Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η αεροπορία όδευε προς την καθιέρωσή της. Η ιδέα της αεροπειρατείας φάνταζε σχεδόν αδιανόητη. Κι όμως, σαν σήμερα το 1948, η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο ενός από τα πρώτα περιστατικά αεροπειρατείας στην παγκόσμια ιστορία της πολιτικής αεροπορίας.
Η πρώτη αεροπειρατεία στην Ελλάδα: Μια πτήση προς το άγνωστο την εποχή του Εμφυλίου
Η ιστορία ξεκινά με μια πτήση της ΤΑΕ (Ταχυδρομική Αεροπορική Εταιρεία), προδρόμου της σημερινής Aegean Airlines, που είχε απογειωθεί από την Αθήνα με προορισμό τη Θεσσαλονίκη. Ανάμεσα στους επιβάτες βρίσκονταν έξι νεαροί, μέλη της ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων), μιας ιστορικής οργάνωσης με ισχυρή πολιτική ταυτότητα και ρίζες στην Εθνική Αντίσταση. Εκείνη την περίοδο, η Ελλάδα βυθιζόταν στον εμφύλιο πόλεμο, με τις πολιτικές εντάσεις να διαποτίζουν κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής, ακόμα και την πολιτική αεροπορία.
Οι έξι επιβάτες, οπλισμένοι με περίστροφα, ανακοίνωσαν στον πιλότο και στους συνεπιβάτες την πρόθεσή τους: το αεροσκάφος δεν θα προσγειωνόταν στη Θεσσαλονίκη, αλλά στη Γιουγκοσλαβία, όπου πίστευαν ότι θα έβρισκαν ασφαλές καταφύγιο. Υπό την απειλή των όπλων, το πλήρωμα δεν είχε άλλη επιλογή από το να υπακούσει στις εντολές των αεροπειρατών.
Η ενέργεια αυτή προκάλεσε σοκ στην ελληνική κοινωνία. Μέχρι τότε, η έννοια της αεροπειρατείας ήταν σχεδόν ανύπαρκτη και δεν είχε αποκτήσει την τραγική βαρύτητα που θα αποκτούσε μέσα στις επόμενες δεκαετίες, με πολύνεκρες επιθέσεις και τρομοκρατικές ενέργειες. Παρ’ όλα αυτά, η υπόθεση της πτήσης της ΤΑΕ ανέδειξε πόσο ευάλωτη μπορούσε να είναι η αεροπορική μεταφορά σε ένα πολιτικό περιβάλλον γεμάτο εντάσεις και συγκρούσεις.
Η αεροπειρατεία εκείνη θεωρείται σήμερα ιστορικό προηγούμενο, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά και διεθνώς, καθώς είναι ένα από τα πρώτα καταγεγραμμένα περιστατικά αυτού του είδους. Μετά την επιτυχή προσγείωση στη Γιουγκοσλαβία, οι δράστες έγιναν δεκτοί από τις αρχές της χώρας, γεγονός που επιδείνωσε τις ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Αθήνα και το Βελιγράδι, μέσα στο πλαίσιο του Ψυχρού Πολέμου που τότε διαμορφωνόταν.
Η υπόθεση άφησε εποχή και υπογράμμισε την επιτακτική ανάγκη για νέα μέτρα ασφαλείας στις πτήσεις. Η ΤΑΕ, η οποία εκείνη την περίοδο προσπαθούσε να ανακάμψει μέσα σε ένα οικονομικά και πολιτικά ασταθές περιβάλλον, βρέθηκε αντιμέτωπη με μια απρόοπτη πρόκληση. Η μνήμη αυτού του περιστατικού ακολουθεί την ιστορία της ελληνικής αεροπορίας, ως υπενθύμιση ότι ακόμα και στις πιο «αθώες» εποχές των αεροπορικών ταξιδιών, η πολιτική συγκυρία μπορούσε να εισβάλει στον αέρα.
Η αεροπειρατεία της ΤΑΕ το 1948 αποτελεί σήμερα ένα σημαντικό κομμάτι της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας και ένα από τα πιο παράδοξα επεισόδια του Εμφυλίου Πολέμου.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
- 1185: Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός θανατώνεται βάναυσα στην Κωνσταντινούπολη από τον εξαγριωμένο όχλο, βάζοντας αιματηρό τέλος στην ταραχώδη βασιλεία του.
- 1683: Στη μάχη της Βιέννης, ένας συνασπισμός ευρωπαϊκών δυνάμεων, με επικεφαλής τον Πολωνό βασιλιά Ιωάννη Γ΄ Σομπιέσκι, τσακίζει τον οθωμανικό στρατό και σταματά την επέλαση των Τούρκων στην Ευρώπη.
- 1829: Οι Έλληνες νικούν στη μάχη της Πέτρας στη Βοιωτία, την τελευταία μάχη της Ελληνικής Επανάστασης. Ήταν η πρώτη φορά που οθωμανική στρατιά συνθηκολόγησε στο πεδίο της μάχης.
- 1940: Ανακαλύπτονται οι περίφημες τοιχογραφίες στο σπήλαιο Λασκώ στη Γαλλία, ηλικίας περίπου 17.000 ετών, από τα σημαντικότερα δείγματα προϊστορικής τέχνης στον κόσμο.
- 1943: Ο δικτάτορας της Ιταλίας Μπενίτο Μουσολίνι διασώζεται από τον κατ’ οίκον περιορισμό στο Γκραν Σάσσο από τους Γερμανούς καταδρομείς του Ότο Σκορτσένυ, στην επιχείρηση «Δρυς».
