Τον 4ο αιώνα μ.Χ., υπό την ηγεσία του Διοκλητιανού και Μαξιμιανού, οι χριστιανοί της Νικομήδειας αριθμούσαν σε δυσανάλογους αριθμούς. Ο επίσκοπος Άνθιμος, ένας αφοσιωμένος άνδρας, εργάζονταν αδιάκοπα για τη σωτηρία των πιστών. Η αυξανόμενη επιρροή των χριστιανών προκάλεσε τον φθόνο και την οργή των ειδωλολατρών αρχόντων, οι οποίοι αποφάσισαν να καταστρέψουν την χριστιανική Εκκλησία, επικεντρώνοντας τις προσπάθειές τους στα πιο πυκνοκατοικημένα κέντρα.
Αποφάσισαν μάλιστα να πραγματοποιήσουν γενική σφαγή χριστιανών τη μέρα των Χριστουγέννων. Οι χριστιανοί είχαν συγκεντρωθεί για να γιορτάσουν την ευλογημένη γέννηση του Χριστού. Όταν ο επίσκοπος ενημερώθηκε ότι στρατιώτες και όχλος ειδωλολατρών τους είχαν περικυκλώσει με όπλα και ρόπαλα, άμεσα διέταξε την τέλεση της Θείας Κοινωνίας. Επιπλέον, βάπτισε όσους ήταν κατηχούμενοι, ώστε να έχουν πνευματική ασφάλεια για την αιώνια σωτηρία τους. Οι ειδωλολάτρες τότε πυρπόλησαν τον ναό, προκαλώντας το θάνατο χιλιάδων πιστών.
Αυτό το τραγικό γεγονός, παρά τις διαστάσεις του, αναδείχθηκε ως καταλύτης ενδυνάμωσης της Εκκλησίας και του ηθικού των πιστών της. Έτσι, επαληθεύεται ο λόγος του Ιησού Χριστού, που δηλώνει ότι «και πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθαίου, ιστ’ 18). Δηλαδή, ο θάνατος και οι δυνάμεις του κακού δεν θα μπορέσουν να καταστρέψουν την αθάνατη και αιώνια Εκκλησία.
Ἀπολυτίκιον Ήχος γ’. Θείας πίστεως. Γιορτή Αγίων Δισμυρίων μαρτύρων που κάηκαν στη Νικομήδεια
Θείον στράτευμα, πόλις αγία, περιούσιος λαός Κυρίου, ανεδείχθητε δισμύριοι Μάρτυρες, τη γαρ αγάπη αυτού δροσιζόμενοι, δια πυρός τον αγώνα ηνύσατε. Αλλ’ αιτήσασθε, ελέους σοφοί τον πρύτανιν, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος Proseuxi.gr
