Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: Η ιστορική ομιλία στην Πνύκα την 8η Οκτωβρίου – «Να έχετε ομόνοια»

Οκτώβριος του 1838. Ένα νεοσύστατο κράτος, η Ελλάδα, πασχίζει να βρει τον βηματισμό του μετά από μια επανάσταση νίκης αλλά και ολέθριων διχασμών. Σε αυτό το πλαίσιο, στην Αθήνα, την πόλη που σφυρηλάτησε τις αρχές της δημοκρατίας στην αρχαιότητα, ο Γέρος του Μοριά, ο **Θεόδωρος Κολοκοτρώνης**, ανεβαίνει στην Πνύκα. Δεν πρόκειται για στρατιωτική σύναξη, ούτε για πολιτική ομιλία με τη σύγχρονη έννοια. Είναι μια στιγμή καθοριστική: ο θρυλικός αγωνιστής απευθύνεται στους μαθητές του πρώτου Γυμνασίου της πόλης, χαρίζοντάς τους τις **«Παραινέσεις προς τη νέα γενιά»**. Λόγια που, 186 χρόνια μετά, παραμένουν ένας φάρος για το έθνος.

Η διαχρονική κληρονομιά του Γέρου στην Πνύκα

Η ομιλία του Κολοκοτρώνη στην Πνύκα δεν ήταν απλώς μια ιστορική στιγμή· ήταν μια **παρακαταθήκη εθνικής αυτογνωσίας**. Ο στρατηγός, απλός αλλά σοφός, προσπάθησε να μεταδώσει στις νέες γενιές, οι οποίες μεγάλωναν στην ελεύθερη πλέον Ελλάδα, τις αξίες και τα διδάγματα που σφυρηλάτησαν την Επανάσταση.

Ανάλυση: Το γεγονός ότι ο Κολοκοτρώνης επέλεξε την Πνύκα, τον αρχαίο τόπο της Αθηναϊκής Εκκλησίας του Δήμου, δεν ήταν τυχαίο. Υπογράμμισε τη συνέχεια της ελληνικής ιστορίας και την αδιάσπαστη σχέση του σύγχρονου κράτους με τις ρίζες του. Η επιλογή των μαθητών ως ακροατηρίου αναδεικνύει τη σημασία που απέδιδε στην **παιδεία** και στη διαμόρφωση των πολιτών του μέλλοντος, κάτι που αποτελεί θεμελιώδη αρχή και για τη σύγχρονη δημοκρατία.

Τα βασικά μηνύματα της ομιλίας του Κολοκοτρώνη συνοψίζονται στα εξής:

• Ελευθερία: Έμφαση στο ότι η ελευθερία δεν είναι κεκτημένο, αλλά αποτέλεσμα θυσιών, απαιτώντας συνεχή επαγρύπνηση.
• Ενότητα: Προειδοποίηση κατά των διχονοιών, που στο παρελθόν είχαν οδηγήσει σε εθνικές συμφορές, και ανάδειξη της ομόνοιας ως θεμέλιο της προόδου.
• Παιδεία: Η μόρφωση ως βασικός πυλώνας για τη διατήρηση των ιδανικών του Έθνους και την πορεία προς το μέλλον.
• Πίστη και Πατρίδα: Οι δύο αυτές έννοιες ως τα στηρίγματα που κράτησαν όρθιους τους Έλληνες στις πιο δύσκολες στιγμές.

Ο Κολοκοτρώνης, αναγνωρίζοντας τις προσωπικές του αδυναμίες ως «αγράμματος», ζήτησε συγχώρεση από τους νέους, τονίζοντας όμως παράλληλα την αυθεντικότητα της εμπειρίας του. Τα λόγια του “Εις εσάς μένει να ἰσάσετε καὶ νὰ στολίσετε τὸν τόπο, ὁποὺ ἡμεῖς ἐλευθερώσαμε” δεν ήταν απλώς παραινέσεις, αλλά μια **έκκληση για ανάληψη ευθύνης** από τη νέα γενιά.

Συγκλονιστικά γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία

Πέρα από την ιστορική ομιλία του Κολοκοτρώνη, η 8η Οκτωβρίου έχει φιλοξενήσει στον χρόνο μια σειρά από σημαντικά συμβάντα:

