Μέσα στην τελευταία δεκαετία, οι τιμές των κατοικιών στην Ευρωπαϊκή Ένωση σημείωσαν αύξηση άνω του 48%, σύμφωνα με την πρόσφατη έκθεση της Eurostat. Η στέγαση, συμπεριλαμβανομένων των λογαριασμών για βασικές υπηρεσίες, έχει φτάσει σε υψηλά επίπεδα σε πολλές χώρες του μπλοκ.
Στην Ιρλανδία, οι πολίτες βρέθηκαν να πληρώνουν το υψηλότερο κόστος για στέγαση το 2023, με ποσοστά που ήταν διπλάσια από τον μέσο όρο της ΕΕ. Στη συνέχεια, το Λουξεμβούργο ακολουθεί με αύξηση 86% και η Δανία με 80% πάνω από τον μέσο όρο.
Αντίθετα, οι Βουλγαρία και Πολωνία προσφέρουν τις φθηνότερες επιλογές κατοικίας, με κόστος κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ κατά 61% και 56% αντίστοιχα.
Κοιτώντας την εξελικτική πορεία των τιμών, παρατηρούμε ότι το κόστος στέγασης στην Ιρλανδία έχει αυξηθεί από 17% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ το 2010, σε ένα εκπληκτικό 101% το 2023.
Σημειώθηκαν αυξήσεις σε 17 κράτη μέλη, ενώ 9 χώρες, ανάμεσά τους η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ισπανία, είδαν μείωση του κόστους. Σημαντική είναι η σταθερότητα των τιμών στην Πολωνία, όπου δεν καταγράφηκε μεταβολή.
Η τάση των τιμών των κατοικιών άλλαξε το 2023, με μια ελαφρά πτώση κατά 0,3% κατά μέσο όρο στην ΕΕ. Παρά την κρίση στέγασης, οι τιμές είχαν ως αποτέλεσμα συνολική αύξηση της τάξης του 48% από το 2010 έως το 2023, με τις μεγαλύτερες ανατιμήσεις να καταγράφονται στην Εσθονία (+209%), την Ουγγαρία (+191%) και τη Λιθουανία (+154%). Μόνο σε δύο κράτη, την Ιταλία και την Κύπρο, παρατηρήθηκαν πτώσεις των τιμών (-8% και -2% αντίστοιχα).
Αξιοσημείωτο είναι ότι το κόστος των ενοικίων αυξήθηκε συνολικά κατά 22% στην περίοδο 2010-2023, με σχεδόν όλα τα κράτη μέλη να καταγράφουν αύξηση, εκτός από την Ελλάδα. Συγκριτικά, ο πληθωρισμός στην ΕΕ την ίδια περίοδο ήταν 36%. Στην Εσθονία, οι τιμές ενοικίων αυξήθηκαν κατά 211%, ενώ η Ιρλανδία ανακοίνωσε διπλασιασμό των ενοικίων την ίδια περίοδο.
Είναι η στέγαση οικονομικά προσιτή στην ΕΕ; Μέσος όρος δαπάνης για τη στέγαση ανήλθε στο 19,7% του διαθέσιμου εισοδήματος, ειδικότερα στην Ελλάδα (35,2%), το Λουξεμβούργο (27,6%) και τη Δανία (25,9%). Στη Νορβηγία, την Ελβετία και τη Γερμανία, το ποσοστό φτάνει το 25%. Για άτομα σε κίνδυνο φτώχειας, το ποσοστό αυτό εκτοξεύεται στο 38,2% κατά μέσο όρο.
Ενθαρρυντικό είναι ότι το ποσοστό των ατόμων που αντιμετωπίζουν καθυστερημένες πληρωμές σε δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας μειώθηκε από 12,4% το 2010 σε 9,3% το 2023, με μόλις πέντε κράτη μέλη να καταγράφουν αύξηση.
Περισσότερα από τα δύο τρίτα των ανθρώπων στην ΕΕ είναι ιδιοκτήτες κατοικίας, με τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Κροατία και την Ουγγαρία να ξεπερνούν το 90% στην ιδιοκτησία κατοικίας. Αντίθετα, η ενοικίαση είναι πιο διαδεδομένη στη Γερμανία και την Ελβετία, όπου περισσότεροι από το μισό του πληθυσμού ζουν σε ενοικιαζόμενες κατοικίες.
Το 2023, το 69% του πληθυσμού της ΕΕ είναι ιδιοκτήτες, ενώ το υπόλοιπο 31% διαμένει σε ενοίκιο.
Σχετικά με επενδύσεις στα ακίνητα, οι πολίτες στην Κύπρο επένδυσαν πέρυσι το 8,6% του ΑΕΠ της χώρας σε ακίνητα, ακολουθούμενοι από την Ιταλία (7%), τη Γερμανία (6,9%) και τη Γαλλία (6,4%). Η Πολωνία και η Ελλάδα κατέχουν το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων, με 2,2% και 2,3% αντίστοιχα. Ο μέσος όρος επενδύσεων στην ΕΕ ανήλθε στο 5,8% του ΑΕΠ το 2023, που ισοδυναμεί με περίπου ένα τρισεκατομμύριο ευρώ.
