Μπορεί η Ευρώπη να προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τη ρωσική ενέργεια, όμως η πραγματικότητα δείχνει κάτι διαφορετικό.
Η Εξάρτηση της Ευρώπης από το Ρωσικό LNG Αυξάνεται
Παρά τις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να μειώσει την εξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, οι εισαγωγές ρωσικού LNG (Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου) παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία, το 2024, η Ευρώπη εισήγαγε 17,8 εκατομμύρια τόνους LNG από τη Ρωσία, σημειώνοντας αύξηση 2 εκατομμυρίων τόνων σε σύγκριση με το 2023. Οι αναλυτές της Rystad Energy επισημαίνουν ότι αυτές οι ροές LNG βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ, όπως δήλωσε ο Jan-Eric Fähnrich στην Guardian.
Αυτή η αύξηση έρχεται σε αντίθεση με τις προσπάθειες διαφοροποίησης των ενεργειακών πηγών μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπου η Ευρώπη μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών. Ωστόσο, η αυξημένη ζήτηση για LNG έχει οδηγήσει σε μεγαλύτερες εισαγωγές, καθιστώντας τη Ρωσία τον δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή LNG στην Ευρώπη μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, ξεπερνώντας ακόμη και το Κατάρ.
Συνολικά, το 2024, η Ευρώπη εισήγαγε 49,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ρωσικού αερίου μέσω αγωγών και επιπλέον 24,2 δισ. κυβικά μέτρα σε υγρή μορφή, όπως αναφέρει ο Fähnrich. Ένα μέρος αυτού του LNG μεταπωλείται σε άλλες χώρες.
Οι παραπάνω αποκαλύψεις έρχονται λίγες ημέρες μετά την απόφαση της Ουκρανίας να διακόψει τη διέλευση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω των αγωγών της. Παράλληλα, η ΕΕ στοχεύει στην πλήρη διακοπή των εισαγωγών ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027, αν και υπάρχει δισταγμός για μια συνολική απαγόρευση στο φυσικό αέριο, όπως έγινε με τον άνθρακα και το πετρέλαιο.
Τον Ιούνιο, τα κράτη μέλη συμφώνησαν να απαγορεύσουν τη «μεταφόρτωση» ρωσικού LNG που προορίζεται για χώρες εκτός ΕΕ από τον Μάρτιο του 2025.
Η πρόσφατη αύξηση των ρωσικών εισαγωγών LNG μπορεί να οφείλεται στην προσπάθεια μεταφοράς μεγαλύτερων ποσοτήτων πριν από την επιβολή νέων κυρώσεων. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί ανησυχίες και αντιδράσεις.
Αντιδράσεις από την Ουκρανία
Ουκρανοί ακτιβιστές καταγγέλλουν ότι το καθεστώς κυρώσεων έχει σημαντικά κενά, τα οποία επιτρέπουν στη Ρωσία να χρηματοδοτεί τον στρατό της μέσω των εσόδων από ορυκτά καύσιμα.
Η Svitlana Romanko, ιδρύτρια της ομάδας εκστρατείας για το κλίμα Razom We Stand, δήλωσε ότι «η αύξηση των ρωσικών εισαγωγών LNG το 2024 δείχνει την ανάγκη για την ΕΕ να κλείσει τα κενά στο καθεστώς κυρώσεών της». Τόνισε την ανάγκη για άμεση απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών LNG προκειμένου να σταματήσει η χρηματοδότηση του πολεμικού ταμείου του Πούτιν.
Επιπλέον, η Romanko πρότεινε να αντιμετωπιστεί ο «σκιώδης στόλος» των παλαιών και υποασφαλισμένων δεξαμενόπλοιων της Ρωσίας, καθώς και να κλείσουν τα παραθυράκια διύλισης που επιτρέπουν στην Ευρώπη να εισάγει προϊόντα από ρωσικό αργό πετρέλαιο μέσω τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία και η Ινδία.
