Στις 10 Σεπτεμβρίου 1898, η Ευρώπη συγκλονίζεται από ένα έγκλημα που έμελλε να αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στη συλλογική μνήμη. Η Ελισάβετ της Αυστρίας, γνωστή σε όλο τον κόσμο ως Σίσσυ, δολοφονείται στη Γενεύη από τον Ιταλό αναρχικό Λουίτζι Λουκένι, βυθίζοντας σε θλίψη την Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία και προκαλώντας διεθνές σοκ.
Η Ελισάβετ, γεννημένη το 1837 στο Μόναχο, δεν υπήρξε ποτέ μια τυπική αυτοκράτειρα. Η προσωπικότητά της ήταν αντισυμβατική, μελαγχολική και ανήσυχη, γεμάτη πάθος για την ελευθερία και τη φύση. Από νεαρή ηλικία ξεχώρισε για την ομορφιά και τη χάρη της, αλλά και για την απέχθειά της προς τα αυστηρά πρωτόκολλα της Αυλής των Αψβούργων. Σε ηλικία μόλις 16 ετών παντρεύτηκε τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Ιωσήφ Α΄, όμως το παραμύθι σύντομα μετατράπηκε σε πνιγηρή πραγματικότητα.
Η Σίσσυ πάλεψε με την ισχυρή πεθερά της, αρχιδούκισσα Σοφία, με τις αυλικές ίντριγκες και με τις προσωπικές τραγωδίες που τη σημάδεψαν: την απώλεια της μικρής κόρης της Σοφίας, την αυτοκτονία του γιου της και διαδόχου Ροδόλφου στο τραγικό περιστατικό του Μάιερλινγκ, αλλά και τον θάνατο αγαπημένων μελών της οικογένειάς της. Από το 1889 και μετά, η Ελισάβετ ντύθηκε στα μαύρα και απομακρύνθηκε από τα φώτα της Αυλής, ζώντας σχεδόν ως περιπλανώμενη ανά την Ευρώπη.
Η Ελλάδα υπήρξε ένας από τους τόπους που αγάπησε περισσότερο. Στην Κέρκυρα μάλιστα έκτισε το επιβλητικό Αχίλλειον, παλάτι αφιερωμένο στον αγαπημένο της ομηρικό ήρωα, τον Αχιλλέα. Ταξίδευε διαρκώς, αναζητώντας γαλήνη που ποτέ δεν έβρισκε ολοκληρωτικά.
Στις αρχές Σεπτεμβρίου 1898, η Σίσσυ βρισκόταν στη Γενεύη με ψευδώνυμο, προσπαθώντας να μείνει μακριά από τα βλέμματα. Όμως, τα σχέδια του αναρχικού Λουκένι άλλαξαν δραματικά την πορεία της Ιστορίας. Ο Λουκένι, που αρχικά είχε στόχο να σκοτώσει τον δούκα της Ορλεάνης, αποφάσισε να χτυπήσει την αυτοκράτειρα όταν έμαθε την παρουσία της στην πόλη.
Στις 1:30 το μεσημέρι της 10ης Σεπτεμβρίου, την ώρα που η Ελισάβετ κατευθυνόταν προς το ατμόπλοιο για το Μοντρέ, ο Λουκένι τη μαχαίρωσε με μια αυτοσχέδια ακονισμένη λίμα. Η αυτοκράτειρα, χωρίς να καταλάβει αμέσως το μέγεθος της επίθεσης, περπάτησε μερικά μέτρα πριν καταρρεύσει. Λίγη ώρα αργότερα, στις 2:30 μ.μ., άφηνε την τελευταία της πνοή στο ξενοδοχείο Beau-Rivage.
Η δολοφονία της Ελισάβετ έγινε σύμβολο μιας εποχής όπου η αριστοκρατία έμοιαζε να χάνει την αίγλη και την ασφάλειά της μπροστά στις ανατρεπτικές ιδέες και τη βία των αναρχικών κινημάτων. Ο Λουκένι συνελήφθη αμέσως και καταδικάστηκε σε ισόβια, χωρίς ποτέ να δείξει μεταμέλεια.
Η Ευρώπη θρήνησε βαθιά την «καταραμένη αυτοκράτειρα». Η Σίσσυ έμεινε στην Ιστορία ως μια γυναίκα τραγική, που δεν κατάφερε ποτέ να συμφιλιωθεί με τον ρόλο που της επιφύλαξε η μοίρα. Παρέμεινε, όμως, διαχρονικό σύμβολο ομορφιάς, ανεξαρτησίας και μελαγχολίας, εμπνέοντας βιβλία, ταινίες, ακόμα και μιούζικαλ.
