Ολοένα και μεγαλύτερη είναι η πρόοδος των ευρωβουλευτών στη διάρκεια μιας μαραθώνιας διαπραγματευτικής συνόδου την Παρασκευή (13 Οκτωβρίου) σχετικά με τη νέα οδηγία της ΕΕ για τα κτίρια. Παρότι η εξέλιξη αυτή φέρνει θετικά μηνύματα, δεν ήρθε χωρίς θυσίες, καθώς ο βασικός μηχανισμός της πρότασης για την επιβολή υποχρεωτικών σημείων αναφοράς ανακαίνισης υπέστη τροποποιήσεις.
Για να δώσει λύση στο φλέγον ζήτημα της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, η Κομισιόν προχώρησε στην ανανέωση της Οδηγίας για την Ενεργειακή Απόδοση των Κτιρίων (EPBD) στα τέλη του 2021.
Εν μέσω της νέας πρότασης, οι ελάχιστοι κανόνες ενεργειακής απόδοσης (MEPS) απαιτούν ανακαινίσεις των λιγότερο αποδοτικών κτιρίων στο 15% των κτιρίων σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ, προσδιορίζοντας μια στρατηγική που στοχεύει κυρίως στα νοικοκυριά που πλήττονται από ενεργειακή φτώχεια και δεν έχουν τα οικονομικά περιθώρια να ανακαινίσουν τους χώρους τους.
Ωστόσο, η πρόταση για τις MEPS συνάντησε αντιδράσεις σε χώρες όπως η Ιταλία, όπου οι φορείς εκφράζουν φόβους ότι η οδηγία θα επιβαρύνει τους ιδιοκτήτες, αναγκάζοντάς τους σε δαπανηρές ανακαινίσεις.
Η τελική τύχη της πρότασης θα κριθεί την Παρασκευή 18/10, όταν οι εκπρόσωποι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των κρατών μελών της ΕΕ θα συμμετάσχουν σε 10ωρη κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση.
Σύμφωνα με πληροφορίες από την Euractiv, η πρόοδος στις διαπραγματεύσεις επιτεύχθηκε εις βάρος των υποχρεωτικών ανακαινίσεων, οι οποίες τελικά αφαιρέθηκαν.
Αντ’ αυτού, η νέα οδηγία θα προσδιορίζει τις μέσες αναφορές για κάθε χώρα, παρέχοντας όμως αυτή την εξουσία στις χώρες – μέλη.
Περιεχόμενο της συμφωνίας
Μετά από έναν έντονο συμβιβασμό που προήλθε από την Ισπανία, η οποία κατέχει την προεδρία της ΕΕ, η φιλοσοφία για την ανακαίνιση κτιρίων με χαμηλή απόδοση θα παραμείνει, αν και με κάποιους περιορισμούς.
Με βάση τη συμφωνία που επιτεύχθηκε την Παρασκευή, θα απαιτείται να γίνονται περισσότερες από τις μισές ανακαινίσεις σε κτίρια χαμηλών επιδόσεων.
Ταυτόχρονα, έως και το 40% του κτιριακού αποθέματος μπορεί να χαρακτηριστεί ως τέτοιο, γεγονός που σημαίνει ότι ακόμα και τα σπίτια που απέχουν ελάχιστα από τον μέσο όρο μπορούν να ενταχθούν σε αυτήν την κατηγορία.
«Αυτή η προσέγγιση απαιτεί μια λεπτή ισορροπία, συνδυάζοντας την αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης με την κατανόηση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν απλοί πολίτες και επιχειρήσεις κατά την ανακαίνιση», δήλωσε ο Sean Kelly, Ιρλανδός ευρωβουλευτής από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα.
Ομοίως, οι χώρες της ΕΕ θα έχουν σπουδαίο ρόλο στο να ορίσουν τα κτίρια μηδενικών εκπομπών (ZEB), τα οποία θα πρέπει τελικά να εκπροσωπούν το 100% του δομημένου περιβάλλοντος στην ΕΕ.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ευκολότερα κατώφλια για την επίτευξη της κατάστασης ZEB, ειδικά για κτίρια που συνδέονται με δίκτυα θέρμανσης, όπως σημείωσε ο Kelly, λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες κλιματικές συνθήκες σε όλη την Ένωση.
Επιπλέον, το σύστημα ταξινόμησης ενεργειακής απόδοσης των κατοικιών δεν θα είναι πλήρως εναρμονισμένο στην ΕΕ, μια απόφαση που θα λάβει υπόψη τις κλιματικές διαφορές, αλλά και θα οδηγήσει σε κατακερματισμό σε όλη την κοινότητα των 27 χωρών.
Γιορτές στην Ιταλία για τη συμφωνία
Στην Ιταλία, όπου η «οδηγία για τα πράσινα σπίτια» έχει αποκτήσει διαστάσεις αμφισβήτησης απέναντι στις Βρυξέλλες, το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων εορτάζεται με ανακούφιση.
Με την πρόταση να έχει αναγνωριστεί ως ασθενέστερη, «οι Ιταλές οικογένειες δεν θα χρειάζεται να ανησυχούν πλέον για τα τεράστια κόστη κατασκευής που θα επιβαρύνουν την ανακαίνιση των κατοικιών», πρόσθεσε.
Τώρα που ξεπεράστηκε το σημαντικό εμπόδιο, οι διαπραγματεύσεις για το EPBD αναμένεται να ολοκληρωθούν σύντομα. Ο Ciaran Cuffe, πράσινος ευρωβουλευτής από την Ιρλανδία, δήλωσε ότι «ανυπομονεί» να ολοκληρωθούν αυτές οι διαπραγματεύσεις «τις επόμενες εβδομάδες».
