών υποθέσεων που θα προεδρεύσει ο Ζοσέπ Μπορέλ πριν από το τέλος της θητείας του.
Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ανακοίνωσε πρόσφατα ότι σχεδόν το 70% των θυμάτων του πολέμου είναι γυναίκες και παιδιά, καταδικάζοντας την κατάσταση και αναφέροντας την ύπαρξη συστηματικών παραβιάσεων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου. Το Ισραήλ έχει απορρίψει αυτές τις καταγγελίες.
Η ΕΕ αντιμετωπίζει προκλήσεις στη διαμόρφωση μιας ενιαίας στάσης σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα, καθώς κράτη-μέλη όπως η Τσεχία και η Ουγγαρία εκφράζουν άμεση υποστήριξη προς το Ισραήλ, ενώ χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία είναι πιο επικριτικές, υποστηρίζοντας τα δικαιώματα των Παλαιστινίων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η «έλλειψη διαδικασίας και προετοιμασίας» σχετικά με την πρόταση του κ. Μπορέλ έχει προκαλέσει σοβαρή έκπληξη στους πρεσβευτές, γεγονός που αναδεικνύει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στην επίτευξη ενός συνολικού συντονισμένου μηνύματος.