Στη Βιέννη, το μνημείο της στο Volksgarten θυμίζει τη χαμένη αυτοκράτειρα, ενώ στην Κέρκυρα, το Αχίλλειον παραμένει ζωντανή απόδειξη του πάθους της για την Ελλάδα. Πάνω από έναν αιώνα αργότερα, η Σίσσυ εξακολουθεί να γοητεύει και να προκαλεί δέος, με τη ζωή και τον θάνατό της να λειτουργούν ως καθρέφτης των αντιθέσεων μιας ολόκληρης εποχής.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
- 1897: Σημειώνεται η σφαγή του Λάτιμερ, μια τραγική στιγμή στην ιστορία των εργατικών αγώνων. Ο τοπικός σερίφης ανοίγει πυρ και σκοτώνει 19 μετανάτες ανθρακωρύχους, που πάλευαν για ανθρώπινες συνθήκες εργασίας στα ορυχεία Κάλβιν Παρντί στην Πενσυλβάνια.
- 1995: Στους ελληνικούς κινηματογράφους προβάλλεται η ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Το βλέμμα του Οδυσσέα», η οποία κερδίζει το μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών.
- 2003: Η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας, Άννα Λιντ, δέχεται πολλαπλά μαχαιρώματα σε πολυκατάστημα της Στοκχόλμης. Θα υποκύψει στα τραύματά της την επόμενη μέρα, συγκλονίζοντας την Ευρώπη.
- 2009: Ο Γιώργος Παπανδρέου, σε προεκλογική του ομιλία, δηλώνει το περίφημο «Λεφτά υπάρχουν», προαναγγέλλοντας αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό αν κερδίσει τις εκλογές· μια φράση που θα στιγματίσει την πολιτική του πορεία.
Γεννήσεις
1956 – Γιάννης Μπέζος, Έλληνας ηθοποιός, σκηνοθέτης και τραγουδιστής, από τις πιο χαρακτηριστικές φυσιογνωμίες του ελληνικού θεάτρου και της τηλεόρασης. Αναδείχθηκε με τις κωμικές σειρές «Οι Απαράδεκτοι», «Της Ελλάδος τα παιδιά» και «Εκείνες κι εγώ», ενώ διέπρεψε στο θέατρο με πρωταγωνιστικούς ρόλους σε κλασικά και σύγχρονα έργα. Ξεχωρίζει για το ιδιαίτερο υποκριτικό του στυλ και τη συμβολή του στη διαμόρφωση της ελληνικής κωμωδίας.
1960 – Κόλιν Φερθ (Colin Firth), Άγγλος ηθοποιός με διεθνή αναγνώριση, βραβευμένος με Όσκαρ για τον ρόλο του στη «Φωνή του Βασιλιά» (The King’s Speech). Ξεχώρισε ως κλασικός Mr. Darcy στην τηλεοπτική μεταφορά του «Περηφάνια και Προκατάληψη» (1995), πρωταγωνίστησε σε επιτυχίες όπως «Bridget Jones’s Diary», «Love Actually», «A Single Man» και «Mamma Mia!», και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς ηθοποιούς της σύγχρονης εποχής.
1968 – Γκάι Ρίτσι (Guy Ritchie), Άγγλος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός, κορυφαίος του σύγχρονου βρετανικού σινεμά. Ξεχώρισε για τον ιδιαίτερο ρυθμό, το γκανγκστερικό χιούμορ και τη μοντέρνα κινηματογραφική αφήγηση σε ταινίες όπως «Δύο Καπνισμένες Κάννες», «Η Αρπαχτή», «Sherlock Holmes» και «The Gentlemen». Έχει αφήσει το στίγμα του διεθνώς, πειραματίζεται με νέα project και αποτελεί σταθερή αξία της ποπ κουλτούρας.
Θάνατοι
1797 – Μαίρη Γουόλστονκραφτ (Mary Wollstonecraft), πρωτοπόρα φεμινίστρια, συγγραφέας και φιλόσοφος, από τις σημαντικότερες μορφές του Διαφωτισμού. Με το έργο της «A Vindication of the Rights of Woman» (1792) διατύπωσε το πρώτο συστηματικό επιχείρημα υπέρ των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων των γυναικών. Οι ριζοσπαστικές ιδέες της επηρέασαν καθοριστικά το παγκόσμιο φεμινιστικό κίνημα· υπήρξε ακόμα μητέρα της Μαίρης Σέλλεϋ, συγγραφέα του «Φρανκεστάιν».
Εορτολόγιο
Μηνοδώρα, Μητροδώρα, Νυμφοδώρα
Παγκόσμιες Ημέρες – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
