Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, προκαλεί αίσθηση με πρόσφατες δηλώσεις του σχετικά με την Τουρκία του “Εθνικού Όρκου”, ο οποίος περιλαμβάνει εδάφη από τη Βουλγαρία, την Ελλάδα, το Ιράκ και τη Συρία. “Δεν θα λυπηθούμε για κανέναν που έχει βλέψεις στην πατρίδα μας. Δε θα ανεχτούμε καμιά παρέμβαση στην εδαφική μας ακεραιότητα,” δήλωσε χαρακτηριστικά, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του ΣΚΑΪ στην Κωνσταντινούπολη, Μανώλη Κωστίδη.
Ο τουρκικός εθνικός όρκος (τουρκικά: Misakı Milli) αποτελεί μία σημαντική διακήρυξη έξι σημείων που υιοθετήθηκε από το τελευταίο οθωμανικό κοινοβούλιο στις αρχές του 1920, βασισμένη σε αποφάσεις των συνελεύσεων των Τούρκων εθνικιστών στο Ερζερούμ και τη Σεβάστεια. Αυτός ο όρκος καθορίζει τα σύνορα της μελλοντικής Τουρκικής Δημοκρατίας, επηρεασμένος από τα εδάφη που υπήρχαν πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, συμπεριλαμβάνοντας περιοχές όπως το Κιρκούκ, τη Θεσσαλονίκη, το Χαλέπι και τη Μοσούλη.
Οι κύριες γραμμές του Εθνικού Όρκου αποτυπώθηκαν στο Εθνικό Συνέδριο του Ερζερούμ (22 Ιουλίου – 7 Αυγούστου 1919) και στο Συνέδριο της Σεβάστειας (4-11 Σεπτεμβρίου 1919), που ήταν κρίσιμα γεγονότα του Τουρκικού Εθνικού Κινήματος υπό τον Μουσταφά Κεμάλ.
Οι όροι του Εθνικού Όρκου
Οι βασικοί όροι του τουρκικού εθνικού όρκου περιλαμβάνουν:
- Το μέλλον των περιοχών με πλειοψηφία Άραβες κατά την υπογραφή της Ανακωχής του Μούδρου θα καθοριστεί μέσω δημοψηφίσματος. Όσες περιοχές δεν ήταν υπό κατοχή συμμάχων και είχαν τουρκική-μουσουλμανική πλειοψηφία, θεωρούνται πατρίδα του τουρκικού έθνους.
- Το μέλλον των περιοχών Καρς, Αρνταχάν και Βατούμ θα καθοριστεί με δημοψήφισμα.
- Το καθεστώς της Δυτικής Θράκης θα αποφασιστεί από τους κατοίκους της.
- Η ασφάλεια της Κωνσταντινούπολης και της θάλασσας του Μαρμαρά είναι προτεραιότητα, με τη διακίνηση προϊόντων να ρυθμίζεται μέσω αμοιβαίων συμφωνιών.
- Τα δικαιώματα των μειονοτήτων θα διασφαλίζονται από την αμοιβαιότητα δικαιωμάτων με τις μουσουλμανικές μειονότητες γειτονικών κρατών.
- Η ελευθερία και η ανεξαρτησία της χώρας είναι κρίσιμες για την ανάπτυξή της.
Παρά το γεγονός ότι η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 αναιρεί τον τουρκικό εθνικό όρκο, οι σύγχρονες εξωτερικές πολιτικές της Τουρκίας φαίνεται να ενσωματώνουν παλαιά στοιχεία του, επισημαίνοντας τη διαχρονική αναφορά στον τουρκικό εθνικισμό. Αξιοσημείωτο είναι ότι περιοχές όπως η Αλεξανδρέττα (προσαρτημένη το 1939 μέσω αμφισβητούμενου δημοψηφίσματος) και η κατεχόμενη Κύπρος περιλαμβάνονται στο περίγραμμα αυτού του εθνικού όρκου, μαζί με εδάφη άλλων κρατών που επηρεάζονται από τουρκικές στρατιωτικές παρεμβάσεις (Ιράκ, Συρία).
Σημαντικά για την Ελλάδα, η Δυτική Θράκη, τα Δωδεκάνησα και η Κύπρος αναφέρονται επίσης στα σχέδια του αναβιούμενου τουρκικού εθνικού όρκου.
