8 Μαΐου 1936: Η Θεσσαλονίκη γίνεται μάρτυρας μιας από τις πιο σκοτεινές σελίδες της ελληνικής ιστορίας, καθώς η εργατική εξέγερση των καπνεργατών πνίγεται στο αίμα.
8 Μαΐου 1936: Η Σφαγή της Θεσσαλονίκης και ο «Επιτάφιος» του Ρίτσου
Στις
8 Μαΐου 1936, η Θεσσαλονίκη ξυπνά σε κλίμα έντασης. Περισσότεροι από 7.000
καπνεργάτες, εξουθενωμένοι από την φτώχεια, την ανεργία και τις άθλιες συνθήκες εργασίας, βγαίνουν στους δρόμους. Ζητούν ανθρώπινη αντιμετώπιση, αξιοπρεπείς
μισθούς. Η απάντηση της τότε κυβέρνησης είναι βίαιη: 12 νεκροί και 282 τραυματίες πέφτουν κάτω από τα όπλα της Χωροφυλακής, σε μια από τις πιο αιματηρές επιθέσεις κατά
εργατικής κινητοποίησης στην Ελλάδα.
Ανάμεσα στα θύματα, ο 25χρονος οδηγός
Τάσος Τούσης. Η
μητέρα του, Κατίνα Τούση, γονατίζει πάνω από το άψυχο σώμα του γιου της στην διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου. Η εικόνα της τραγικής μάνας, δημοσιευμένη στον «Ριζοσπάστη», γίνεται
σύμβολο του αγώνα, της απώλειας, της μάνας που θρηνεί για το χαμένο παιδί της.
Αυτή η σπαρακτική φωτογραφία αγγίζει βαθιά τον
Γιάννη Ρίτσο. Κλεισμένος στη σοφίτα του, με την ψυχή του γεμάτη οδύνη, γράφει μέσα σε δύο μέρες τον
«Επιτάφιο». Ένα ποίημα-θρήνος, μια κραυγή για τα θύματα, ένα έργο που θα σημαδέψει την νεοελληνική ποίηση. Η πρώτη έκδοση των 10.000 αντιτύπων γίνεται ανάρπαστη. Η
δικτατορία του Μεταξά, φοβούμενη την επιρροή του, καίει τα αντίτυπα που βρίσκει στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
Η κηδεία, στις
10 Μαΐου, μετατρέπεται σε παλλαϊκή διαδήλωση. 150.000 άνθρωποι συρρέουν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης για να συνοδεύσουν τους νεκρούς. Ο
στρατός αρνείται να επέμβει, σε πολλές περιπτώσεις οι στρατιώτες συμπλέκονται με τον λαό, ενώ οι χωροφύλακες παραμένουν εγκλωβισμένοι στα αστυνομικά τμήματα.
Η απεργία των καπνεργατών λήγει τέσσερις μέρες αργότερα, με την ικανοποίηση των βασικών οικονομικών αιτημάτων τους. Ωστόσο, καμία τιμωρία δεν επιβάλλεται στους υπεύθυνους της σφαγής. Αντίθετα, ακολουθούν συλλήψεις, εξορίες και ένα κλίμα καταστολής που προμηνύει την επικείμενη επιβολή της
δικτατορίας της 4ης Αυγούστου.
Ενδιαφέροντα γεγονότα στις 8 Μαΐου
-
1945: Η
άνευ όρων παράδοση της ναζιστικής Γερμανίας σηματοδοτεί την
Ημέρα Νίκης στην Ευρώπη και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην ήπειρο. Ένας πόλεμος που άφησε πίσω του εκατομμύρια νεκρούς βρίσκει το τέλος του.
-
1978: Οι ορειβάτες
Ράινχολντ Μέσνερ και
Πίτερ Χάμπελερ κατακτούν την κορυφή του
Έβερεστ χωρίς οξυγόνο, ένα επίτευγμα που θεωρούνταν ακατόρθωτο, θέτοντας νέα όρια στην ανθρώπινη αντοχή και την ορειβασία.
-
1980: Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοινώνει την
εξάλειψη της ευλογιάς, μετά από εκτεταμένα προγράμματα εμβολιασμού. Η πρώτη ασθένεια που εξαλείφθηκε πλήρως, σηματοδοτώντας μια τεράστια επιτυχία για τη
δημόσια υγεία.
-
1980: Ο
Γεώργιος Ράλλης εκλέγεται πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας και διαδέχεται τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στην πρωθυπουργία της Ελλάδας, σε μια σημαντική περίοδο της μεταπολίτευσης.
-
1989: Η τρομοκρατική οργάνωση “
17 Νοέμβρη” αποπειράται να δολοφονήσει τον πρώην υπουργό
Γιώργο Πέτσο με παγιδευμένο αυτοκίνητο. Η αποτυχημένη επίθεση σηματοδοτεί μια
νέα φάση στην τρομοκρατική δράση στην Ελλάδα, με στόχο πλέον και πολιτικά πρόσωπα.
Γεννήσεις
1828 – Ερρίκος Ντυνάν: Ελβετός
επιχειρηματίας και
ανθρωπιστής, συνιδρυτής του Ερυθρού Σταυρού και ο πρώτος που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Το έργο του υπήρξε καθοριστικό για την ανάπτυξη του
διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
1884 – Χάρι Τρούμαν: Ο 33ος
πρόεδρος των ΗΠΑ. Ανέλαβε την προεδρία στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έδωσε εντολή για τη χρήση της ατομικής βόμβας και διαμόρφωσε την αμερικανική εξωτερική πολιτική του Ψυχρού Πολέμου με το
Δόγμα Τρούμαν.
1906 – Ρομπέρτο Ροσελίνι: Ιταλός
σκηνοθέτης, μια από τις κορυφαίες μορφές του
ιταλικού νεορεαλισμού. Με ταινίες όπως η «Ρώμη, ανοχύρωτη πόλη» απέδωσε με συγκλονιστικό ρεαλισμό τις συνέπειες του πολέμου και της κατοχής.
Θάνατοι
1794 – Αντουάν Λοράν Λαβουαζιέ: Γάλλος
χημικός, θεωρείται ο
πατέρας της σύγχρονης χημείας. Εισήγαγε την έννοια της διατήρησης της μάζας. Εκτελέστηκε κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης.
1903 – Πολ Γκογκέν: Γάλλος
ζωγράφος, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του
μετα-ιμπρεσιονισμού. Γνωστός για τη χρήση έντονων χρωμάτων και τα
εξωτικά θέματα από την Ταϊτή. Το έργο του επηρέασε τη μοντέρνα τέχνη.
Εορτολόγιο
Αρσένιος, Αρσενία, Θεολόγος, Θεολογία
