Το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο ανοίγει τις πόρτες του στις 1 Νοεμβρίου, δίπλα στις πυραμίδες της Γκίζας, και γίνεται το μεγαλύτερο τέτοιο στον κόσμο. Ο Τάρεκ Τουφίκ, καθηγητής αιγυπτιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Καΐρου και διευθυντής του, μιλάει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και λέει ότι νιώθει πολύ ικανοποιημένος με το αποτέλεσμα. Το βαφτίζει μάλιστα «πυραμίδα της σύγχρονης εποχής».
Καταλαμβάνει 50.000 τετραγωνικά μέτρα, έχει 30.000 εκθέματα και κόστισε 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι 14 αίθουσες καλύπτουν την ιστορία της Αιγύπτου από την προϊστορική εποχή μέχρι την ελληνορωμαϊκή, ενώ δύο ολόκληρες πηγαίνουν στον Τουταγχαμών, τον «μεγάλο σταρ του νέου μουσείου». Εκεί εκτίθενται και τα 6.000 τεχνουργήματα από τον τάφο του, για πρώτη φορά όλα μαζί.
Σταρ του μουσείου: Τουταγχαμών και ξεχωριστά εκθέματα
Ο Τάρεκ Τουφίκ εξηγεί γιατί έβαλαν το άγαλμα της Χέτεπχέρες, συζύγου του φαραώ Σνεφρού και μητέρας του Χέοπα, ακριβώς απέναντι από τις πυραμίδες: «Είναι η σύζυγος του φαραώ Σνεφρού και μητέρα του Χέοπα. Ο τάφος της βρέθηκε δίπλα από την πυραμίδα του γιού της. Τον τοποθετήσαμε λοιπόν στο νέο μουσείο ακριβώς απέναντί ώστε να κοιτά προς τα εκεί. Ήθελα με αυτόν τον τρόπο να συνδέσω άμεσα το μουσείο με τις πυραμίδες».
Δεν λείπουν και τα δύο τεράστια ηλιακά πλοία του Χέοπα, πάνω από 40 μέτρα μακριά, τα αρχαιότερα τέτοια. Για τη σημασία τους υπάρχουν διαφορετικές απόψεις, όπως λέει ο Τουφίκ: είτε για τη μεταφορά της σορού στον Νείλο και μετά στον άλλο κόσμο, είτε για την ψυχή του φαραώ που ακολουθάει την πορεία του ήλιου, συμβολίζοντας ανάσταση με την ανατολή. Αυτά τα εκθέματα δείχνουν πώς η μυθολογία δένει με την καθημερινή ζωή των φαραώ.
Στην πτέρυγα του Τουταγχαμών, εκτός από τα 6.000 αντικείμενα, μπαίνουν και οι έξι πολεμικές άμαξες από τον τάφο του. Ο επισκέπτης βλέπει τα πράγματα τακτοποιημένα σαν στην τελετή ταφής, για να φανταστεί τη διαδικασία. Ένας έξυπνος τρόπος να ζωντανέψει η ιστορία.
Ο φωτισμός με LED κάνει τα εκθέματα να λάμπουν, ενώ σε σημεία υπάρχουν διαδραστικές οθόνες για παιχνιδιάρικες εξηγήσεις.
Ελληνικές πινελιές και μάχες για αρχαιότητες
Για τους Έλληνες, ξεχωρίζει το άγαλμα του Σέραπι, μίξη Όσιρι και Δία, που μοιάζει εντελώς ελληνικό, στην μεγάλη σκάλα. Στην ελληνορωμαϊκή αίθουσα φαίνονται οι ελληνικές επιρροές στην αιγυπτιακή τέχνη, αλλά οι Πτολεμαίοι απεικονίζονταν αιγυπτιακά για να γίνουν αποδεκτοί. Και κάτι κοινό για Έλληνες και Αιγύπτιους: το Κανώπειο Διάταγμα του Πτολεμαίου Γ’ το 238 π.Χ., γραμμένο σε ιερογλυφικά και αρχαία ελληνικά, σαν στήλη της Ροζέτας – καλύτερα διατηρημένο από τις έξι τέτοιες.
Σχετικά με τη Νεφερτίτη, ο Τουφίκ γύρισε πρόσφατα από Γερμανία και παραδέχεται ότι οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται: «Μου ελέχθη κάποτε σχετικά ότι είναι μια πολύ καλή πρέσβειρα του αιγυπτιακού πολιτισμού στην Γερμανία και αντέτεινα ότι η Αίγυπτος διατηρεί το δικαίωμα να ανακαλέσει την πρέσβειρά της στο Κάιρο όποτε το θελήσει». Η Αίγυπτος παίρνει πίσω χιλιάδες αντικείμενα κάθε χρόνο και δεν σταματάει τις διεκδικήσεις, παρόλο που ο ρόλος του ως πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Αιγυπτιολόγων εστιάζει σε συνεργασίες και έρευνες.
Για τη στήλη της Ροζέτας στο βρετανικό μουσείο, ο Ζάχι Χάουας το έθεσε τελευταία φορά, αλλά δεν υπήρξε άμεση αντίδραση – οι συζητήσεις θα πάρουν χρόνο.
Ως αρχαιολόγος, ο Τουφίκ βλέπει θετικά τα γλυπτά του Παρθενώνα στην Ακρόπολη: «Η Ελλάδα διαθέτει το κατάλληλο μουσείο όπου μπορούν να εκτεθούν σε ένα αντάξιο και ασφαλές περιβάλλον με θέα την αυθεντική τους θέση. Επομένως, τα δεδομένα υπάρχουν αυτή τη στιγμή ώστε να επιστραφούν, ιδίως διότι έτσι όπως εκτίθενται στο βρετανικό μουσείο δεν αντικατοπτρίζουν αυτό που πραγματικά εξαρχής αντιπροσωπεύουν. Για αυτό και θα ήταν άκρως ευκταίο να έλθουν στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης».