- 1981: Περίπου 40.000 θεατές γεμίζουν το γήπεδο της Νέας Φιλαδέλφειας για τη συναυλία του Ρόρι Γκάλαχερ, μίας από τις πρώτες μεγάλες ροκ συναυλίες στην Ελλάδα, που σημαδεύεται από επεισόδια.
- 1994: Οδηγός φορτηγού ρίχνει κλεμμένο αεροσκάφος Cessna στον κήπο του Λευκού Οίκου, σκοτώνοντας τον εαυτό του σε μια από τις πιο παράξενες εισβολές στην αμερικανική πρωτεύουσα.
- 2003: Πεθαίνει σε ηλικία 71 ετών ο θρυλικός Τζόνι Κας, εμβληματική μορφή της country μουσικής.
- 2008: Δυστύχημα στο Λος Άντζελες: επιβατικός συρμός Metrolink συγκρούεται μετωπικά με εμπορικό τρένο, με απολογισμό 25 νεκρούς.
- 2011: Ο Σέρβος τενίστας Νόβακ Τζόκοβιτς νικά τον Ραφαέλ Ναδάλ στον τελικό του US Open και κατακτά τον πρώτο του τίτλο στη διοργάνωση.
- 2013: Τάγμα εφόδου της Χρυσής Αυγής επιτίθεται σε μέλη του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο Πέραμα, λίγο πριν τα μεσάνυχτα, αφήνοντας πίσω του σοβαρά τραυματίες.
- 2020: Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοινώνει από τη Θεσσαλονίκη συμφωνία εξοπλισμών με τη Γαλλία για την αγορά μαχητικών Rafale και φρεγατών, καθώς και τη στρατολόγηση 15.000 στρατιωτών.
Γεννήσεις
1913 – Τζέσε Όουενς (Jesse Owens), θρυλικός Αμερικανός αθλητής στίβου που έγραψε ιστορία κατακτώντας τέσσερα χρυσά μετάλλια στους Ολυμπιακούς του Βερολίνου (1936) στα 100μ., 200μ., άλμα εις μήκος και 4×100μ. σκυταλοδρομία. Η τεράστια αθλητική του επίδοση «διέψευσε» το μύθο της φυλετικής ανωτερότητας στην ναζιστική Γερμανία και αποτέλεσε σύμβολο του αγώνα κατά των προκαταλήψεων, με παγκόσμια αναγνώριση μέχρι σήμερα.
1944 – Μπάρι Γουάιτ (κατά κόσμον Μπάρι Γιουτζίν Κάρτερ), Αμερικανός τραγουδιστής, συνθέτης, παραγωγός και ενορχηστρωτής, με βαθιά μπάσα φωνή και ρομαντική εικόνα. Κατέκτησε παγκόσμια φήμη τη δεκαετία του ’70 ως σόλο καλλιτέχνης και δημιουργός της Love Unlimited Orchestra, με επιτυχίες όπως «Can’t Get Enough of Your Love, Babe» και «You’re the First, the Last, My Everything». Κέρδισε πολυάριθμα βραβεία και πούλησε πάνω από 100 εκατομμύρια δίσκους, θεωρούμενος ένας από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της soul και της disco.
1973: Πολ Γουόκερ (Paul Walker IV), Αμερικανός ηθοποιός με διεθνή απήχηση, πρωταγωνιστής του παγκόσμιου blockbuster franchise «Fast & Furious» όπου ενσάρκωσε τον Μπράιαν Ο’ Κόννορ. Ξεκίνησε από τηλεοπτικές παραγωγές και εφηβικές ταινίες, διακρίθηκε σε φιλμ δράσης όπως «Joy Ride» και «Into the Blue», ενώ ξεχώρισε και για το φιλανθρωπικό του έργο μέσω της οργάνωσης Reach Out Worldwide. Έφυγε πρόωρα από τη ζωή σε αυτοκινητικό δυστύχημα το 2013, αφήνοντας έντονο αποτύπωμα στο σινεμά δράσης.
Θάνατοι
2003 – Τζόνι Κας (Johnny Cash), αμερικανός τραγουδοποιός, «ο άνθρωπος με τα μαύρα», μια από τις πιο εμβληματικές φυσιογνωμίες της κάντρι. Με βαθιά, αναγνωρίσιμη φωνή δημιούργησε διαχρονικές επιτυχίες όπως «I Walk the Line», «Ring of Fire» και «Folsom Prison Blues». Το έργο του ξεπέρασε τα όρια της κάντρι, αγκαλιάζοντας τη ροκ, το γκόσπελ και το φολκ, και απέσπασε δεκάδες βραβεία με πάνω από 90 εκατομμύρια δίσκους παγκοσμίως. Η έντονη προσωπική του ιστορία και οι φυλακές όπου τραγουδούσε παραμένουν θρυλικές στην παγκόσμια μουσική.
2019 – Νάνος Βαλαωρίτης, διακεκριμένος έλληνας ποιητής, πεζογράφος και δοκιμιογράφος. Συμμετείχε ενεργά στα κινήματα του υπερρεαλισμού, συνεργάστηκε με μορφές της παγκόσμιας πρωτοπορίας, μετέφρασε Έλληνες μοντερνιστές ποιητές και αναδείχθηκε ως «αιώνιος έφηβος» των ελληνικών γραμμάτων. Βραβεύτηκε πολλαπλά, ενώ η ποίηση και το έργο του άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα στη σύγχρονη λογοτεχνία.