• 1822: Η Ναυμαχία των Σπετσών. Ο ελληνικός στόλος, υπό τον αείμνηστο Ανδρέα Μιαούλη, με 72 πλοία, επιβλήθηκε του τουρκικού υπό τον Καρά Αλή, ματαιώνοντας τον ανεφοδιασμό των πολιορκημένων στο Ναύπλιο. Μία νίκη-ορόσημο για τον Αγώνα.
• 1871: Η Μεγάλη Πυρκαγιά του Σικάγο. Μια από τις φονικότερες πυρκαγιές στην ιστορία των ΗΠΑ, κατέστρεψε την πόλη για δύο ημέρες, αφήνοντας πίσω της εκατοντάδες νεκρούς, δεκάδες χιλιάδες άστεγους και ζημιές δισεκατομμυρίων σε σημερινές τιμές.
• 1912: Η απελευθέρωση της Λήμνου. Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, ο ελληνικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, απελευθερώνει τη Λήμνο. Αυτή η στρατηγική κίνηση εξασφάλισε τον έλεγχο του Αιγαίου και καθόρισε την εξέλιξη των επιχειρήσεων. (Σχετική ανάλυση: Η απελευθέρωση της Λήμνου ήταν κρίσιμη για την κυριαρχία του Αιγαίου, αποτελώντας ένα σημαντικό βήμα προς την ενσωμάτωση των νησιών στο ελληνικό κράτος και την κατοχύρωση της ναυτικής υπεροχής έναντι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.)
• 1982: Η κατάργηση της «Αλληλεγγύης» στην Πολωνία. Ένα πλήγμα στο εργατικό κίνημα της Πολωνίας, που συγκλόνισε την Ευρώπη και επιτάχυνε την κρίση του κομμουνιστικού καθεστώτος, οδηγώντας τελικά στην πτώση του.
• 1987: Θεμελίωση Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου. Ένα έργο πνοής, το οποίο θα εξελισσόταν σε κορυφαίο ιατρικό κέντρο για καρδιοπάθειες στην Ελλάδα, προσφέροντας ανεκτίμητες υπηρεσίες.
• 2005: Σεισμός στο Κασμίρ. Μία από τις φονικότερες φυσικές καταστροφές του 21ου αιώνα, με 7,6 Ρίχτερ, που άφησε πίσω της πάνω από 86.000 νεκρούς και εκατομμύρια αστέγους.

Πρόσωπα που άφησαν το στίγμα τους: Γεννήσεις & Θάνατοι

Η 8η Οκτωβρίου συνδέεται επίσης με τις γεννήσεις και τους θανάτους σημαντικών προσωπικοτήτων:

Γεννήσεις

• 1895 – Χουάν Περόν: Ο εμβληματικός Αργεντινός στρατιωτικός και πολιτικός, τρεις φορές πρόεδρος της Αργεντινής, που ίδρυσε τον **περονισμό**. Το κίνημά του, με επίκεντρο τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις και τα εργατικά δικαιώματα, σημάδεψε ανεξίτηλα την πολιτική ιστορία της χώρας. Μαζί με τη σύζυγό του, Εύα Περόν (Εβίτα), δημιούργησαν ένα μοναδικό φαινόμενο λαϊκής απήχησης, παρά τις αυταρχικές τάσεις της διακυβέρνησής του.

  

• 1927 – Κώστας Ταχτσής: Ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας, ποιητής και μεταφραστής, γνωστός για το εμβληματικό του μυθιστόρημα **«Το τρίτο στεφάνι» (1962)**. Η λογοτεχνική του προσφορά, γεμάτη ρεαλισμό και γλωσσική ιδιαιτερότητα, τον καθιέρωσε ως μία από τις πιο ιδιαίτερες φωνές της μεταπολεμικής λογοτεχνίας. (Ιστορικό πλαίσιο: Η ανοιχτά ομοφυλοφιλική του ταυτότητα, σε μια εποχή που αυτό αποτελούσε ταμπού, τον ανέδειξε σε αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, ενισχύοντας όμως παράλληλα την επιρροή του σε κύκλους που αναζητούσαν την υπέρβαση των κοινωνικών συμβάσεων.) Δολοφονήθηκε το 1988, σε μια υπόθεση που έμεινε ανεξιχνίαστη.

  

• 1958 – Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Η Γερμανίδα πολιτικός, που έγραψε ιστορία ως η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της **Ευρωπαϊκής Επιτροπής** (από το 2019). Ηγετική μορφή της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής, χειρίστηκε μεγάλες κρίσεις (COVID-19, ενεργειακή κρίση, πόλεμος στην Ουκρανία) και προώθησε την **Πράσινη Συμφωνία** της ΕΕ, συνδέοντας το όνομά της με την ενίσχυση της ενότητας και της στρατηγικής αυτονομίας της Ευρώπης.

  

• 1970 – Ματ Ντέιμον: Ο βραβευμένος Αμερικανός ηθοποιός, σεναριογράφος και παραγωγός, καθιερώθηκε με το **«Good Will Hunting» (1997)**, κερδίζοντας Όσκαρ Σεναρίου. Πρωταγωνίστησε σε μεγάλες επιτυχίες όπως η σειρά **«Jason Bourne»** και είναι γνωστός για το εύρος των ερμηνειών του και την κοινωνική του δράση.

  

• 1985 – Bruno Mars: Ο Αμερικανός τραγουδιστής, συνθέτης και παραγωγός, ένας από τους πιο επιτυχημένους καλλιτέχνες της ποπ και R&B μουσικής. Με τη μοναδική σκηνική του ενέργεια, τη χαρακτηριστική φωνή και επιτυχίες όπως τα **«Just the Way You Are»** και **«Uptown Funk»**, έχει κατακτήσει τα διεθνή charts και πολυάριθμα βραβεία Grammy.

  

Θάνατοι

• 1987 – Κωνσταντίνος Τσάτσος: Ο εξέχων Έλληνας πολιτικός, διπλωμάτης, συγγραφέας και ακαδημαϊκός, διετέλεσε ο πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας (1975–1980) μετά τη Μεταπολίτευση. Συνέβαλε καθοριστικά στην εδραίωση της δημοκρατίας και των θεσμών, αφήνοντας πλούσια πνευματική και πολιτική παρακαταθήκη.

  

Το Εορτολόγιο της Ημέρας

Σύμφωνα με το Ορθόδοξο Εορτολόγιο, η 8η Οκτωβρίου τιμά τη μνήμη των Αγίων Λωτ και Αβραάμ.