Η Ιρανική κυβέρνηση εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τις συνεχιζόμενες επιθέσεις ανταρτών στη Συρία, όπου έχει ενεργή παρουσία για να στηρίξει τον σύμμαχό της, πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ, από την εκδήλωση του εμφυλίου πολέμου πριν από δέκα χρόνια.
«Πρόκειται για μια σιωνιστοαμερικανική συνωμοσία», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, κατά τη διάρκεια μιας τηλεφωνικής συνδιάλεξης με τον Σύρο ομόλογό του, Φαϊζάλ Μεκντάντ, όπως αναφέρει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Ο Αραγτσί αναφερόταν στους ταχύτατους συντονισμούς που έφεραν έναν συνασπισμό σουνιτών μαχητών κοντά στην πόλη της Χαλέπια, ναυαρχίδα των οικονομικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων της Συρίας.
Σύμφωνα με τον Ιρανό υπουργό, αυτή η υποτιθέμενη αμερικανοϊσραηλινή συνομωσία επανενεργοποίησε τους αντάρτες μετά τις «ήττες του σιωνιστικού καθεστώτος στον Λίβανο και την Παλαιστίνη». Ο ίδιος ανανέωσε τη δέσμευση του Ιράν για να στηρίξει τη Δαμασκό στον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας» και τη διασφάλιση της περιφερειακής σταθερότητας.
Ο ρόλος της Χεζμπολάχ
Το λιβανέζικο κίνημα Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από την Τεχεράνη και είναι μέρος του λεγόμενου άξονα αντίστασης, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ενίσχυση της κυβέρνησης Άσαντ ενάντια σε τυχόν κατάρρευση. Η Χεζμπολάχ έχει αποδειχθεί αποτελεσματική στην επανακατάληψη εδαφών από τους αντάρτες, κυρίως κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων του 2016 για το Χαλέπι.
Ωστόσο, η ομάδα έχει βρεθεί υπό πίεση, με τις στρατιωτικές της δυνάμεις και τα δίκτυα τροφοδοσίας να είναι σε μεγάλο βαθμό εξαντλημένα, εξαιτίας των συνεχών ισραηλινών επιθέσεων και στοχευμένων δολοφονιών.
Δοκιμασία η αντιπαλότητα Ιράν-Τουρκίας
Η υποστήριξη της Τουρκίας προς τις δυνάμεις που αντιστέκονται στον Άσαντ έχει γίνει πάγιο σημείο τριβής για το Ιράν. Παρά τις φαινομενικές συνεργασίες τους σε διαπραγματεύσεις για την ειρηνική διαδικασία της Αστάνα, το Ιράν και η Τουρκία συνεχίζουν να προωθούν διαφορετικές ατζέντες στη δοκιμαζόμενη από τον πόλεμο Συρία.
Το Ιράν ανησυχεί ότι οι επιθέσεις των ανταρτών απειλούν τα «κερδισμένα» στις συνομιλίες της Αστάνα, όπου συμμετέχει και η Ρωσία και το Χαλέπι έχει καθοριστεί ως ζώνη αποκλιμάκωσης.
Και οι δύο πολιτικές πλευρές του Ιράν, δηλαδή οι σκληροπυρηνικοί και οι μεταρρυθμιστές, στρέφουν τις κατηγορίες προς την Τουρκία. Ο Αλί Μοταχάρι, πρώην αναπληρωτής πρόεδρος του κοινοβουλίου, δήλωσε σε ανάρτησή του ότι η Τουρκία εκμεταλλεύεται τις πρόσφατες επιθέσεις και υποστήριξε ότι η χρονική στιγμή τους, γύρω από την κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο, δεν είναι τυχαία. Αμφισβήτησε επίσης την πιθανή συνεργασία ανάμεσα στον Τούρκο Πρόεδρο Ερντογάν και τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Νετανιάχου για να περιορίσουν τη Χεζμπολάχ.
Στρατηγικές επιπτώσεις για την ιρανική παρουσία
Καθ’ όλη τη διάρκεια του συριακού πολέμου, η Ισλαμική Δημοκρατία έχει προωθήσει την ιδέα ότι «αν δεν καταπολεμήσουμε τους τρομοκράτες στη Συρία, θα τους βρούμε στην Τεχεράνη». Αυτή η αφήγηση έχει δικαιολογήσει την αυξανόμενη εμπλοκή του Ιράν μέσω της Δύναμης Quds στη Συρία, η οποία θεωρείται στρατηγικής σημασίας για την εφαρμογή της περιφερειακής του πολιτικής.
Ωστόσο, με την κλιμάκωση της σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, η Δύναμη Quds έχει υποστεί σοβαρές απώλειες, με υψηλόβαθμους αξιωματικούς να σκοτώνονται από ισραηλινές επιθέσεις σε εγκαταστάσεις του IRGC στη Συρία.
Μάλιστα, επτά στρατηγοί της Δύναμης Quds έπεσαν θύματα τον Απρίλιο σε μια μόνο επιδρομή στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, γεγονός που οδήγησε σε έναν κύκλο βίας ανάμεσα στον Ιράν και το Ισραήλ.
Εάν η κατάσταση στο Χαλέπι επιδεινωθεί, θα αναδείξει τις αδυναμίες που αντιμετωπίζουν οι ιρανικές δυνάμεις στη σύγκρουση της Συρίας.
Δεδομένης της εμπλοκής άλλων παραγόντων, κυρίως της Ρωσίας και της Τουρκίας, η Τεχεράνη θα μπορούσε να εξετάσει νέες στρατηγικές ενδυνάμωσης ή, εναλλακτικά, να περιορίσει τις στρατιωτικές της επιχειρήσεις για να μην επεκταθεί υπερβολικά και να διατηρήσει την πολιτική υποστήριξη προς τον Άσαντ. Ωστόσο, μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να εγκυμονεί τον κίνδυνο απώλειας ενός σημαντικού συμμάχου και κινδύνων για την ίδια την περιφερειακή της θέση.