Η επιτάχυνση της γήρανσης και η πτώση των γεννήσεων στην Ελλάδα δημιουργούν προβληματισμό για το μέλλον της χώρας.
Η δημογραφική αλλαγή στην Ελλάδα και οι επιπτώσεις της
Η πρόσφατη έρευνα της Metron Analysis για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας αποκαλύπτει μια βαθιά μεταστροφή στην κοινωνική δομή της χώρας. Συγκεκριμένα, η ελληνική κοινωνία εξελίσσεται βαθμιαία σε μια μια κοινωνία συνταξιούχων, φαινόμενο που επηρεάζει αρνητικά την οικονομική ανάπτυξη, την ποιότητα ζωής και την εξέλιξη της χώρας σε διάφορους τομείς.
Μετά την κορύφωση πληθυσμού στα 11,1 εκατομμύρια το 2011, η Ελλάδα βιώνει σημαντική μείωση κατοίκων, με τα τελευταία στοιχεία του 2023 να δείχνουν πληθυσμό λίγο πάνω από 10 εκατομμύρια. Η Eurostat προβλέπει μείωση 14% έως το 2050, και έως 30% μέχρι το 2100, με πληθυσμούς κάτω από 7,3 εκατομμύρια.
Μεταβολές στον εργασιακό τομέα και τις νέες γενιές
Η κρίση και οι αλλαγές στο παραγωγικό μοντέλο έχουν αλλάξει και τη στάση των νέων απέναντι στην εργασία. Σύμφωνα με τον υπουργό Επικρατείας, Άκη Σκέρτσο, το Δημόσιο παύει να αποτελεί ελκυστικό εργοδότη, αντιστρέφοντας την παλαιότερη προνομιακή του θέση. Αυτό δημιουργεί ένα σύνθετο και υπαρξιακό πρόβλημα για την ελληνική κοινωνία, το οποίο δεν είναι μονομερές, αλλά παγκόσμιο φαινόμενο στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Δομή απασχόλησης και κοινωνική υποστήριξη των νέων
- 1 στους 4 νέους είναι σπουδαστές
- Πάνω από 80% είναι οικονομικά ενεργοί
- 10% εργάζονται στο δημόσιο τομέα
- 56% απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα
- 13% καταγράφονται ως άνεργοι
Περαιτέρω, το 29% των νέων ζει με τους γονείς, ενώ το 83% δεν έχουν παιδιά, με μέσο όρο μόλις 0,3 παιδιά ανά άτομο. Παράλληλα, το 73% λαμβάνει οικονομική υποστήριξη από την πατρογονική οικογένεια.
Προτεραιότητες και αξίες της νεολαίας
- 38% επιδιώκουν ισορροπία και αρμονία στη ζωή
- 50% επιθυμούν οικονομική άνεση
- 25% αναζητούν σταθερή εργασία
- 22% θέλουν να αποκτήσουν δικό τους σπίτι
- 21% επιδιώκουν να δημιουργήσουν οικογένεια
Η σημασία της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής εξέλιξης
Η εκπαίδευση παραμένει κεντρική αξία, καθώς:
- 82% θεωρούν σημαντική τη διαρκή απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων
- 69% εκτιμούν τη σπουδή ως μέσο ανάπτυξης νέων τρόπων σκέψης
- 60% πιστεύουν ότι οι σπουδές βελτιώνουν τις επαγγελματικές προοπτικές
- 48% θεωρούν πως δεν είναι υποχρεωτικό να έχεις πτυχίο για μια καλή δουλειά
Αντιλήψεις σχετικά με την εργασία και το μέλλον
- 54% επιθυμούν καλή αμοιβή
- 40% εκτιμούν το καλό εργασιακό περιβάλλον
- 35% επιδιώκουν ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής
- 31% επιλέγουν μισθωτή εργασία στον ιδιωτικό τομέα
- 28% ενδιαφέρονται να ιδρύσουν δική τους επιχείρηση
- 20% θέλουν να είναι ελεύθεροι επαγγελματίες
- 20% προτιμούν εργασία στο δημόσιο
Η έννοια της οικογένειας σήμερα
- 42% συνδέουν την οικογένεια με χαρά και ευτυχία
- 31% εστιάζουν στη μετάδοση αξιών και αρχών
- 25% την αντιμετωπίζουν ως υποχρέωση και ευθύνη
Στατιστικά δεδομένα γήρανσης και γεννήσεων στην Ελλάδα
Η μέση ηλικία στην Ελλάδα αυξήθηκε σημαντικά την τελευταία δεκαετία, σημειώνοντας την πιο γρήγορη αύξηση σε όλη την ΕΕ, με +4 έτη από το 2014 έως το 2024. Άλλες χώρες με παρόμοια τάση είναι η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Σλοβακία.
Το 2024 καταγράφηκαν 62.624 γεννήσεις, πτώση σε σχέση με τις 71.455 του 2023 και από τις 85.346 του 2021. Την ίδια στιγμή, οι θάνατοι διπλασιάζονται, φτάνοντας τους 143.668 το 2021.
Συζήτηση και αναλύσεις για το δημογραφικό
Στην εκπομπή «Στο Κέντρο» του ΕΡΤNews, συζητήθηκαν συνολικά οι τάσεις του δημογραφικού με τη συμμετοχή ειδικών όπως η καθηγήτρια Αλεξάνδρα Τραγάκη και ο αναπληρωτής καθηγητής Παναγής Παναγιωτόπουλος, ενώ τις απόψεις τους παρουσίασαν και υπουργοί όπως ο Άκης Σκέρτσος.
Η διαχείριση της δημογραφικής γήρανσης και των αρνητικών επιπτώσεών της στην Ελλάδα αποτελεί κεντρικό ζήτημα για το μέλλον της κοινωνίας και την οικονομική σταθερότητα, απαιτώντας ολοκληρωμένες πολιτικές και ενημέρωση της κοινής γνώμης.
