Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής είναι απαραίτητη προϋπόθεση, ώστε η κυβέρνηση να μπορεί να προχωρήσει σε φορολογικές ελαφρύνσεις, παρά το αυστηρό δημοσιονομικό πλαίσιο που ισχύει από τις Βρυξέλλες.
Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι νέοι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας επικεντρώνονται στη μέγιστη ετήσια αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών. Αυτές οι δαπάνες, αφού πρώτα αφαιρεθούν τα έσοδα και οι δαπάνες για έργα συγχρηματοδότησης και έκτακτες δαπάνες για φυσικές καταστροφές, θα πρέπει να εξαιρούν και τις δαπάνες εξυπηρέτησης χρέους.
Αριθμοί σχετικά με τη φοροδιαφυγή
Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες αναμένονται να αυξηθούν κατά 3,7% το 2025 (περίπου 3,5 δισ. ευρώ), 3,6% το 2026, 3,1% το 2027 και 3% το 2028.
Αν η κυβέρνηση θέλει να επενδύσει επιπλέον 1 δισ. ευρώ το επόμενο έτος, πάνω από το όριο των 3,5 δισ. ευρώ, θα πρέπει το ποσό αυτό να βρεθεί είτε μέσω νέων φόρων, είτε από την αύξηση των υπαρχόντων φόρων, ή μέσω μόνιμων εσόδων με ίση ισχύ.
Τα επιπλέον έσοδα μπορούν να προέρχονται είτε από την ανάπτυξη του ΑΕΠ, είτε από την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι για κάθε αύξηση εσόδων κατά 0,5 μονάδα, το ΑΕΠ θα πρέπει να ανέβει κατά 5%, συνεπώς η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής αποκτά κεντρική σημασία.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, τουλάχιστον 60 δισ. ευρώ βρίσκονται στη «γκρίζα» ζώνη της οικονομίας, υποδεικνύοντας ότι η φοροδιαφυγή φτάνει τα 10-12 δισ. ευρώ, αν ληφθούν υπόψη συντηρητικές παραδοχές.
Τα πρώτα αποτελέσματα από τις νέες πολιτικές αναμένονται πολύ σύντομα. Η σύνδεση του τεκμαρτού εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών με τον κατώτατο μισθό πυροδοτεί πρόσθετα έσοδα που φτάνουν τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ η απώλεια των επιδομάτων προσθέτει 100 εκατ. ευρώ επιπλέον.
Ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχει θέσει τον στόχο για αποκάλυψη τουλάχιστον 2,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση μέχρι το 2027. Δηλώνει επίσης ότι η διασύνδεση ταμειακών μηχανών με εφαρμογές όπως το POS είχε σαν αποτέλεσμα αύξηση 10,3% των εσόδων από ΦΠΑ για το πρώτο εξάμηνο του 2024, σε σύγκριση με το 2023. Το υπόλοιπο 7,3% προέρχεται από την αύξηση της οικονομίας και τις προσπάθειες κατά της φοροδιαφυγής.
Τα εργαλεία στη διάθεση της ΑΑΔΕ
Η ΑΑΔΕ διαθέτει ήδη μια σειρά από εργαλεία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, όπως η εγκατάσταση και η διασύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές και το Taxis, ηλεκτρονικά δελτία αποστολής, καταγραφή εσόδων και δαπανών μέσω myData, καθώς και πραγματικού χρόνου ελέγχους μέσω Τεχνητής Νοημοσύνης. Επιπλέον, προγραμματίζεται αυτόματη ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών με ευρωπαϊκές και τρίτες χώρες, καθώς και διασταυρώσεις στοιχείων από πολλές βάσεις δεδομένων.
Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του, ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε ότι το νομοσχέδιο που θα υλοποιήσει μέτρα για το 2025, όπως η απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος για κλειστά ακίνητα που προσφέρονται προς μίσθωση και η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, αναμένεται να τεθεί προς διαβούλευση την επόμενη εβδομάδα.
Συμπερασματικά, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής είναι κρίσιμη για να επιτευχθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις. Η κυβέρνηση στοχεύει να πείσει τις Βρυξέλλες ότι τα μέτρα αυτά θα προσφέρουν μόνιμα και όχι παροδικά οφέλη στον προϋπολογισμό, επισημαίνοντας ότι υπάρχουν σταθερά και μη συγκυριακά έσοδα που θα δημιουργήσουν πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο για τη μείωση φόρων.
