Η ιστορία του Μαθιού Πόταγα, του πρώτου αντιστασιακού της Κατοχής, μας θυμίζει τη δύναμη ενός ανθρώπου που δεν φοβήθηκε να υψώσει το ανάστημά του απέναντι στη βαρβαρότητα.
Ο Μαθιός Πόταγας: Ο πρώτος σπόρος της Αντίστασης στη Βυτίνα
Ήταν 2 Μαΐου 1941. Μόλις λίγες μέρες μετά την κατοχή της Αθήνας από τα γερμανικά στρατεύματα, τα ναζιστικά στρατεύματα εισέρχονται στη Βυτίνα Αρκαδίας. Σε αυτό το ορεινό χωριό, ένας νεαρός μαθητής, ο Μαθιός Πόταγας, θα γράψει ιστορία.
Εκείνη την ημέρα, βλέποντας τους Γερμανούς στρατιώτες να διασχίζουν την κεντρική πλατεία, ο Μαθιός στέκεται μπροστά τους. Χωρίς όπλο, μόνο με τη φωνή του, αναμετράται με τον εισβολέα. Τα λόγια του αντηχούν στον αέρα: «Σταθείτε! Δεν θα μας σκλαβώσετε! Είμαι εδώ μόνος, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα ακολουθεί!»
Η απάντηση των ναζί ήταν άμεση και βίαιη. Εκτελούν τον νεαρό επί τόπου με μια σφαίρα. Αλλά η θηριωδία τους δεν σταματά εκεί. Για να στείλουν ένα μήνυμα στο χωριό, συνθλίβουν το κρανίο του με τις μπότες τους. Ο θάνατός του ήταν φρικτός, αλλά το μήνυμά του πιο ισχυρό από κάθε όπλο. Ο Μαθιός Πόταγας είχε μόλις κάνει την πρώτη πράξη αντίστασης στην Κατοχή, σε μια εποχή που το αντάρτικο δεν είχε ακόμη οργανωθεί.
Η σιωπηλή θλίψη που γέννησε την ελπίδα
Η Βυτίνα θρηνεί σιωπηλά τον χαμό του παιδιού της. Ο φόβος είναι διάχυτος. Όμως, το παράδειγμα του Πόταγα διαδίδεται. Πολύ γρήγορα, το όνομά του φτάνει σε κάθε γωνιά της Πελοποννήσου. Δεν ήταν ένας παραδοσιακός ήρωας με στρατιωτική στολή, αλλά ένα παιδί που τόλμησε εκεί που οι μεγάλοι δίσταζαν. Η πράξη του θεωρείται από τους ιστορικούς ως η πρώτη δημόσια εκδήλωση αντίστασης κατά των ναζί στην Ελλάδα.
Από τη λήθη στην αναγνώριση
Για πολλά χρόνια, ο Μαθιός Πόταγας παρέμενε ένας «ξεχασμένος» ήρωας. Κάποιες τοπικές αναφορές, ένα λιτό μνημείο στη Βυτίνα και η μνήμη του ζωντανή σε κάποιους κύκλους ήταν ό,τι είχε απομείνει. Όμως τα τελευταία χρόνια, η ιστορία του επανέρχεται στο προσκήνιο. Αναγνωρίζεται ως σύμβολο της αγνής και αυθόρμητης αντίστασης.
Το 2012, δόθηκε το όνομά του σε δρόμο της Βυτίνας. Σήμερα, οι μαθητές γνωρίζουν την ιστορία του και στέκονται με σεβασμό στο παράδειγμά του.
Ένας νεαρός που ύψωσε ανάστημα για την ελευθερία
Η πράξη του Πόταγα δεν ήταν αποτέλεσμα στρατηγικού σχεδιασμού. Ήταν μια αυθόρμητη κίνηση, γεμάτη πατριωτισμό και ηθική. Τα λόγια του ήταν μια διακήρυξη για την ελευθερία: «Είμαι μόνος, αλλά ολόκληρη η Ελλάδα ακολουθεί».
