Αποκαλύπτοντας κρίσιμες αδυναμίες στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, το Ελεγκτικό Συνέδριο παρουσιάζει πλήρη αναφορά για τον προσυμβατικό έλεγχο φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Επισκόπηση της Έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις Δημόσιες Συμβάσεις (1/7/2023 – 31/12/2024)
Κατά τη διάρκεια 17 μηνών, από 1 Ιουλίου 2023 έως 31 Δεκεμβρίου 2024, 2.601 φάκελοι δημοσίων συμβάσεων υποβλήθηκαν προς αξιολόγηση στα Κλιμάκια του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Από αυτούς, 1.119 αφορούσαν σε έργα, 654 σε προμήθειες και 828 σε υπηρεσίες, αποτυπώνοντας το μεγάλο εύρος και την οικονομική σημασία των συμβάσεων αυτών.
Οι 13 Ουσιώδεις Πλημμέλειες στις Δημόσιες Συμβάσεις
Η πρόσφατη έκθεση καταγράφει 13 βασικά σημεία όπου εντοπίστηκαν επαναλαμβανόμενες παραλήψεις και σφάλματα, τα οποία επιβαρύνουν τη διαφάνεια και τη νομιμότητα των διαδικασιών:
- Μη νόμιμη εξαίρεση μεικτών συμβάσεων από τον νόμο 4412/2016 και 4413/2016, οδηγώντας σε αποφυγή τήρησης ουσιωδών κανόνων.
- Ανεπαρκής δημοσίευση τροποποιήσεων όρων διακήρυξης, ειδικά σχετικά με την ποιοτική επιλογή και τις τεχνικές προδιαγραφές.
- Έλλειψη χρηματοδότησης ή επαρκούς πίστωσης που εξασφαλίζει την ομαλή εκτέλεση της σύμβασης.
- Ανεπαρκής τεκμηρίωση για σκοπιμότητα και προϋπολογισμό.
- Παρέκκλιση χωρίς επείγουσες ανάγκες από τον κανόνα διεξαγωγής διαγωνισμού.
- Ουσιώδεις τροποποιήσεις συμβάσεων χωρίς τήρηση προϋποθέσεων που επιτρέπουν εξαιρέσεις από διαγωνισμό.
- Αδικαιολόγητοι αποκλεισμοί λόγω έλλειψης σαφών όρων στη διακήρυξη.
- Kριτήρια ποιοτικής επιλογής που επιβάλλουν αδικαιολόγητους περιορισμούς στους διαγωνιζόμενους.
- Μη νόμιμοι αποκλεισμοί οικονομικών φορέων που βασίζονται σε ικανότητες τρίτων.
- Έλλειψη τεκμηριωμένης αιτιολογίας για την αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών.
- Παράνομη αποδοχή προσφορών ή κατακύρωση αντίθετη με τη διακήρυξη.
- Αποδοχή εναλλακτικών προσφορών χωρίς πρόβλεψη στη διακήρυξη.
- Σφάλματα στον έλεγχο δικαιολογητικών, με αποτέλεσμα την παράνομη απόρριψη προτάσεων που προέκυπταν πρώτομειοδότες.
Η Σημασία του Προσυμβατικού Ελέγχου για τη Διαφάνεια και την Οικονομική Διαχείριση
Η συγκεκριμένη έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της διαφάνειας στις δημόσιες συμβάσεις μεγάλου οικονομικού βάρους. Μέσα από τον προσυμβατικό έλεγχο, εντοπίζονται και επισημαίνονται κρίσιμες πτυχές που επιτρέπουν τη βελτίωση των διαδικασιών ανάθεσης και την αποφυγή παρατυπιών που πλήττουν το δημόσιο συμφέρον.
Η τήρηση αυστηρών πιστοποιημένων διαδικασιών, η διαφάνεια στη δημοσίευση τεχνικών και ποιοτικών κριτηρίων καθώς και η επαρκής τεκμηρίωση χρηματοδότησης και σκοπιμότητας αποτελούν βασικούς πυλώνες για την ορθή διαχείριση των δημοσίων πόρων.
