Μια πιθανή συμφωνία επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα φαίνεται να πλησιάζει, σύμφωνα με δηλώσεις πρώην συμβούλου της ελληνικής κυβέρνησης στο BBC.
Η καθηγήτρια Ειρήνη Σταματούδη υπογράμμισε ότι «οι διαπραγματεύσεις έχουν προχωρήσει σημαντικά» για την επαναφορά των αρχαιοτήτων, γνωστών και ως “Ελγίνεια Μάρμαρα”, που αφαιρέθηκαν από την Αθήνα πριν από περισσότερους από 200 χρόνια και σήμερα εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.
Η δήλωση έρχεται καθώς ο Βρετανός Πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ συναντά τον Έλληνα ομόλογό του, Κυριάκο Μητσοτάκη, στη Ντάουνινγκ Στριτ, αν και από κυβερνητικές πηγές αναφέρθηκε ότι το θέμα δεν ήταν στην ημερήσια διάταξη.
Τα Γλυπτά δεν αποτέλεσαν αντικείμενο συζήτησης στην αρχή της συνάντησης, όπως αναφέρθηκε από τα επίσημα ανάκτορα της Ντάουνινγκ Στριτ.
Η συνάντηση έρχεται σε μια στιγμή όπου φημολογείται ότι οι συνομιλίες για την επιστροφή των Γλυπτών στην Αθήνα έχουν σημειώσει πρόοδο.
Το ζήτημα των Γλυπτών έχει προκαλέσει διπλωματικές εντάσεις μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ελλάδας για πολλές δεκαετίες. Η Ελλάδα τονίζει ότι τα Γλυπτά κλάπηκαν, ενώ το Βρετανικό Μουσείο υποστηρίζει ότι αποκτήθηκαν νόμιμα. Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και το Μουσείο συνεχίζονται από το 2021.
Η καθηγήτρια Σταματούδη, η οποία υπηρέτησε ως σύμβουλος της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις, δήλωσε στην εκπομπή Today του BBC Radio 4 ότι πιστεύει πως «μια συμφωνία είναι κοντά», αλλά δε γνωρίζει αν είναι «αρκετά κοντά».
Ανέφερε πως η ελληνική κυβέρνηση έχει προτείνει μια «πολιτιστική στρατηγική συνεργασία», η οποία μπορεί να περιλαμβάνει και άλλα αρχαία εκθέματα που θα σταλούν στο Βρετανικό Μουσείο, ώστε να γεμίσει η γκαλερί που θα έμενε κενή αν επιστρέψουν τα Γλυπτά.
Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με τα εκθέματα που θα μπορούσαν να αποσταλούν στο Μουσείο είναι «μυστικές», σύμφωνα με την καθηγήτρια, η οποία σημείωσε ότι αν και δεν συμμετέχει ενεργά σε αυτόν τον κύκλο συνομιλιών, πιστεύει ότι θα περιλαμβάνουν “αρχαιότητες που προσελκύουν το ενδιαφέρον του κοινού”.
Η καθηγήτρια Σταματούδη αναγνώρισε ότι η επιστροφή των Γλυπτών είναι μια υπόθεση που «απασχολεί όλους τους Έλληνες», καθώς οι αρχαιότητες αυτές θεωρούνται αναπόσπαστο μέρος της «πολιτιστικής κληρονομιάς» της χώρας.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει θέσει ως πολιτική προτεραιότητα την εξασφάλιση της επιστροφής των Ελγίνειων Μαρμάρων.
Η κατάσταση είχε προκληθεί την προηγούμενη χρονιά, όταν ο τότε Πρωθυπουργός Ρίσι Σουνάκ ακύρωσε συναντήσεις με τον Μητσοτάκη, επικαλούμενος ότι οι υποθέσεις του Βρετανικού Μουσείου θα ήταν πρωταρχικής σημασίας.
Η προηγούμενη κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου υποστήριξε ότι τα Γλυπτά έπρεπε να παραμείνουν στο μουσείο, ενώ η τωρινή θέση των Εργατικών φαίνεται πιο ευνοϊκή για μια συμφωνία δανεισμού μεταξύ του Βρετανικού Μουσείου και της Αθήνας.
Κυβερνητικές πηγές από την Αθήνα δήλωσαν ότι ο Μητσοτάκης στοχεύει να εδραιώσει τη συνεργασία με τον Στάρμερ μετά από μια προηγούμενη συνάντηση που είχαν τον Νοέμβριο του 2023.
Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Παύλος Μαρινάκης δήλωσε ότι ο Μητσοτάκης καταβάλει προσπάθειες να επαναφέρει το ζήτημα στον Στάρμερ, διευκρινίζοντας όμως πως αυτό εξαρτάται περισσότερο από το Βρετανικό Μουσείο παρά από την κυβέρνηση.
Διέψευσε επίσης τις φήμες που κυκλοφόρησαν από το Sky News ότι υπήρξαν τρεις κλειστές συναντήσεις μεταξύ υψηλόβαθμων Ελλήνων αξιωματούχων και μελών της διοίκησης του Βρετανικού Μουσείου.
Η Ντάουνινγκ Στριτ ανακοίνωσε ότι ο Στάρμερ ενημέρωσε τον Έλληνα Πρωθυπουργό για την επιθυμία του να «εμβαθύνουμε στη δυνατή διμερή μας σχέση και να συζητήσουμε τις κοινές προκλήσεις», ενώ ο Μητσοτάκης επισήμανε ότι οι σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου θα ενισχυθούν «σε δύσκολες εποχές».
Ο Στάρμερ θεωρείται πιο ανοιχτός στη δυνατότητα επιστροφής των Γλυπτών σε σύγκριση με τον προκάτοχό του, εφόσον υπάρξει μια επίκαιρη συμφωνία μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης και Βρετανικού Μουσείου.
Τα «Ελγίνεια Μάρμαρα» χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ. και αρχικά εκτίθεντο στον Παρθενώνα της Αθήνας. Θεωρούνται πολύτιμα δείγματα της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς.
Αφαιρέθηκαν από τον Βρετανό αριστοκράτη Λόρδο Έλγιν όταν η Αθήνα βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και υπέστησαν σημαντικές ζημιές κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους στο Λονδίνο, όπου παραμένουν εκτεθειμένα μέχρι σήμερα.