Και όντως, η Ελλάδα ακολούθησε. Με αντίσταση, με θυσίες, με την ελπίδα. Ο Μαθιός Πόταγας άνοιξε τον δρόμο. Όχι ως στρατιώτης, αλλά ως άνθρωπος που έβαλε την αξιοπρέπεια πάνω από το φόβο.
Ιστορικά Γεγονότα της 2ας Μαΐου
Σημαντικά γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της Ελλάδας και του κόσμου, συνέβησαν την 2α Μαΐου:
- 1519: Πεθαίνει ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, η εμβληματική μορφή της Αναγέννησης. Ο Ιταλός πολυμαθής άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στη ζωγραφική και την επιστήμη.
- 1559: Ο Τζον Νοξ επιστρέφει στη Σκωτία και ηγείται της Μεταρρύθμισης, καθιερώνοντας τον πρεσβυτεριανισμό.
- 1808: Ο λαός της Μαδρίτης εξεγείρεται κατά της γαλλικής κατοχής, σηματοδοτώντας την έναρξη του Πολέμου Διχογνωμίας Ιβηρικής Χερσονήσου. Ο Γκόγια αποτύπωσε το γεγονός στον πίνακα Η 2α Μαΐου 1808.
- 1997: Ο Τόνι Μπλερ γίνεται ο νεότερος πρωθυπουργός της Βρετανίας από το 1812, ξεκινώντας την εποχή του New Labour.
- 1998: Ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις Βρυξέλλες, με στόχο την ενιαία νομισματική πολιτική στην Ε.Ε.
- 2010: Ανακοινώνονται σκληρά μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα και εγκρίνεται το πακέτο διάσωσης (110 δισ. ευρώ) από το Eurogroup, οδηγώντας στην εποχή των Μνημονίων.
- 2011: Οι ΗΠΑ ανακοινώνουν την εξόντωση του Οσάμα Μπιν Λάντεν, ηγέτη της Αλ Κάιντα, στο Πακιστάν.
- 2008: Ο κυκλώνας Ναργκίς χτυπά τη Μιανμάρ, προκαλώντας πάνω από 130.000 νεκρούς.
Γεννήσεις (2 Μαΐου)
-
1729 – Αικατερίνη η Μεγάλη, αυτοκράτειρα της Ρωσίας, επιβλητική μορφή που εκσυγχρόνισε τη χώρα.
-
1975 – Ντέιβιντ Μπέκαμ, Άγγλος ποδοσφαιριστής, γνωστός από τη θητεία του σε κορυφαίες ομάδες όπως η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ και η Ρεάλ Μαδρίτης.
Θάνατοι (2 Μαΐου)
-
1519 – Λεονάρντο ντα Βίντσι, Ιταλός εφευρέτης, «Μόνα Λίζα» και «Μυστικός Δείπνος».
-
1941 – Πηνελόπη Δέλτα, Ελληνίδα συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας.
-
1972 – Τζέι Έντγκαρ Χούβερ, ιδρυτής του FBI.
-
1982 – Ευάγγελος Παπανούτσος, Έλληνας φιλόσοφος και παιδαγωγός.
-
2011 – Οσάμα μπιν Λάντεν, ηγέτης της Αλ Κάιντα.
-
2013 – Λευτέρης Βογιατζής, Έλληνας ηθοποιός και σκηνοθέτης.
-
2013 – Τζεφ Χάνεμαν, κιθαρίστας των Slayer.
Εορτολόγιο
Η Εκκλησία τιμά σήμερα τη μνήμη των:
- Αυγερῖνος
- Ἔσπερος
- Ματρώνα
- Ἀλήθεια
Εθνικές και Διεθνείς Ημέρες
- Διεθνής Ημέρα της Τούμπας
- Παγκόσμια Ημέρα Τόνου
- Παγκόσμια Ημέρα των Blogger
